بی اشتهایی عصبی اختلال روانی است که در ارتباط با شرایط اجتماعی شکل میگیرد و بیشتر در خانمها شیوع دارد، از آنجا که زنان در مقایسه با مردان نسبت به وضعیت زیبایی و ظاهری خود توجه و حساسیتی بیشتر دارند، در راستای تطبیق ویژگیهای بدن با الگوهای فرهنگی زیبایی بیشتر به سمت رفتارهای افراطی که در رسانههای جمعی تبلیغ میشوند، تمایل پیدا خواهند کرد.
در این بین کودکان و نوجوانان امروز در جهانی غرق در رسانههای جمعی رشد میکنند و رسانهها با بهره گیری از الگوهای تبلیغاتی، نمونهای خاص از اندامهای قابل قبول را تبلیغ میکنند. این موضوع دغدغه و توجه زیادی را برای دختران و زنان در خصوص از بدن و اندام مطلوب شکل میدهد، توجهی که در برخی موارد با پیامدهایی منفی مانند اختلالات خوردن از جمله بیاشتهایی عصبی همراه خواهد بود.
محمد انوشه متخصص تغذیه در گفتوگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره بی اشتهایی عصبی اظهار کرد: بی اشتهایی عصبی یک اختلال عصبی است که باید فرد تحت درمان روانشناسی قرار گیرد و ممکن است با درمان دارویی و درمان رفتاری همراه باشد.
این متخصص تغذیه ادامه داد: معمولا بی اشتهایی عصبی در شکل شدید آنورکسیا نروزا بروز میکند؛ مبتلایان به این اختلال در یک مرحله غذا میخورند و دچار عذاب وجدان میشوند که چرا غذا خوردهاند، در این مواقع دست را در گلوی خود فرو میبرند که غذا را بالا بیاورند؛ اختلال عصبی که با درمانهای عصبی و با نظر مشاور قابل درمان است.
وی با اشاره به اینکه افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی باید رژیم غذایی کنترل شدهای داشته باشند، گفت: فردی که مبتلا به بی اشتهایی عصبی میشود به دلیل غذا خوردن و مشکلات عصبی دچار عوارضی خطرناک میشود، این افراد در نهایت دچار فوبیای چاقی خواهند شد.
انوشه با بیان اینکه فوبیای چاقی بیشتر به سراغ نوجوانان میرود، گفت: نوجوانان به دلیل رسیدن به سن بلوغ و بزرگ شدن اندامها تصور نادرستی از چاقی دارند و فکر میکنند بد اندام شدهاند.
انوشه بیان کرد: ترس از چاقی در خانواده یکی از عوامل ابتلا به بی اشتهایی عصبی است که مشکلات زیادی برای فرد بوجود میآورد؛ درمان این بیماری از طریق روانشناسی انجام میشود، همچنین متخصص اعصاب و روان نیز باید این فرد را ویزیت کند.
وی با تأکید بر اینکه BMI بالای ۳۰ نشاندهنده چاقی در افراد است، گفت: برخی افراد با بیامآی ۲۰ الی ۲۵ فکر میکنند مبتلا به چاقی هستند که دچار بی اشتهایی عصبی میشوند، اما باید گفت که BMI بالای ۳۰ نشاندهنده چاقی است و افراد با BMI ۲۵ نباید نگران چاقی خود باشند.
انوشه درباره عوارض فوبیای بیاشتهایی عصبی، گفت: لاغری مفرط و بیش از حد، زردی و رنگ پریدگی پوست و افسردگی، فشار خون پایین، اختلالات رفتاری و اجتماعی، کمبود چربی در بدن، ضعف در اندامها و مشکلات جسمانی از عوارض فوبیای بی اشتهایی عصبی است، از این رو توصیه میشود در این موارد حتما به یک روانپزشک مراجعه کنند.
سارا هاشم پور متخصص اعصاب و روان و فلوشیپ سایکوسوماتیک در گفتوگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اختلال بی اشتهای عصبی، اظهار کرد: اختلالات خوردن گروهی از بیماریهای روان پزشکی است که خود شامل تعدادی بیماری میشود؛ یکی از بیماریها آنورکسیا نوروزا یا بی اشتهایی عصبی است؛ بیماری دیگر پرخوری عصبی و خوردنها تکانهای و عصبی است که به آن پرخوری هم میگویند.
