فرش دستبافت ابریشم قم سالیانی بازارهای داخل و خارج از کشور را تسخیر کرده و با توجه به گردشگر پذیر بودن شهر قم چشم توریست‌های خارجی را مجذوب زیبایی‌های خود کرده و مشتریان خاصی داشته است اما این روزها مشکلاتی این صنعت استان را تهدید می کند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا، قم را پایتخت و قطب فرش دستبافت ابریشم می‌دانند، هنری که قدمت ۱۰۰ ساله دارد و وجود تنوع در نقشه‌ها و رنگ‌ها و استفاده از ابریشم خالص فرش دستبافت قم را از فرش‌های سایر مناطق کشور متمایز کرده است.
مهمترین مرکز تولید فرش ابریشم دستباف کشور، قم است و بیش از ۹۰ درصد فرش دستباف تولید شده در این استان به کشورهای مختلف صادر می شود، سالانه به طور میانگین ۴۰ هزار مترمربع فرش ابریشم دستباف در قم تولید و در سال حدود ۱۰ میلیون دلار فرش از استان صادر می‌شود.
۲۷ هزار بافنده، ۳۵۰ واحد تولیدی، ۱۳۰ واحد فروش، ۱۰ کارگاه رنگرزی، ۴۰ کارگاه قالیشویی و ۳۱ کارگاه تعمیر و مرمت، تحت نظارت اتحادیه فرش دستباف قم فعالیت می کنند، همچنین انجمن هنرمندان طراح و نقاش فرش قم دارای ۲۰۰ عضو و اتحادیه تعاونی های تولید کننده فرش دستباف روستایی استان قم دارای پنج هزار بافنده است.
همچنین اتحادیه صادرکنندگان فرش دستباف قم و شرکت سهامی فرش قم با ۵۰۰ خانوار قالیباف زیر پوشش از دیگر بخش های فعال در حوزه فرش دستباف است. البته باید به این موضوع هم اشاره کرد که این آمار قبلا از شیوع کرونا می باشد و شاید بعد از شیوع کرونا اندکی این آمار به دلایل وجود مشکلات کاهش پیدا کرده باشد.



مشکلات ریزو درشت در تاروپود فرش قم
با تمام این مسائل بایدگفت که امروز حال‌وروز فرش قم خوب نیست و مثل دیگر مواردی که در قم مظلوم واقع شده است، فرش قم نیز مورد سو استفاده افراد سودجو قرار گرفته است. فرش دستبافت ابریشم قم سالیانی بازارهای داخل و خارج از کشور را تسخیر کرده و با توجه به گردشگر پذیر بودن شهر قم چشم توریست‌های خارجی را مجذوب زیبایی‌های خود کرده و مشتریان خاصی داشته است.
این روزها فرش دستبافت قم که توسط هنرمند قمی‌ بافته می‌شود در برابر تحریم‌ها تا حدودی با مقاومت تولیدکنندگان مقاومت کرده و توانست اندک بازارهایی را برای خود دست و پا کند اما اسفندماه سال گذشته در حالی که با تاروپود زیبای خود آماده عرض اندام برای مشتریان بود ناگهان ورود ویروس کرونا همان اندک بازار این فرش را هم گرفت.

فرش می تواند نماد صادرات قم باشد
ویروس کرونا همه معادلات تولیدکنندگان فرش را به هم زده و باعث شده به دلیل رکود بازار و از دست دادن مشتریان خود با کاهش شدید نقدینگی روبرو شوند به دلیل پرداخت نشدن دستمزد کارگران تعدادی از شاغلین این عرصه که در چرخه تولید فرش نقش دارند هم بیکار شدند.
هرچند قم در ردیف دومین صادر کننده فرش دستبافت آن هم نوع ابریشم در کشور یا به عبارتی پایتخت فرش ابریشم قرار دارد، سال گذشته میزان صادرات این فرش به ۳۰۰ میلیون دلار در اوج شرایط تحریم بود؛ یعنی اینکه این فرش نماد صادرات قم است و اگر حمایت شود می‌توان به رونق و جهش تولید رسید.



