امسال نسبت به سال گذشته بیشتر شاهد هوای آلوده در شهر بودیم که نشان میدهد هر سال وضعیت بحرانیتر میشود که میطلبد مسئولین استان و کشور در خصوص حل مشکل این کانونهای گردوخاک در کشور برنامهریزی کوتاهمدت و بلندمدت داشته باشند.
به گزارشپایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» در روزها و هفتههای اخیر روزی نبوده که استان قم و خصوصاً شهر قم هوای پاک داشته باشد، بارش گردوخاک در برخی از روزها به حدی بوده که موجب تعطیلی ادارات و نهادهای دولتی و خصوصی شده است.
نکته قابلتأمل افزایش تعداد روزهای آلوده نسبت به سال گذشته است که نشان میدهد که هر سال بر عمق فاجعه و مشکلی که وجود دارد افزوده میشود.
چرایی بروز گردوخاک در استان
از همین رو محسن اوروجی در گفتگو با خبرنگار روابط عمومی استانداری قم با اشاره به مسئله گردوخاک و علت آن در استان، اظهار داشت: یکی از مسائل مهم در این زمینه بهوجودآمدن بیابان و کویر در اطراف قم است که سرعت پیشروی کویر و بیابان نسبت به اقدام در راستای احیای بیابانها بیشتر است.
وی ادامه داد: طی یک سال گذشته در یک هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی دشت سراجه قم عملیات درختکاری انجام شده و در اراضی محدوده کوه نمک و حسینآباد میش مست نیز اقدامهای مشابهی صورتگرفته است.
مدیرکل مدیریت بحران استان قم ادامه داد: برای حفظ منابع آبی و جلوگیری از توسعه بیابان طرحهای آبخیزداری در تمامی روستاهای بخش خلجستان و جعفرآباد عملیاتی شده و در بالادست شهرک پردیسان نیز طرحهای مشابهی جهت جلوگیری از وقوع سیلاب و افزایش ورودی چاهها صورتگرفته است.
قطع حقابه و تغییر اقلیم عامل اصلی ریزگرد در قم
اوروجی خاطرنشان کرد: در یک نگاه کلی میتوان قطع حقابههای زیستمحیطی بهویژه رودخانه قرهچای، برداشت بیرویه چاههای مجاز از منابع آب زیرزمینی و تغییر الگوی بارش و کاهش نزولات آسمانی را از عوامل اصلی در توسعه بیابان و کویر در قم نام برد.
وی اضافه کرد: در حالی هم اینک در برخی نقاط دشت مسیله قم شاهد فرونشست زمین هستیم که تا چند دهه گذشته در این اراضی، کشاورزی انجام میشد.
وی عنوان کرد: بهخاطر چرای بیرویه دام در کنار تغییر الگوی کشت و قطع حقابهها، هم اینک شاهد وضعیتی بحرانی در منطقه سراجه هستیم و این منطقه به یکی از اصلیترین نقاط در تولید ریزگرد تبدیل شده است. ۱۰۵ هکتار از بیابانهای قم کانون تولید ریزگرد شده است
این در حالی است که محمد شعاعی در گفتگو با خبرنگاران با بیان اینکه ۲۰ درصد از مساحت استان قم را عرصههای بیابانی تشکیل میدهد، اظهار داشت: اگر به مدیریت معضل گردوغبار در قم رسیدگی نشود تبعات آن دامن شهرهای دیگر بهخصوص تهران را خواهد گرفت.
وی با تأکید بر روند گسترش بیابان در عرصههای مستعد بیابانی شدن، گفت: قطع حقابههای زیستمحیطی مهمترین عامل گسترش بیابان در قم است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری قم خاطرنشان کرد: طی ۴۰ سال گذشته ۱۵ هزار هکتار از عرصههای بیابانی استان قم احیا شده که بخش مهمی از آنها در محدوده جاده جعفرآباد قرار دارد.
وی دشت مسیله را مهمترین عرصه بیابانی کنونی قم نام برد و ادامه داد: یکی از اقدامات منابع طبیعی در جلوگیری از بیابانزدایی در این منطقه، خودداری از هرگونه صدور مجوزهای معدنی است.
شعاعی مدیریت چرای دام را از عوامل مهم در کاهش روند بیابانزایی یادکرد و گفت: چرای شتر بهتنهایی عامل اصلی در بیابانزایی نیست و مجموعهای از عوامل سبب بروز چنین وضعیتی شده است.
نمایندگان قم از کانونهای بحرانی گردوغبار استان بازدید کردند
درهرصورت با افزایش روزهای گردوخاکی در استان و اطلاع از کانونهای گردوخاک و ریزگرد در اطراف استان موجب شد تا نمایندگان استان از این کانونها بازدید و در خصوص آن جلسهای برگزار کنند. از همین رو حجتالاسلاموالمسلمین قاسم روانبخش و محمد منان رئیسی به همراه جمعی از مدیران و کارشناسان دستگاههای اجرایی مرتبط، از کانونهای گردوغبار استان در مناطق حسینآباد میش مست و سراجه بازدید کردند.
در این بازدید چندساعته که در شرایط خیزش گردوغبار به انجام رسید، چالشها و مسائل مهمی از جمله موضوع حقابههای زیستمحیطی و ضرورت تأمین اعتبارات لازم موردتوجه و تأکید قرار گرفت.
در این بازدید همچنین با اشاره بهضرورت توجه و اهتمام دولت چهاردهم بر مسئله گردوغبار در استان قم که چندین استان در مرکز کشور را متأثر کرده است، مسئولان خواستار پیگیری موضوع در سطح ملی و بهعنوان یک ابرپروژه شدند که باید هرچه سریعتر حقابهها و اعتبارات لازم برای آن فراهم شود.
