برخی مخالفان طب سنتی به دنبال چه هستند؟

علاوه بر توضیحات مفصلی که در قبلا خود متذکر شدم( 1)، به امید اینکه ایشان با وسواس بیشتری به اظهار نظر بپردازند، لازم دانستم برخی از مغالطه ها و اشتباهات ایشان را بازگو کنم، شاید کمی به خودشان بیایند.  

آقای جعفریان آنچه بعنوان انقلاب علمی کوهنی مطرح می‌کنید، صرفا یکی از فرضیه‌های موجود است و حتی خود کوهن هم در اواخر عمرش گفت: من یک کوهنی نیستم! اکثر فیزیکدانان شناخته شده در سطح بین المللی حرفهای کوهن را نپذیرفته اند و آنرا ناشی از اشتباه فهم او از فیزیک دانسته اند.(2) به چه کسی ارجاع می‌دهید؟! پیشنهاد می کنم نقدهای وارد شده به این فرضیه را مروری بفرمایید؟!  

ایشان این روزها هر کجا می‌نشینند علیه طب سنتی صحبت می‌کنند و آن را غیرعلمی می‌دانند!

آقای جعفریان آیا نمی‌دانید که امروزه در دانشگاه‌های معتبر دنیا مراکز طب سنتی وجود دارد؟ آیا بیانیه و جمع بندی سازمان بهداشت جهانی درمورد طب سنتی در سالهای 2005، 2012 و 2019 را مطالعه کرده اید؟(3) آیا مروری بر معتبرترین مجلات علمی جهان کرده اید که در دو دهۀ اخیر چقدر بحث های مربوط به استفادۀ از طب سنتی در سطح بین المللی مطرح شده است؟

کافیست در برترین مجلات علمی جهان همچون مجلۀ نیچر (Nature) یا لنست (The Lancet) کلیدواژه های مربوط به طب سنتی را جستجو کنید. واقعا معیار علمی بودن برای شما چیست؟ مشکل ما اینست که امثال شما هنوز در علم دو قرن پیش سیر می‌کنید و هیچ درکی از تحولات اخیر در علم ندارند! 

آقای جعفریان از اینکه راه افتاده اید و تمام گذشته خود در فلسفه و طب را سرکوب می‌کنید و توصیه می کنید که بسیاری از معارف  عمیق ناشی از تفکر توحیدی را دوربریزیم، بدنبال چه هستید؟ اینکه بزرگانی را که امروز در معتبرترین مراکز علمی جهان در حال فعالیت هستند و نظریات آنها در سطح جهانی مطرح است، از روی کم اطلاعی در رسانه های غیرعلمی می‌کوبید، واقعا بدنبال چه هستید؟! 

آقای جعفریان علم خنثی نیست، علم دارای اصول و پیش فرضهایی است که قابل بررسی (رد یا تایید) تجربی نیستند! قبل از اظهارنظر کمی مطالعه بفرمایید! کارکرد تجربی یکی از معیارهای علم امروز است ولی معیارهای بسیاری برای علمی بودن وجود دارند!

امروز علم و فلسفه آنگونه که شما فکر می کنید از هم جدا نیستند! (4) آقای جعفریان! آیا می‌دانید در فیزیک بعنوان پایه ای ترین علم دنیای امروز و در نظریات اصلی آن یعنی نسبیت و کوانتوم بر سر اصول فلسفی آن، که در واقع بخشی از نظریات فیزیکی هستند، چقدر اختلاف نظر وجود دارد؟5 و این اختلاف نظرها بدلیل تفاوت در فلسفه ها و جهان بینی هاست (6)، و اینجاست که علم توحیدی و علم سکولار مطرح می‌شود! (7)  خوب است قبل از اظهار نظر کمی مطالعه کنیم! 

آقای جعفریان چه شده است که امروز که سازمان بهداشت جهانی، وزارت بهداشت کشورها، و معتبرترین مجلات پزشکی (مثل مجلۀ New England Journal of Medicine) صحبت از اثر روشهای درمانی طب سنتی چین در درمان بیماری کوید 19 دارند8، و بوضوح طب سنتی ما (هم از لحاظ نسبت روش شناختی با پزشکی جدید و هم از نظر بنیان فلسفی) بسیار غنی تر از آن است، شما تیشه بدست گرفته اید و به ریشۀ این علم میزنید؟ دلیل آن چیست؟! 

