خطبه‌ها و دعاهای امام سجاد (ع) در ابلاغ پیام عاشورا و تداوم نهضت حسینی بسیار مهم بود همچنین سیره اخلاقی و سیاسی امام سجاد (ع) درس‌های بزرگی به امّت اسلامی می‌آموزد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا، درمورد تاریخ ولادت امام سجاد (ع) اختلاف است و اگرچه قول معروف، پنجم شعبان را روز میلاد باسعادت امام چهارم شیعیان (ع) بیان کرده است، ولی در سال آن اختلاف زیادی وجود دارد و گفته شده است که این معصوم (ع) در سال ۳۸ هجری قمری در شهر مدینه به دنیا آمدند. 
مادر امام سجاد (ع)، شهربانو دختر یزدگرد؛ آخرین پادشاه ساسانی و پدر بزرگوارشان، امام حسین (ع) بودند و زین‌العابدین و سیدالساجدین از القاب امام چهارم شیعیان (ع) بودند. پیامبر اکرم (ص)، امام سجاد (ع) را این‌طور معرفی کردند: «سیدالعابدین و زین اولیائی الماضین؛ او آقای عبادت‌کنندگان و زینت اولیای پیشین من است.»

عظمت شخصیت امام سجاد (ع)
از همین رو محمدحسین رجبی دوانی، مورخ و پژوهشگر تاریخ اسلام، درمورد فضیلت امام چهارم شیعیان بیان کرد: امام سجاد (ع) هنگام شهادت جد عظیم‌الشأن خود، امیرمؤمنان (ع) دو‌ساله و یا حداکثر، چهار‌ساله بودند و وجود مقدس حضرت علی (ع) را درک کردند. حتی نقل است که وقتی امام علی (ع) در بستر شهادت بودند فرزندان خود را جمع کردند و خطاب به آن‌ها فرمودند مَثَل من همچون حضرت یعقوب (س) است که او هم دوازده فرزند داشت و سفارش حسن و حسین را به سایر فرزندان می‌کنم که آن‌ها فرزندان پیامبر اکرم (ص) هستند و فرمودند: پس از من، امامت به حسن و سپس به حسین (ع) می‌رسد و پس از آن، به امام سجاد (ع) اشاره کردند و به ایشان فرمودند: پس از پدرت حسین (ع)، تو به امامت خواهی رسید و پس از تو هم فرزندت محمد امامت خواهد کرد و من، ایشان را ندیده‌ام و سلام مرا به ایشان برسان.
این پژوهشگر تاریخ اسلام گفت: بعد از شهادت امیرمؤمنان (ع) و با به خلافت رسیدن امام حسن مجتبی (ع)، امام سجاد (ع)، ۱۰ سال از امامت عموی عظیم‌الشأن خود را درک کرده و توفیق پیدا کردند که سه معصوم و سه امام بزرگوار را ببینند و از محضر آن بزرگواران بهره‌مند شوند.

امام سجاد (ع)؛ شاهد جریان کربلا
طبق نظر پژوهشگران تاریخ امام سجاد (ع) پس از اتمام دوره امامت و خلافت امیرمؤمنان (ع)، به همراه امام حسن (ع) و پدر بزرگوارشان، امام حسین (ع) در کوفه بودند و پس از این که امام حسن مجتبی (ع)، کوفه را ترک کردند و به مدینه رفتند همه خاندان امیرمؤمنان (ع) که در کوفه بودند از این شهر به مدینه رفتند و در پایان دوره امامت امام حسن (ع)، امام سجاد (ع) ۱۴-۱۲ ساله بوده و شاهد شهادت جان‌گداز شهادت عموی عظیم‌الشأن خود بودند و سپس، امامت امام حسین (ع) آغاز شد که تا ۱۰ سال یا ۱۰ سال و نیم ادامه پیدا کرد که با شهادت امام حسین (ع)، امام سجاد (ع) به امامت رسیدند و سن این معصوم (ع) در آن زمان، ۲۴-۲۲ ساله بودند.
امام سجاد (ع) در زمان حیات پدر بزرگوارشان، امام حسین (ع) ازدواج کردند و بنا بر نقل مشهور، حضرت امام محمدباقر (ع) نیز، به دنیا آمده بودند و ایشان هم به‌عنوان طفل کوچکی در سفر دردناک کربلا همراه امام چهارم (ع) و کاروان بنی‌هاشم و یاران امام حسین (ع) بودند.