پیگیر حل معضل ریزگردها خواهیم بود
همانطور که گفته شد بروز این گردوخاک و ریزگرد در کشور و قم مربوط به گروه و جناح خاصی نیست و چون زندگی مردم را با سختی و دشواری همراه کرده است باید هرچه سریعتر در رفع آن اقدام شود.
از همین رو حجتالاسلاموالمسلمین قاسم روانبخش در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشت: مسئله آلودگی هوا و ریزگردها در این چند سال متأسفانه دامن بخش اعظمی از استانهای کشور از جمله استان قم را گرفته است.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: بخشی از این گردوغبار و ریزگردها به علت خشکسالی است که در بسیاری از استانها به وجود آمده است و زمینهای فاقد پوشش گیاهی با اندک وزش باد که میوزد ریزگردها و گردوغبار به سمت شهرها و روستاها حرکت کرده و زندگی مردم ما را مختل میکند.
وی خاطرنشان کرد: البته کانون برخی از ریزگردها و گردوغبار که باعث آلودگی شهرها و روستاهای ایران میشود در کشورهای اطراف مانند عربستان و عراق است که قاعدتاً دولت باید برای حل این معضل یک اقدام اساسی صورت دهد.
روانبخش ادامه داد: یکی از کارهای خوبی که در استان قم شکلگرفته است افزایش سرانه سبز است که شهرداری متولی آن بوده و در شهر قم ازاینجهت کارهای خوبی انجام شده است؛ اما اطراف قم همچنان دچار مشکل است لازم است برای این موضوع در مجلس بودجهای در نظر گرفته شود که بتوان این ریزگردها و کانونهایی که این ریزگردها در داخل تولید میشود کنترل و مهار شود.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: آلودگی و ریزگردها باعث سختی در امور مختلف از جمله سلامت مردم در استان قم شده است و حتماً این موضوع باید پیگیری شود.
وی اضافه کرد: در خصوص مسئله ریزگردها از دولت محترم خواهیم خواست برای آن بودجه در نظر بگیرد که بتوان با تأسیس کمربند سبز در اطراف استان و در اطراف شهرها و روستاهای اطراف استان از بروز گردوخاک و ریزگردها جلوگیری شود.
وی بیان داشت: دولت باید کانون ریزگردها را شناسایی کند و آنچه که مربوط به کشورهای همسایه است با همکاریهای متقابل حل شود و آنچه که مربوط به داخل کشور است با طرحهایی از جمله کویرزدایی و ایجاد پوشش گیاهی مشکل را حل کند.
بیتوجهی به مسئله آلودگی هوا باید جبران شود
همچنین دراینخصوص محمد منان رئیسی نیز در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشت: این روزها استان قم شاهد آلودگی هوا به علت وجود ریزگردها است طبق مطالعات انجام شده ریزگردها به لحاظ دستهبندی کلان و کلی از دو منبع داخلی و خارجی نشئت میگیرد.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در منابع خارجی ریزگردها اتفاقاتی در اقلیم و جغرافیای اطراف ایران بهویژه سدسازیهایی که در کشور ترکیه رخ میدهد و اتفاقاتی در حوزه آبریز بالادست باعث شده است دامنه آن، مناطق مجاور بهویژه کشور ایران را تحتتأثیر قرار دهد.
وی تصریح کرد: عمده دلیل وضعیت امروز شهر قم در خصوص ریزگردها منابع و مباحث داخلی است و سستی و کاهلی که در ملاحظات اقلیمی و مسائل زیستمحیطی در دهههای اخیر اتفاق افتاده و گسترش بیابانهایی که اطراف قم و بیتوجهی به برخی از مسائل زیستمحیطی و مباحث آبخیزداری سبب این شده است که ما شاهد این وضعیت آلودگی هوا به علت ریزگردها در قم باشیم.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: مسائل زیستمحیطی یکی از مظلومترین مسائل در کشور ما است زیرا روند آن بهصورت آنی دیده نمیشود؛ یعنی امروز ما شاهد وضعیت آلودگی هوا هستیم اتفاقی نیست که یکشبه به وجود آمده باشد؛ بلکه به علت بیتوجهی در سالهای متمادی است که بهتدریج شاهد چنین مسائلی میشویم.
وی بیان داشت: چون این مسائل یکشبه به وجود نمیآید این موضوعات مغفول واقع میشود و مسئولان امر و دولت مردان به این موضوع توجه آنچنانی نمیکنند تا زمانی که متوجه میشوند وضعیت بحرانی شده است.
منان رئیسی عنوان داشت: هر زمان که ما روندهای اشتباه گذشته را اصلاح کنیم دیر نیست و باید از امروز برای این موضوع تدبیری اندیشیده شود این موضوع ریزگردها هم در سطح منابع خارجی از جمله در کشور ترکیه و عراق و هم در سطح منابع داخلی باید بررسی شده و راهکار درستی برای آن ارائه شود.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: باید در بازه زمانی حداقل ۱۰ساله بتوان بهتدریج مسئله آلودگی هوا به علت ریزگردها و گردوغبار حل کرد تا ضرر کمتری هم به شهروندان و به حاکمیت هم از نظر اقتصادی و هم از نظر سلامت را شاهد باشیم.
درهرصورت امروز برای حل مشکلات و معضلات ریزگردها و گردوغبار در استان قم که به دلیل بیمهریها و بیتوجهی به حقابههای استان و برخی مسائل دیگر به وجود آمده و در حال بحرانی شدن است میتوان با حرکت جهادی و برنامههای درست و منسجم کوتاهمدت و بلندمدت با این پدیده مقابله کرد. البته این برنامه نیازمند بودجههایی زیادی است که یکی از راههای تأمین آن سفرهای استان رئیسجمهور به قم است.