رشد و پیشرفت در زمینه‌های نظامی ابعاد مختلف تسلیحات موشکی، هوایی، دریایی و... را شامل می‌شود و کشور‌ها برای باقی ماندن در رقابت تسلیحاتی، باید تمام ابعاد آن را در نظر داشته باشند.

کشور‌های بزرگ در دوره‌های مختلف، پیوسته سعی داشتند با دستیابی به آبراه‌ها و محور‌های آبی استراتژیک دنیا با افزایش اقتدار خود در این مناطق، امنیت مسیر را برای حفظ منافع خود به حداکثر برسانند.

 

زیردریایی‌ها وسایل نقلیه شناوری هستند که می‌توانند در اعماق آب‌ها به کاوش بپردازند و یکی از مجموعه ادواتی هستند که قدمت آن‌ها به حوالی صده هفدهم میلادی بر میگردد و کشور‌ها را در مسیر تسلط بر دریا‌ها در راستای حفظ و افزایش منافع یاری می‌کنند.

جمهوری اسلامی که از ابتدا به دنبال افزایش بازدارندگی نظامی خود در سطوح و حوزه‌های مختلف بود، در این سال‌ها به رشد در حوزه تجهیزات دریایی به ویژه ساخت زیردریایی ادامه داد و در تازه‌ترین دستاورد دریایی خود، در تاریخ ۲۸ بهمن ۹۷ از زیردریایی کلاس نیمه سنگین فاتح رونمایی کرد.

زیردریایی کاملا بومی فاتح که اولین زیردریایی نیمه سنگین ایرانی محسوب می‌شود و دارای ۵۲۷ تُن وزن و ۴۱۲ هزار قطعه است، نتیجه ۴ میلیون و ۲۰۲ هزار نفر ساعت تلاش متخصصان و دانشمندان سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح با همکاری نیروی دریایی ارتش و دانشگاه‌ها و مراکز دانش بنیان است که پس از رونمایی در اختیار ناوگان جنوب نیروی دریایی ارتش کشور قرار گرفت.

 

 

این زیردریایی در حالت عادی توانایی حرکت در عمق ۲۰۰ متری و پیشینه عمق ۲۵۰ متر را دارا می‌باشد و می‌تواند به مدت ۳۵ روز به دریانوردی بپردازد همچنین از سرعت سطحی ۱۱ نات (۲۰.۳۵ کیلومتر بر ساعت) و در حالت غوطه‌ور ۱۴ نات (۲۵.۹ کیلومتر بر ساعت) برخوردار است.

زیرسطحی فاتح با برخورداری از ۱۲ نوع سونار مختلف شامل انواع فعال (اکتیو) و غیرفعال (پسیو) امکان پویش محیط اطراف خود را داشته و می‌تواند عمق، سرعت و صوت را تشخیص داده و حتی علیه نیرو‌های غواص دشمن نیز به‌طور مؤثر عمل کند. این شناور زیر سطحی همچنین توان ۳۵ روز دریانوردی و ماندگاری در دریا را دارد.

زیردریایی تمام ایرانی فاتح همچنین توانایی حمل موشک‌های زیرسطحی، موشک‌های دوش‌پرتاب سطح به هوا و همچنین امکان حمل نیرو‌های تکاور و رساندن آن‌ها به نقاط مورد نظر را نیز دارد و دارای ۴ مقر پرتاب اژدر‌های کالیبر ۵۳۳ میلی‌متری کروز نصر و دو اژدر رزرو بوده و توانایی حمل ۸ مین دریایی را نیز دارد.

فاتح همچنین از سیستم ESM بهره می‌برد که در زیردریایی‌ها، کار تشخیص، شناسایی و جهت‌یابی انواع امواج رادار و سیگنال‌های مخابراتی منتشر شده از کشتی‌ها، هواگردها، زیردریایی‌ها و سایر منابع را بر عهده دارد. به کمک این سامانه آگاهی زیردریایی از موقعیت اطراف به منظور دفاع از خود یا تدارک یک درگیری و یا پشتیبانی اطلاعاتی از شناور‌های خودی در صحنه نبرد افزایش می‌یابد.

 

 

سامانه پشتیبانی اقدامات الکترونیکی یا ESM شامل گیرنده‌های امواج و سیگنال‌ها، نمایشگر‌ها و تجهیزات تحلیل و پردازشگر است. ارتباط داده‌ای این سامانه با سامانه مدیریت صحنه نبرد و سامانه کنترل آتش، حلقه تکمیل‌کننده کاربرد آن است.

