ماه محرم، فرصتی استثنایی برای والدین است تا با الهام از قیام امام حسین (ع)، ارزشهای اصیل انسانی و دینی را به فرزندان خود منتقل کنند، زیرا این ماه مانند مدرسهای بزرگ برای تربیت نسلهای آینده بر پایه ایثار، حقطلبی و مقاومت در برابر ظلم است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» تربیت فرزند، یکی از مهمترین و حساسترین مسئولیتهای والدین است. در دنیای امروز که با هجوم فرهنگهای مختلف و ارزشهای متضاد روبهرو هستیم، نقش خانواده در شکلدهی به شخصیت و باورهای کودکان بیش از پیش پررنگ شده است.
ماه محرم و آموزههای عاشورا، بهعنوان یک الگوی تربیتی کامل، میتواند راهنمای والدین در این مسیر دشوار باشد.
امام حسین (ع) و یارانش نهتنها در میدان کربلا که در تمام زندگی خود، درسهای بزرگی از ایمان، شجاعت، عدالتخواهی و مهربانی به جا گذاشتند.
این ارزشها، اگر بهدرستی به کودکان منتقل شود، میتواند پایههای یک زندگی متعالی را برای آنها بسازد. تربیت حسینی، یعنی پرورش فرزندانی که نهتنها در برابر زورگویی سکوت نمیکنند، بلکه با تکیه بر اخلاق و معنویت، الگوهایی برای جامعه خود خواهند بود.
مریم مجاهدی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی «قم فردا» با اشاره به تأثیر ماه محرم در تربیت دینی کودکان اظهار داشت: محرم، یک فرصت طلایی برای آشناکردن کودکان با مفاهیمی مانند ایثار، شجاعت و مقاومت است. وقتی کودکان در هیئتها حضور پیدا میکنند، داستان کربلا را میشنوند و اشک میریزند، ناخودآگاه با این ارزشها ارتباط عاطفی برقرار میکنند. این ارتباط، پایهای قوی برای تربیت دینی آنها میشود.
وی با اشاره به تقویت روحیه مسئولیتپذیری در فرزندان با استفاده از فضای محرم گفت: میتوان از کودکان خواست در کارهای هیئت مشارکت کنند، مثلاً کمک در پخش نذری یا تنظیم صندلیها. این کارها به آنها احساس مسئولیت میدهد و نشان میدهد که حتی کوچکترین اعمالشان میتواند ارزشمند باشد، درست مانند حضرت قاسم (ع) که باوجود سن کم، بزرگترین مسئولیت را پذیرفت.
کارشناس تربیتی و مسائل خانواده با اشاره به نحوه قابلدرکتر کردن ماه محرم برای فرزندان بیان داشت: باید محرم را برای کودکان به شکلی جذاب و متناسب با سنشان بیان کنیم. استفاده از قصهگویی، نقاشی و نمایشهای کودکانه از واقعه عاشورا میتواند این فضا را برای آنها قابلدرکتر کند. هدف، ایجاد ترس یا اندوه نیست، بلکه انتقال پیام مقاومت و امید است.
وی با اشاره به آموزش درسهای اخلاقی محرم برای فرزندان ابراز داشت: با تبدیل این ارزشها به رفتارهای روزمره میتوانیم درسهای اخلاقی محرم را در طول سال زنده نگه داریم؛ مثلاً وقتی فرزندمان در مدرسه در مقابل زورگویی همکلاسیها میایستد، به او یادآوری کنیم که این همان روحیه حسینی است. یا وقتی بخشندگی میکند، بگوییم؛ مانند امام حسین (ع) که در روز عاشورا به دشمنانش آب داد. تربیت در سایهسار محرم؛ از شعور تا عمل
محرم تنها یک رویداد تاریخی نیست، بلکه یک جریان زنده است که میتواند در تمام لحظههای زندگی فرزندانمان جاری باشد. یکی از مهمترین درسهای عاشورا، شعور اجتماعی است. امام حسین (ع) برای نجات جامعه از انحراف قیام کرد. ما نیز باید به فرزندانمان بیاموزیم که تنها به فکر خود نباشند، بلکه دغدغه دیگران را نیز داشته باشند.
