در دل کویر خشک و سوزان قم، گلهای محمدی با عطر بهشتیشان جان میگیرند و نهتنها بر زیبایی طبیعت میافزایند، بلکه بهعنوان یک محصول اقتصادی پربازده، آیندهای درخشان را برای کشاورزان این منطقه ترسیم میکنند.
به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» استان قم که بیشتر بهعنوان یک قطب مذهبی و فرهنگی شناخته میشود، این بار با رونق کشت گل محمدی، نام خود را در عرصه کشاورزی و اقتصادی نیز بر سر زبانها انداخته است.
گل محمدی، این گیاه ارزشمند که به طلای سرخ معروف است، با مقاومت بالا در برابر کمآبی و شرایط سخت اقلیمی، به یکی از بهترین گزینهها برای کشت در مناطق خشک و نیمهخشک مانند قم تبدیل شده است.
کشت این گل نهتنها موجب احیای زمینهای بایر شده، بلکه با تولید محصولات فراوری شده مانند گلاب، اسانس و عرقیات گیاهی، ارزش افزوده قابلتوجهی برای کشاورزان و اقتصاد منطقه به همراه داشته است.
استان قم با داشتن بیش از ۲۰۰ هکتار سطح زیر کشت گل محمدی، امروز به یکی از قطبهای مهم تولید این محصول در کشور تبدیل شده است.
کشت گل محمدی در قم، فرصتی طلایی برای اقتصاد و محیطزیست
محمد شهاب یاری در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی قم فردا با اشاره به عوامل موفقیت کشت گل محمدی در قم اظهار داشت: قم دارای شرایط آبوهوایی خشک و نیمهخشک است که دقیقاً مشابه زیستگاه اصلی گل محمدی در مناطق کوهستانی ایران است. این گیاه به آب کم نیاز دارد و در برابر شوری خاک مقاوم است.
وی گفت: همچنین، بازار فروش محصولات فراوری شده گل محمدی مانند گلاب و اسانس، بسیار پررونق است و این موضوع انگیزه کشاورزان را افزایش داده است.
کارشناس کشاورزی با اشاره به جایگزینی کشت گل محمدی با محصولات پرآببر در قم بیان داشت: در شرایطی که بحران آب در قم جدی است، کشت محصولات کمآببر مانند گل محمدی یک راهحل ایدئال است. این گیاه با حداقل آب، حداکثر بهرهوری را دارد و حتی در مقایسه با گندم و جو، سودآوری بسیار بیشتری برای کشاورزان دارد.
وی با اشاره به مهمترین چالشهای پیش روی کشاورزان در این زمینه ابراز داشت: نبود صنایع فراوری کامل در منطقه یکی از مشکلات است. بسیاری از کشاورزان مجبورند محصول خود را بهصورت خام به شهرهای دیگر بفرستند. همچنین، نوسانات قیمت در بازارهای جهانی گلاب و اسانس میتواند بر درآمد آنها تأثیر بگذارد.
یاری با اشاره به حمایت دولت از کشاورزان گل محمدی در قم بیان داشت: در سالهای اخیر تسهیلات کمبهره و آموزشهای تخصصی در اختیار کشاورزان قرار گرفته است. اما نیاز به حمایت بیشتر در زمینه بازاریابی و صادرات وجود دارد.
مزیتهای کشت گل محمدی در قم
استان قم با اقلیم خشک و نیمهخشک خود، بهظاهر مکانی نامناسب برای کشاورزی به نظر میرسد، اما همین شرایط، آن را به بهشتی برای کشت گل محمدی تبدیل کرده است. این گیاه دارویی و صنعتی، نهتنها با کمآبی سازگار است، بلکه میتواند تحولی عظیم در اقتصاد و محیطزیست منطقه ایجاد کند.
یکی از بارزترین مزیتهای کشت گل محمدی در قم، صرفهجویی قابلتوجه در مصرف آب است. در شرایطی که بسیاری از چاههای کشاورزی استان به دلیل برداشت بیرویه خشک شدهاند، گل محمدی با نیاز آبی بسیار کم (حدود یکسوم محصولات رایج مانند گندم و جو) بهراحتی رشد میکند. این ویژگی، آن را به گزینهای ایدئال برای کشاورزان قمی تبدیل کرده است.