موتور این زیردریایی نیز از نوع توربو ژنراتور می‌باشد توربوژنراتور‌ها انرژی بخار را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کنند که برای تأمین انرژی الکتریکی لازم برای عملکرد زیردریایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از این سامانه می‌تواند مزیت‌های عملکردیِ ایجاد نویز و ارتعاشات کمتر، مقاومت بالاتر در برابر شوک‌های وارده و هزینه کمتر در چرخه عمر را نسبت به استفاده از موتور دیزلی برای زیردریایی به همراه داشته باشد.

ماموریت مهم دیگر این زیر دریایی قابلیت مین ریزی در دریا می‌باشد و چنانچه تهاجم آبی خاکی به سواحل کشور متصور باشد، از این کلاس زیردریایی در فاصله مناسب از ساحل به عنوان یگان جلودار، با هدف مقابله با یگان‌های آبی خاکی دشمن استفاده می‌شود و در زمان صلح، وظیفه عملیات تجسس و جمع آوری اطلاعات را دارا می‌باشد.

 

 

نقش اصلی این زیردریایی مقابله با یگان‌های شناور سطحی و زیرسطحی با استفاده از اژدر و موشک است. این زیردریایی می‌تواند به صورت انفرادی و یا گروهی (به همراه سایر زیردریایی‌ها، یگان‌های شناور و تجهیزات ساحلی) عمل کند.

زیردریایی فاتح با بهره مندی از ۷۶ عنوان فناوری روز دنیا، شامل سامانه‌های پیشرفته سوناری، رانش الکتریکی، مدیریت نبرد ترکیبی، سامانه هدایت موشک زیرسطحی به سطح، هدایت اژدر، جنگ‌های الکترونیکی و مخابراتی، سامانه مخابراتی امن و یکپارچه و ده‌ها سامانه مدرن دیگربرخوردار است که به نوبه خود موجبات افزایش قدرت دفاعی و آفندی نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران را فراهم می‌کند.

اما شاید مهمترین ویژگی فاتح را بتوان تجهیز آن به سامانه شلیک و هدایت موشک‌های کروز زیر سطحی به سطح برشمرد. این قابلیت نخستین بار بر روی زیردریایی‌های کلاس غدیر نیروی دریایی ارتش عملیاتی شد و به گفته رئیس سازمان صنایع دریایی کلیه غدیرهای تولید شده در حال تسلیح به سامانه شلیک موشک زیر سطح به سطح هستند.

وی همچنین در این خصوص می گوید: شلیک موشک از زیر دریا قابل مشاهده و کشف نیست و توانایی موشک زیر سطح به سطح برای زیردریایی بسیار حائز اهمیت است، چراکه این قابلیت به معنای هدف گیری از فاصله بلندتر است.

 

امیر دریادار حسین خانزادی، فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران همچنین از ساخت فاتح ۲ خبر داده و گفت: قطعا فاتح ۲ بهتر از فاتح ۱ است و سریال فاتح‌ها ما را به دستیابی به یک ناوگان قدرتمند زیرسطحی در دریای جنوب خواهد رساند تا بتوانیم با اقتدار امنیت کشور را تامین کنیم و همه این‌ها به منظور ایجاد بازدارندگی در مقابل دشمنان است. برای این است که همه آن‌هایی که به نوعی می‌خواهند در این منطقه شیطنت کنند و ما را مورد تهدید قرار دهند یک بازدارندگی ایجاد شود و دوستان ما هم از این توانمندی ما مطلع شوند که یک نیروی دریایی قدرتمند در این منطقه وجود دارد که می‌تواند امنیت را به صورت جمعی برای همه فراهم کند.

حالا پس از فاتح، صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران طرحی مبنی بر ساخت زیردریایی‌های سنگین 3200 تُنی را نیز در دست دارد.

بر اساس این طرح، صنایع دفاعی کشورمان به دنبال طراحی و ساخت نسل جدید زیردریایی‌های سنگین با وزن 3200 تُن است که با ساخت آن نیز جهش بزرگ تری در زمینه طراحی و ساخت زیردریایی‌ها در کشور رخ خواهد داد. این زیردریایی حدود 87 متر طول، 10 متر قطر و 3200 تُن وزن خواهد داشت.

با توجه به اثبات توانمندی نیروی دریایی و حضور مقتدرانه آنها برای حفظ امنیت آبراه های بین المللی، اینک این نیرو با شایستگی قادر به تامین امنیت تمام مناطق تحت حاکمیت‌ همچنین حفظ منافع کشورمان در افق دور دست در پهنه دریاها به ویژه در اقیانوس هند و آب‌های مجاور است و بدون نیاز به حضور نیروهای خارجی قادر به تامین امنیت این مناطق است.