دو سال پیش زمانی که نیرو‌های دموکراتیک سوریه با حمایت حملات هوایی ائتلاف به رهبری آمریکا وارد رقه شدند قصدشان از بین بردن گروه داعش بود.

سه ماه پس از شروع جنگی برای نابودی خلافت خود خوانده داعش که به نابودی این شهر انجامید، مشخص شد که این تنها آغاز راه طولانی شکست دادن ایدئولوژی این گروه تروریستی است.

آنلیز بورجز، خبرنگار اعزامی یورونیوز به سوریه می‌گوید: «خرابه‌های رقه نشانگر جنبه‌های بی‌رحم جنگ علیه داعش است. ساختمان‌ها کاملا با خاک یکسان شده‌اند و تصور می‌شود که هزاران نفر اینجا جانشان را از دست داده‌اند. پایتخت خودخوانده سابق گروه داعش اکنون به تلی از خاک تبدیل شده است. اما در زیر این ظاهر همچنان هسته‌های مخفی (داعش) مشغول به فعالیتند.»

اردوگاه الهول؛ خانواده اتباع اروپایی داعش

الهول با ۷۵ هزار سکنه بزرگترین اردوگاه محل نگهداری خانواده اعضای داعش است. به گفته مقامات این اردوگاه، زنان و کودکان از ۵۰ کشور مختلف در این محل نگهداری می‌شوند. اکثر آنان همچنان بر مبنای قوانین خلافت داعش زندگی می‌کنند. محمد بشیر، مدیر اردوگاه الهول می‌گوید: «مسلم است که آن‌ها خطرناک هستند و مشکلات زیادی دارند. موارد بسیاری در اردوگاه وجود دارد که نشان می‌دهد این افراد همچنان مسبب مشکل هستند.»

مقامات اردوگاه می‌گویند در مواردی چادر افرادی که مطابق قوانین اسلام افراطی عمل نکرده‌اند، آتش زده شده است. مدیر کمپ الهول درباره مشکلات ساکنان این اردوگاه می‌گوید: «چندی پیش یکی از زنان از نگهبانان اردوگاه خواسته بود او را برای خرید چیزی برای بچه‌اش به بازار ببرد. ما او را با یک نگهبان به بازار فرستادیم، اما وقتی سرباز به او پشت کرد این زن به او چاقو زد.» برای مثال در ماه ژوئن ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی از بالا بردن پرچم داعش بر فراز این اردوگاه منتشر شد.

یورونیوز در راستای تلاش برای درک آن‌ها خوستار گفتگو با زنان اردوگاه الهول شد. بسیاری از افرادی که ساکن بخش نگهداریِ خارجی‌ها موسوم به بخش «الحاقی» بودند، حاضر نشدند جلوی دوربین بیایند. البته آن‌ها در پشت دوربین مقابل خبرنگار یورونیوز اذعان کردند که برخی افراد اردوگاه همچنان به باور‌های داعش پایبندند، اما تعدادی نیز به دنبال راه خروج از اینجا هستند.

یکی از این افراد که تبعه فرانسه است حاضر شد با آنلیز بورجس، خبرنگار یورونیوز به گفتگو بنشیند. البته او خواست تا به دلیل احتمال بازگشت به کشورش و عواقبی که منتظرش است هویتش افشا نشود.

خانم «م» با وجود اینکه می‌داند درک او برای مردم دشوار است، سعی می‌کند دلیل انتخاب خود را توضیح دهد. او می‌گوید: «می دانم که خودم انتخاب کردم بیایم. می‌توانستم قبلا (این گروه) را ترک کنم، اما نکردم، زیرا نمی‌خواستم به زندان بروم. نمی‌خواستم فرزند و همسرم را از دست بدهم. حالا نمی‌دانم چه کار کنم. وقتی وارد گروه داعش شدید دیگر نمی‌توانید مطابق میل خود عمل کنید. همه به هم مشکوک هستند؛ بنابراین اینطور نیست که ملحق شوی و بعد بگویی می‌خواهم بروم.»

بازماندگان داعش؛ قربانی یا مجرم؟

تشخیص میان مجرمان و قربانیان پدید آمدن گروه داعش سوالی است که بسیاری از کشور‌ها هنوز با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. اکثر کشور‌های اروپایی از اتباع خود که به داعش پیوسته‌اند رو گردانده‌اند. آن‌ها می‌گویند این همان کاری است که این افراد با پیوستن به یک گروه تروریستی با کشور خود انجام دادند.