تحولات قم در چهار سال اخیر نشان میدهد که با مدیریت یکپارچه و برنامهریزی بلندمدت میتوان به سرعت کیفیت زندگی شهری را ارتقا داد؛ این پروژهها نهتنها مشکلات ترافیکی را حل کردهاند، بلکه چهره شهر را زیباتر و زندگی را برای شهروندان آسانتر کردهاند.
به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» طی چهار سال گذشته، قم شاهد جهشی بیسابقه در پروژههای عمرانی بوده است. بلوار عمار یاسر با هفت کیلومتر طول و ۶ خط ترافیکی، شرق و غرب شهر را به هم پیوند زده و بار ترافیکی مرکز شهر را ۴۰ درصد کاهش داده است.
زیرگذر یادگار امام که در سال ۱۴۰۳ به بهرهبرداری رسید، معضل ترافیک میدان کهنه را برای همیشه حل کرد.
تقاطع غیرهمسطح بلوار فردوسی نیز یکی دیگر از دستاوردهای مهم این دوره است که زمان تردد در یکی از پرترددترین محورهای شهر را به نصف کاهش داده.
بر اساس آمار شهرداری قم، این پروژهها در مجموع بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان هزینه داشتهاند و بیش از ۵۰۰۰ شغل مستقیم ایجاد کردهاند.
محسن رحیمی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» با اشاره به تأثیر بلوار عمار یاسر بر توسعه شهری قم اظهار داشت: این بلوار نهتنها ترافیک را کاهش داده، بلکه باعث توسعه اقتصادی مناطق شرقی شده است؛ قیمت زمین در حاشیه این بلوار ۶۰ درصد افزایش یافته و مراکز تجاری جدیدی در حال احداث هستند.
وی با اشاره به کارایی زیرگذر یادگار امام گفت: این زیرگذر به طور کامل مشکل ترافیک میدان کهنه را برطرف کرده، پیش از این، متوسط زمان عبور از این میدان ۲۰ دقیقه بود که امروز به ۳ دقیقه کاهش یافته است.
کارشناس عمران و شهرسازی با اشاره به برخورداری این پروژهها از استانداردهای بینالمللی بیان داشت: این پروژهها از استانداردهای بینالمللی برخوردارند، بهویژه تقاطع غیرهمسطح فردوسی که با الگوبرداری از بهترین نمونههای جهانی طراحی شده و دارای سیستمهای ایمنی پیشرفته است.
وی با اشاره به تأثیر این پروژهها بر زندگی روزمره مردم خاطرنشان کرد: صرفهجویی سالانه ۳۰۰ ساعت برای هر شهروند در ترافیک، کاهش آلودگی هوا و افزایش ایمنی از مهمترین دستاوردهاست. قم؛ الگوی مدیریت یکپارچه شهری در عمل
بلوار عمار یاسر بهعنوان ستون فقرات توسعه شرق قم، تنها یک پروژه ترافیکی نبوده، بلکه موتور محرکه رشد اقتصادی منطقه شده است. بر اساس گزارش اتاق بازرگانی قم، ارزش املاک در شعاع یککیلومتری این بلوار در سه سال گذشته ۱۸۰ درصد رشد داشته و بیش از ۳۵۰ واحد تجاری جدید در حاشیه آن ایجاد شده است. این پروژه با جذب سرمایهگذاری ۲۸۰۰ میلیاردتومانی بخش خصوصی، تبدیل به نماد مشارکت موفق دولت - خصوصی شده است.
پروژه زیرگذر یادگار امام که عمیقترین سازه زیرزمینی قم محسوب میشود، با بهرهگیری از تکنولوژیهای روز دنیا اجرا شده است که شامل سیستم تهویه هوشمند با قابلیت تنظیم خودکار بر اساس تراکم آلایندهها، پوشش ضد آتش با مقاومت سهساعته، سیستم زهکشی پیشرفته با توانایی دفع سیلابهای ۵۰ساله و دیوارهای ضد صوت با جذب ۹۰ درصد آلودگی صوتی است.
پروژه تقاطع غیرهمسطح فردوسی که در سال ۱۴۰۲ به بهرهبرداری رسید، نمونهای از مهندسی ترافیک مدرن است که شامل سیستم کنترل هوشمند ترافیک با ۲۴ دوربین نظارتی، تابلوهای متغیر الکترونیکی (VMS) برای اطلاعرسانی لحظهای، پلهای پیادهرو با دسترسی معلولان و طراحی معماری هماهنگ با بافت تاریخی شهر است.
بررسیهای میدانی نشان میدهد تأثیرات اجتماعی این پروژهها باعث شده که متوسط زمان سفر روزانه شهروندان را از ۵۲ به ۲۸ دقیقه کاهش دادهاند، مصرف سوخت در شهر را ۲۵ درصد کم کردهاند، رضایت شهروندان از مدیریت شهری را از ۴۲ درصد به ۷۸درصد افزایش دادهاند و موجب رشد ۴۰ درصدی استفاده از دوچرخههای اشتراکی شدهاند.
نکته قابل توجه، تخصیص بهینه بودجه در این پروژهها بوده است که شامل ۶۵ درصد بودجه از محل درآمدهای پایدار شهری، ۲۵ درصد از مشارکت بخش خصوصی، ۱۰ درصد از اعتبارات استانی و نظارت مستمر دیوان محاسبات بر اجرای پروژهها بوده است.