همچنین، محرم به ما یاد میدهد که تربیت، تنها با گفتار پیش نمیرود، بلکه با عمل باید الگو شد. کودکان، بیشتر از آنچه میگوییم، آنچه انجام میدهیم را یاد میگیرند. اگر میخواهیم فرزندانی صبور و مقاوم پرورش دهیم، باید در زندگی روزمره، در مشکلات صبور باشیم. اگر انتظار داریم دروغ نگویند، باید خودمان پایبند به راستگویی باشیم.
عاشورا همچنین درس اختیار و انتخاب را به ما میآموزد. در روز عاشورا، هر کس با اختیار خود انتخاب کرد که در چه جهتی بایستد. فرزندان ما نیز باید یاد بگیرند که مسئول انتخابهای خود هستند و همیشه راه درست را برگزینند، حتی اگر سخت باشد.
فاطمه نیکخواه در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی «قم فردا» با اشاره به کاهش مشکلات روحی کودکان با آموزش مفاهیم محرم اظهار داشت: با آموزش مفاهیم محرم میتوان مشکلات روحی کودکان کاهش داد؛ زیرا این مفاهیم به کودکان معنای رنج و سختی را آموزش میدهد، آنها یاد میگیرند که زندگی همیشه آسان نیست، اما میتوان با ایمان و اراده، بر مشکلات غلبه کرد.
وی با اشاره به تشویق کودکان به اقدام مثبت در مواجهه با ظلم گفت: با تقویت اعتمادبهنفس آنها میتوانیم کودک را بهجای انفعال، به اقدام مثبت در مواجهه با ظلم کنیم. باید به کودکان بیاموزیم که حتی کوچکترین اعتراضشان به یک رفتار نادرست، میتواند تأثیرگذار باشد، همانطور که حضرت زینب (س) با سخنرانیهایش، ظلم یزید را رسوا کرد.
کارشناس خانواده و پژوهشگر دینی با اشاره به نقش مادران در تربیت عاشورایی بیان داشت: مادران، مانند حضرت زینب (س)، الگوی صبر و استواری هستند. آنها میتوانند با رفتار خود به کودکان بیاموزند که در سختترین شرایط نیز میتوان امیدوار بود.
وی با اشاره به نحوه تشبیه زندگی روزمره به عاشورا برای کودکان گفت: تشبیه زندگی روزمره به عاشورا میتواند برای کودکان مفید باشد؛ اما به شرطی که متناسب با سن کودک باشد. مثلاً میتوان گفت: دروغ گفتن مثل این است که در سپاه یزید باشی، اما راستگویی مثل حضرت عباس (ع) است. تربیت حسینی؛ میراث ماندگار برای نسل آینده
محرم، تنها ده روز سوگواری نیست، بلکه یک مکتب تربیتی است که میتواند تمام سال را تحتتأثیر قرار دهد. اگر فرزندانمان را با این مکتب آشنا کنیم، در حقیقت به آنها سلاحی قدرتمند برای مقابله با چالشهای زندگی دادهایم. سلاحی به نام ایمان، شجاعت و عشق به انسانیت.
امام حسین (ع) به ما آموخت که تربیت واقعی، آن است که فرزندانمان را برای ایستادن در برابر ظلم در هر زمان و مکانی آماده کنیم. این، همان رسالتی است که ما بهعنوان والدین بر دوش داریم. پس بیاییم از این ماه بهعنوان نقطه آغاز یک تربیت الهی استفاده کنیم، تربیتی که نهتنها فرزندانمان، بلکه جامعه را متحول خواهد کرد.