دعاهای امام سجاد (ع) بیان جان اسلام در ابعاد مختلف اسلام بود
این در حالی است که آیت‌الله سید رحیم توکل در گفتگو با خبرنگار  قم فردا ضمن تسلیت ایام شهادت امام حسین (ع) اظهار داشت: در تداوم و حفظ نهضت عاشورا خطبه‌ها و دعاها و مناجات امام سجاد (ع) نقش بسیار مؤثری داشت.
وی ادامه داد: هرکدام از اهل‌بیت (ع) در تداوم اسلام نقش داشته‌اند که باید به وظیفه خود عمل می‌کردند و دراین‌بین نقش حضرت زینب (س) و امام سجاد (ع) در خطبه و دعا مشخص شده است.
عضو خبرگان رهبری با اشاره به شرایط بعد از عاشورا، گفت: بعد از شهادت امام حسین (ع) و یاران، خفقان عجیبی حاکم بود و دشمنان به دنبال این بودند تا واقعه عاشورا در همان کربلا بماند.
وی اضافه کرد: یزیدیان در آن زمان به دنبال این بود که جریان کربلا را کسی نقل نکند تا موجب انتشار آن نشود؛ اما اگر امام سجاد (ع) و حضرت زینب (س) آن خطبه‌ها را نمی‌خواندند جریان کربلا در همان کربلا دفن می‌شد.
آیت‌الله توکل در ادامه با اشاره به دعاها و مناجات امام سجاد (ع) بیان داشت: امام سجاد (ع) باتوجه‌به آن خفقان حاکم، نمی‌توانستند بعضی از سخنان را به‌صراحت در بالای منبر بیان کنند به همین دلیل تمام سخنان خود را در قالب دعا بیان کرد.
وی اضافه کرد: امام سجاد (ع) تمام سخنان خود را در قالب دعا بیان می‌کردند به همین دلیل دشمنان با او کاری نداشتند و این دعاها بیان جان اسلام در ابعاد مختلف بود.

روشنگری‌های امام سجاد (ع) قیام عاشورا و اسلام را زنده نگه داشت
همچنین آیت‌الله محسن فقیهی در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به نقش خطبه‌ها و دعاهای امام سجاد (ع) در ابلاغ پیام عاشورا و تداوم نهضت حسینی، اظهار داشت: سیره اخلاقی و سیاسی امام سجاد (ع) درس‌های بزرگی به امّت اسلامی می‌آموزد و باید این درس‌ها در جامعه تبیین شود.
وی ادامه داد: هر یک از ائمه (ع) متناسب با زمان خود، روش خاصی برای هدایت جامعه داشتند،  امام زین‌العابدین (ع) پس از کربلا به روشنگری و تبین حقایق پرداختند و امام سجاد (ع) و حضرت زینب (س) پیام‌رسان و پاسدار عاشورا بودند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اهداف بلند نهضت عاشورا، گفت: همه اتفاقات روز عاشورا و بعد از عاشورا باید رخ می‌داد تا این اهداف محقق شود.
وی بیان داشت: به‌قدر حکومت طاغوت در آن زمان مردم را در جهالت نگه‌داشتن بود که فکر می‌کردند امام حسین (ع) و یارانش، گروهی  اهل فتنه و خلاف هستند که مستحق کشتن هستند و مردم برای این که به خداوند نزدیک شوند با اباعبدالله الحسین(ع) جنگ کردند.
آیت الله فقیهی خاطرنشان کرد: امام حسین(ع) در روز عاشورا هر چه به این مردم گفت که من پسر علی ابن ابیطالب(ع) و نوه پیامبر(ص)هستم، این قرآن است، ولی مردم سخن امام حسین(ع) را نمی فهمیدند و تبلیغات طاغوت بر این فضا و مردم حاکم بود و مردم حقایق را درست نمی دانستند.
این استاد حوزه علمیه با اشاره به اسارت آل الله و خطبه ها و فرمایشات امام سجاد(ع) روشنگر حقایق بود، گفت: امام سجاد(ع) در روشن کردن مردم و آگاهی دادن به جامعه نقش بزرگی داشته است.
وی تصریح کرد: امام سجاد(ع) با سخنان و خطبه های خود مردم را به معارف دعوت کردن و توانستن مردم را راهنمایی کنند تا آن خفقان از بین برود و اندکی آزادی به وجود آمد تا سخنان خود را بزنند.

امام سجاد(ع) در قالب دعا با اسلام هراسی بنی امیه مقابله کرد
از همین رو آیت الله  سید محمد سعیدی با اشاره به اقدامات گسترده امام سجاد(ع) برای تبیین معارف دین اظهار داشت:این مسأله در زیارت نامه آن حضرت نیز به خوبی منعکس شده است.
وی با اشاره به این که اسلام هراسی ریشه در تاریخ دارد، گفت: این اسلام هراسی و اهل بیت(ع) هراسی و پیشوا هراسی یک خطی بود که در کل تاریخ از زمان وجود مقدس پیامبر گرامی اسلام(ص) و از زمانی که پرچم عدالت خواهی و توحید بر افراشته شد، وجود داشت و این عداوت و دشمنی از همان اول بود.
وی عنوان کرد: دعاها و معارف صحیفه سجادیه نیز در واقع آن متناسب با وضع زمانه ای است که دشمنان اهل بیت(ع)، به خصوص بنی امیه ایجاد کردند که می خواستند با مکر و فریب و خدعه اسلام را از مسیر اصلی خود منحرف کنند ولی امام با دعاهای خود مقابل این حرکت به خوبی ایستادگی کردند.
آیت الله سعیدی با اشاره به این که بنی امیه سخت ترین فشارها را برای انحراف مسیر اسلام بر امام سجاد(ع) به کار گرفتند، خاطرنشان ساخت: آنها هر نقشه ای که داشتند پیاده می‌ کردند و اهل بیت(ع) نیز در برابر آنها موضع می‌ گرفتند که نمونه این مسأله در دعاهای امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه منعکس شده است.


انتهای پیام/160