برخلاف بسیاری از شهرها که پروژهها بهصورت پراکنده اجرا میشوند، در قم شاهد برنامهریزی یکپارچگی و پیوستگی توسعه بودهایم، به نحوی که اتصال بلوار عمار یاسر به شبکه متروی در حال احداث، پیوند زیرگذر یادگار امام با طرحهای آینده قطار شهری و هماهنگی تقاطع فردوسی با برنامههای توسعه فضای سبز صورت گرفتند.
با وجود همه موفقیتها، برخی چالشها مانند نیاز به توسعه متوازن در محلات جنوبی، ضرورت تکمیل زنجیره پروژههای مرتبط، اهمیت حفظ کیفیت اجرا در پروژههای آینده و لزوم آموزش شهروندی برای استفاده بهینه از امکانات جدید باقی است.
این تحلیل نشان میدهد که موفقیت قم حاصل ترکیب سه عامل کلیدی برنامهریزی علمی، مدیریت جهادی و مشارکت مردمی بوده است و تجربه قم میتواند برای بسیاری از شهرهای ایران الهامبخش باشد.
محمد بیگلری در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» با اشاره به تکمیل شدن رینگ شهری قم اظهار داشت: یکی از اقداماتی که در دو سه سال اخیر انجام شده اتصال تمامی نقاط شهر قم از جنوب، شمال، غرب و شرق از طریق رینگهایی است که موجب شده کمترین ترافیک در شهر باشد و شهروندان در کمترین فاصله زمانی به مقصد موردنظر خود برسند.
وی در ادامه افزود: بهعنوان مثال رینگ بلوار حکیم بلوار فردوسی و پل فردوسی که منطقه ۵ شهری را به منطقه ۴ و در ادامه به منطقه ۲ و در ادامه به منطقه ۶ و رینگ کمربندی قم وصل میکند و توقفی در حتی یک چراغقرمز یا ترافیک را شاهد نخواهیم بود.
کارشناس عمران شهری با اشاره به رینگ مسیر جمکران بیان داشت: کمربندی امام علی به سمت میدان ۷۲ تن، ۷۵ متری عمار یاسر، تونل غدیر و در ادامه بلوار پیامبر اعظم اصطلاحاً به رینگ جمکران نامیده شده و زائرینی که قصد عزیمت به مسجد مقدس جمکران را دارند بدون کوچکترین توقفی پشت چراغقرمز یا تقاطع بهراحتی به مقصد مورد خود میرسند.
وی با اشاره به پروژههای در دست تکمیل گفت: در کنار پروژههای افتتاح شده تعدادی پروژه در حال تکمیل نیز وجود دارد که در صورت اتصال آنها شهر قم تحولی بسیار، بسیار بیشتر به خود خواهد دید، برای مثال پروژه پل حافظ در منطقه ۳ شهری که آن را به منطقه ۶ و منطقه ۲ وصل میکند که مسیری با کمترین میزان ترافیکی و بیشترین بهرهوری خواهد بود.
بیگلری با اشاره به پروژههای آینده قم ابراز داشت: پروژه متروی قم در دست احداث است و فاز اول آن تا ۱۴۰۵ به بهرهبرداری میرسد، همچنین احداث سه تقاطع غیرهمسطح دیگر در دستور کار است و باید گفت تنها در سال ۱۴۰۳، بیش از ۸۰۰۰ شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد شده است. قم؛ الگویی برای شهرهای ایران
قم امروز داستان موفقیتآمیزی از تحول شهری را روایت میکند؛ داستانی که با برنامهریزی دقیق، اجرای حرفهای و نظارت مستمر به ثمر نشسته است. آنچه در این چهار سال شاهد بودهایم، تنها آغاز راهی است که قم را بهسوی تبدیلشدن به شهری نمونه در سطح کشور پیش میبرد.
پروژههای بزرگی مانند بلوار عمار یاسر، زیرگذر یادگار امام و تقاطع غیرهمسطح فردوسی، نهتنها مشکلات ترافیکی را حل کردهاند، بلکه چهره جدیدی از شهرنشینی مدرن همراه با حفظ هویت مذهبی و فرهنگی را به نمایش گذاشتهاند.
صرفهجویی سالانه بیش از ۱۰۰ ساعت برای هر شهروند در ترافیک، کاهش ۳۰ درصدی آلودگی هوای شهری، ایجاد بیش از ۱۵۰۰۰ شغل مستقیم و غیرمستقیم، افزایش چشمگیر سرمایهگذاریهای بخش خصوصی و ارتقای جایگاه قم در شاخصهای توسعه شهری کشور تحولاتی است که کیفیت زندگی شهروندان را تحتتأثیر قرار داده است.
نکته حائز اهمیت، تداوم این روند توسعهای است؛ با برنامههای آیندهنگرانهای مانند توسعه خطوط مترو، احداث پارکهای فناوری و تکمیل شبکه حملونقل هوشمند، قم در مسیری قرار گرفته که میتواند تا سال ۱۴۰۶ به یکی از پیشرفتهترین شهرهای ایران از نظر زیرساختهای شهری تبدیل شود.
تجربه قم به ما میآموزد که با برنامهریزی علمی، مدیریت جهادی و نگاه آیندهنگر، میتوان بر هر چالشی غلبه کرد و شهری ساخت که هم شهروندانش به آن افتخار کنند و هم الگویی برای سایر شهرهای کشور باشد. آینده قم نهتنها روشن که درخشانتر از گذشته به نظر میرسد.