وی بیان کرد: تعداد بیماریهای دیگری هم در گروه بیماریهای اختلال خوردن وجود دارد؛ آنورکسیا نوروزا شیوع زیادی ندارد، ولی با این حال شیوع به حدی است که لازم باشد به آن توجه کرد؛ این بیماری در خانمها حدود یک درصد و در آقایان حدود سه دهم درصد است، شیوع آن در حد بیماری مانند صرع است بنابراین با اینکه شیوع کمتری نسبت به سایر بیماریهای روانپزشکی دارد، اما در حدی است که به آن بپردازیم.
هاشم پور ادامه داد: این بیماری اغلب خانمها را گرفتار میکند و در سن پایین شروع میشود؛ بیماری در حدود نوجوانی شروع شده و معمولا اگر به آن رسیدگی نشود ممکن است ادامه دار باشد.
این متخصص اعصاب و روان با اشاره به تشخیص بیماری پرخوری عصبی، افزود: برای تشخیص بیماری باید شاخص توده بدنی فرد را محاسبه کرد؛ باید وزن را به کیلوگرم و قد را به متر حساب کرد، سپس کسری تشکیل داد که وزن در صورت و قد در مخرج باشد و باید متر را به توان ۲ رساند و حاصل شاخص توده بدنی به دست خواهد آمد، نتیجه اگر بین ۱۸.۵ تا ۲۵ باشد فرد وزنی ایدهآل دارد و اگر بالای ۲۵ باشد یعنی به اضافه وزن مبتلا است و اگر زیر ۱۸.۵ باشد دچار کاهش وزن است که باید مورد بررسی قرار گیرد.
وی بیان کرد: اگر شاخص توده بدنی زیر ۱۸.۵ بود باید به بیماری بیاشتهایی عصبی شک کرد؛ این فرد از افزایش وزن باید بترسد، مورد دیگر در تشخیص بیماری این است که فرد نسبت به ظاهر خود احساس نارضایتی داشته باشد و مدام فکر کند که چاق است.
هاشم پور ادامه داد: بی اشتهایی عصبی بر اساس رفتاری که فرد دارد به ۲ گروه عمده تقسیم میشود؛ افرادی هستند که غذا را محدود میکنند و دیگری افرادی که علاوه بر آن رفتارهایی دارند برای اینکه وزن نگیرند که به آنها رفتار جبران کننده یا پرخوری میگویند. (باید این رفتار سه ماه طول بکشد تا به آن پرخوری عصبی گفت).
هاشم پور درباره درمان بی اشتهایی عصبی، گفت: در موارد خفیف میتوان درمان را سرپایی انجام داد و اگر به صورت شدید باشد نیاز به همکاری تیمی است و باید فرد بستری شود، تیمی که درمان را بر عهده دارد متخصص روانپزشک، فلوشیپ سایکوسوماتیک، متخصص داخلی، فوق تخصص گوارش، فوق تخصص قلب و عروق، متخصص تغذیه، متخصصین طب توانبخشی و پزشکی ورزشی اقدامات درمانی این بیماران را انجام میدهند، قسمت نهایی مربوط به روانشناسی است که هم نیاز به اقدامات دارویی و هم نیاز به اقدامات غیر دارویی دارد.
این متخصص اعصاب و روان افزود: درمان در دوره بستری محدود است، ولی بعد از آن باید تحت نظر روانپزشک به صورت مستقیم باشد و اگر روانپزشک صلاح بداند که فرد به سایر اعضای تیم معرفی شود و کارهای درمانی را انجام دهد، درمانها در ابتدا یک الی ۲ جلسه است و بعد از آن به صورت هفتهای یکبار ادامه مییابد.
وی بیان کرد: در صورتی که خانواده متوجه این بیماری شوند باید به روانپزشک مراجعه کرد، این بیماری در مراحل اولیه قابل پیشگیری و درمان است و از عوارض شدید بیماری میتوان پیشگیری کرد.
هاشم پور یادآوری کرد: تا به حال در ایران مرکز فوق تخصصی برای این اختلال در نظر گرفته نشده، اما به تازگی در بیمارستان امام خمینی یک مرکز فوق تخصصی برای اختلالات خوردن راهاندازی شده است.
لینک مطلب: | http://javaneparsi.ir/News/item/7338 |