سوال اساسی اینجاست که اگر شما حرفی برای گفتن دارید چرا آنرا در منابع یا محافل معتبر علمی مطرح نمی‌کنید، تا بحث علمی پیرامون آن صورت بگیرد، تا بفهمید که چقدر صحبتهایتان تخصصی است و چقدر ناشی از عدم فهم درست علم روز است. این افرادی که شما از آنها به بدی یاد می‌کنید بحث های خود را در مجامع علمی مطرح نموده اند و آنها را در معرض نقد علمی و تخصصی قرار داده اند و بسیاری از مقالات و رساله ها در سطح جهانی در مورد نظریات آنها نوشته شده است. آیا بهتر نیست شما هم ادعاهای خود را از مسیر علمی پیش بگیرید؟  

خیلی عجیب است! آقای دکتر جعفریان که به اذعان خودشان هیچ تخصص و ورودی در مباحث علوم فیزیکی، پزشکی، طب سنتی و فلسفۀ علم ندارند هر روز مصاحبه‌ای عوام پسندانه در این موضوعات می‌کنند و مباحث و مبانی مسلم علمی را از روی عدم تخصص انکار می کنند! چطور می‌توان قبول کرد که ایشان بدون داشتن مقدمات به خودشان اجازۀ اظهار نظر در همۀ این امور را بدهند؟ این سطح از عوام زدگی از یک شخص ظاهرا اکادمیک باور نکردنی است! 

وقتی مطالب ایشان را مرور می‌کردم، دیدم به فردی ارجاع می دهند که بزرگترین خیانت را به علم این کشور در ارتباط با «مقاله محوری» در دوران تصدی مسئولیت در وزارت علوم کرده است؛ و وقتی کارهای مشترک او با اسرائیل و بالاخص مسئولیت او بعنوان فرد اصلی راه اندازی مرکز سزامی ، بعنوان اولین مرکز تعامل ایران و اسرائیل در مرز اردن را بیاد آوردم، خیلی از مسائل برایم روشن شد. آقای جعفریان این فردی که دوست صمیمی شماست و آنچه از فلسفۀ علم و ساینس میدانید را از او گرفته اید ، و در واقع مصاحبه های شما تریبون افکار آن فرد شده است، هیچ تخصصی در حوزۀ فلسفه علم ندارد و حتی یک مقاله، تاکید می‌کنم حتی یک مقالۀ بین المللی، در حوزه فلسفه علم ندارد! به چه کسی دارید تکیه می‌کنید؟ 

در انتها بعنوان یک فرد آکادمیک برای انجام رسالت علمی خود در قبال جامعه، صریحا شما را به یک مناظرۀ علمی در مجلات معتبر یا محافل علمی و یا رسانه ها، دعوت می‌کنم. 

خوش بود گر محک تجربه آید به میان   تا سیه روی شود هرکه دراو غش باشد! 

والعاقبه للمتقین 

محمد جمالی، پژوهشگر حوزۀ فیزیک بنیادی، فلسفۀ علم و طب سنتی؛ پژوهشگاه دانش‌های بنیادی IPM

  1. محمد جمالی. سخنی با جناب دکتر رسول جعفریان. فرهیختگان; 1399. http://fdn.ir/38564 
 
2. Dyson FJ. The Sun, the Genome, & the Internet Tools of Scientific Revolutions. 1999. 
3. Organization WH. WHO global report on traditional and complementary medicine 2019: World Health Organization; 2019. 
4. Laplane L, Mantovani P, Adolphs R, et al. Opinion: Why science needs philosophy. Proceedings of the National Academy of Sciences 2019;116:3948-52. 
5. Rovelli C. Physics needs philosophy. Philosophy needs physics. Foundations of Physics 2018;48:481-91. 
6. Ahmad R. From Physics to Metaphysics by Mehdi Golshani. JOURNAL OF ISLAMIC SCIENCE 1999;15:191-2. 
7. Golshani M. Sacred Science vs Secular Science.”. Science and Religion in Post-Colonial World, Interfaith Perspective, edited by Zainal Abidin Bagir 2005:77-102. 
8. Fauci AS, Lane HC, Redfield RR. Covid-19—navigating the uncharted. Mass Medical Soc; 2020. 
 
2. Dyson FJ. The Sun, the Genome, & the Internet Tools of Scientific Revolutions. 1999. 
3. Organization WH. WHO global report on traditional and complementary medicine 2019: World Health Organization; 2019. 
4. Laplane L, Mantovani P, Adolphs R, et al. Opinion: Why science needs philosophy. Proceedings of the National Academy of Sciences 2019;116:3948-52. 
5. Rovelli C. Physics needs philosophy. Philosophy needs physics. Foundations of Physics 2018;48:481-91. 
6. Ahmad R. From Physics to Metaphysics by Mehdi Golshani. JOURNAL OF ISLAMIC SCIENCE 1999;15:191-2. 
7. Golshani M. Sacred Science vs Secular Science.”. Science and Religion in Post-Colonial World, Interfaith Perspective, edited by Zainal Abidin Bagir 2005:77-102. 
8. Fauci AS, Lane HC, Redfield RR. Covid-19—navigating the uncharted. Mass Medical Soc; 2020.