از سوی دیگر، ارزش افزوده بالای محصولات فراوری شده گل محمدی، انگیزه اقتصادی قدرتمندی برای توسعه این کشت ایجاد کرده است. هر کیلوگرم گل محمدی تازه، پس از تبدیل به گلاب، اسانس، عرقیات گیاهی و حتی محصولات آرایشی - بهداشتی، ارزشی چندین برابری پیدا میکند. این موضوع باعث شده تا سودآوری این کشت در مقایسه با محصولات سنتی مانند گندم و صیفیجات بهمراتب بیشتر باشد.
احیای زمینهای بایر و شور نیز از دیگر دستاوردهای کشت گل محمدی در قم است. بسیاری از زمینهای کشاورزی استان به دلیل شوری خاک و کمبود آب، سالها بدون استفاده مانده بودند، اما امروز با کشت این گیاه مقاوم، دوباره جان گرفتهاند. جالب اینجاست که گل محمدی نهتنها در خاکهای شور آسیب نمیبیند، بلکه بهمرورزمان به بهبود کیفیت خاک نیز کمک میکند.
علاوه بر این، جذب گردشگر و رونق اکوتوریسم از مزیتهای غیرمستقیم کشت گل محمدی در قم است. مزارع سرشار از گلهای صورتیرنگ محمدی در اردیبهشت و خردادماه، به یکی از جاذبههای طبیعی استان تبدیل شدهاند. این موضوع میتواند به توسعه صنعت گردشگری قم و ایجاد مشاغل مرتبط مانند صنایعدستی محلی، اقامتگاههای بومگردی و فروش محصولات محلی کمک کند.
باتوجهبه این مزیتها، به نظر میرسد توسعه کشت گل محمدی در قم نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت اقتصادی و زیستمحیطی است.
طلای سرخ در کویر قم
میلاد علیمردانی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی قم فردا با اشاره به بهترین روش کشت گل محمدی در قم اظهار داشت: روش قلمهزنی و کشت پاجوش بهترین گزینه است. خاک باید زهکشی خوبی داشته و قبل از کشت، آزمایش خاک انجام شود.
وی با اشاره به زمان مناسب برای کشت گل محمدی گفت: اوایل پاییز (مهر و آبان) بهترین زمان است تا گیاه قبل از زمستان ریشه بدواند.
کارشناس کشاورزی با اشاره به نحوه آبیاری زمین در کشت گل محمدی بیان داشت: در سال اول هفتهای یکبار و از سال دوم به بعد هر دو هفته یکبار آبیاری کافی است.
وی با اشاره به کودهای مورد استفاده برای کشت گل محمدی افزود: کودهای حیوانی پوسیده و کودهای پتاسیمدار برای افزایش عطر گل بسیار مفیدند.
آینده طلایی گل محمدی در قم
کشت گل محمدی در قم تنها یک فعالیت کشاورزی نیست، بلکه نمادی از مقاومت و امید در دل کویر است. این گیاه با حداقل نیازهای خود، حداکثر بهرهوری را ارائه میدهد و میتواند الگویی برای کشاورزی پایدار در مناطق خشک ایران باشد.
اگرچه در سالهای اخیر پیشرفتهای خوبی در زمینه توسعه کشت گل محمدی در قم صورتگرفته، اما هنوز نیاز به حمایتهای بیشتر احساس میشود. ایجاد صنایع فراوری محلی، توسعه بازارهای صادراتی، ارائه آموزشهای تخصصی به کشاورزان و تسهیل دسترسی به تسهیلات کمبهره، از جمله عواملی هستند که میتوانند شتاب رشد این صنعت را چندین برابر کنند.
قم باتکیهبر کشت گل محمدی میتواند از یک استان کمآب با زمینهای بایر، به قطبی پیشرو در تولید محصولات باارزش گیاهی تبدیل شود. این مسیر نهتنها درآمد کشاورزان را افزایش میدهد، بلکه به حفظ محیطزیست، ایجاد اشتغال و حتی توسعه گردشگری کمک میکند. آینده کشت گل محمدی در قم اگر با برنامهریزی دقیق همراه باشد، بسیار درخشان خواهد بود.