کاهش شدید نقدینگی‌ تولیدکنندگان فرش
از همین رو هادی راد ، رئیس اتحادیه بافندگان، تولید و فروش فرش دستبافت استان قم با اشاره به مسئله نقدینگی اظهار داشت: طبیعتاً فرش دستبافت ابریشم قم از داستان کرونا بی‌نصیب نیست مهم‌ترین تأثیر آن بر تولیدکنندگان فرش بیشتر نمایان است آن‌ها به دلیل رعایت کردن پروتکل‌های بهداشتی قادر به سرکشی از کارگاه‌های قالی بافی نیستند.
وی ادامه داد: بحث دیگر هم چرخش مالی است که باید ایجاد شود در حالی که تولیدکنندگان بهترین زمان فروش را به دلیل کرونا از دست دادند.
هادی راد عنوان کرد: ماه‌های اسفند و فروردین اوج فروش فرش دستبافت بود که از دست دادیم لذا نقدینگی‌ها به شدت کاهش یافت و حتی دستمزد بافندگان فرش هم پرداخت نشده است؛ ۹۰ درصد تولیدکنندگان مزد بافندگان را نداده‌اند؛ شب عید که اوج فروش بود کرونا همه معادلات را به هم زد.
وی با اشاره به اینکه برای دریافت حمایت و تسهیلات در این شرایط بحرانی برای تولیدکنندگان به مسئولان کشوری و نمایندگان مجلس مراجعه کرده است، گفت: با مسئولان سازمان صمت و استانداری هم مکاتباتی داشتیم که تنها قول پرداخت تسهیلات با نرخ ارزان قیمت داده شد که این امر مشکلات نقدینگی تولیدکنندگان را برطرف نمی‌کند.
هر تولیدکننده نیاز به تزریق یک میلیارد تومان نقدینگی
رئیس اتحادیه بافندگان، تولید و فروش فرش دستبافت استان قم خاطرنشان شد: مشکل نقدینگی و سرمایه در گردش با وام‌های ۱۰۰ میلیون تومانی و ۲۰۰ میلیون تومانی رفع نمی‌شود و مشکل اینجا است که هر تولید کننده نیاز به تزریق یک میلیارد تومان نقدینگی دارد.
راد ابراز داشت: اگر تولیدکنندگان حمایت نشوند این صنعت با چالش‌های بسیاری روبرو و افراد بسیاری هم بیکار خواهند شد لذا باید در این شرایط بحرانی برای تولیدکنندگان این صنعت مهم که در صادرات و اقتصاد قم و حتی کشور نقش اساسی دارد چاره اندیشی شود.
اما وجود مشکلات برای صنعت فرش در این دوران کرونایی کاملا مشخص و روشن است چرا که کرونا باعث شده است که تمام کسب و کارهای کوچک و بزرگ دچار مشکلات فراوانی شوند که باید مسئولین در این زمینه تا جایی که می توانند کمک کنند. ولی مشکل دیگری که می تواند در آینده باعث از بین رفتن اصالت فرش قم شود مسئله فرش های ماشینی و شبیه سازی شده است.



فرش‌های شبیه‌سازی به فرش دستباف قم آسیب زده است
از همین رو فرشته دست‌پاک، رئیس مرکز ملی فرش ایران  در جلسه کارگروه فرش استان قم با اشاره به اینکه کارخانه‌های فرش ماشینی حق ندارند، فرش‌های شبیه‌سازی‌شده خود را به نام فرش دستباف قم عرضه کنند، گفت: فرش‌های ماشینی شبیه‌سازی‌شده باید نشان «فرش ماشینی» را به دو زبان فارسی و انگلیسی در درون بافت فرش ماشینی ثبت نمایند.
وی ادامه داد: عرضه فرش‌های ماشینی شبیه‌سازی‌شده با نام فرش دستباف قم، به‌هیچ‌عنوان مورد تایید مرکز ملی فرش ایران نیست.

فرش‌های تقلبی معضل صنعت فرش دستباف قم است
همچنین اصغر خوش گفتار درجلسه کارگروه تخصصی فرش دستباف قم با اشاره به اینکه فرش دستباف قم در سال ۱۳۸۹ ثبت ملی و جهانی شد و مولفه های خاص خود را دارد، گفت: فرش‌های تقلبی هر روز از نظر تراکم و عملیات پس از دارقالی به فرش های تولید شده توسط استادکاران قمی شبیه تر می شود، به گونه ای که یک تاجر با ۶۰ سال سابقه فعالیت در زمینه تجارت فرش نیز قدرت تشخیص فرش تقلبی از فرش اصل را ندارد.‌
رئیس انجمن هنرمندان فرش قم بیان داشت: اگر مساله فروش فرش های تقلبی به نام فرش دستباف قم مورد غفلت قرار گیرد، و تشکل‌ها و مدیریت استان نیز تحرکی نکنند، در آینده بدنامی به دنبال خواهد داشت.
وی گفت: موضوع فرش تقلبی و شبیه سازی شده اگر ادامه پیدا کند، همه اقدام ها و فعالیت های استان در حوزه فرش را تحت الشعاع قرار می‌دهد.
رئیس انجمن هنرمندان فرش قم با تاکید بر اینکه معضل فرش های تقلبی فارغ از قم صنعت فرش کشور را تهدید می کند،‌ تصریح کرد: فرش قم به دلیل تراکم، وجه تمایز بیشتری با فرش های تقلبی دارد.



باید هویت فرش قم و فرش قلابی قابل‌تشخیص باشد
از طرفی استاندار قم  با تأکید بر ارزشمند بودن فرش قم گفت: برای عدم جعل فرش‌های ایرانی و به‌ویژه فرش قم لازم بوده که به‌علاوه نشان بافنده و بازرگان، نشان ثبتی فرش قم را در این فرش‌ها ثبت کنند.
سرمست با بیان اینکه قم جایگاه مهمی در صادرات و تولید فرش دستباف در کشور دارد، افزود: باید هویت فرش قم و فرش‌های قلابی قابل‌تشخیص برای عموم باشد و بتوان اصل بودن یا نبودن آن را تشخیص داد.
وی با تأکید بر لزوم ثبت نشان در فرش‌ها تصریح کرد: مرکز ملی فرش باید تولیدکنندگان فرش‌های قلابی را موظف به ثبت نشان فرش ماشینی کند تا فرش‌های ماشینی و قلابی به‌جای فرش دستباف فروخته نشود.
حسین حیدری
انتهای پیام/