حرفه ای فراموش شده در صنعت خودرو؛ بازیافت لاستیک چه کاربردی دارد؟

این روزها، تولید و عرضه تایر یکی از مهم ترین موضوعات مهم بازار صنعت خودرو است چرا که از چند ماه گذشته تاکنون قیمت آن به شدت افزایش یافته است. حال گزینه‌ای در این میان عملا مغفول مانده و آن جمع آوری این لاستیک ها پس از فرسودگی است که به نظر می‌رسد تاکنون متولی برای آن در نظر گرفته نشده است.

این شرایط در حالی است که امروز در همه جای دنیا قانونی برای بازیافت وجود دارد تا آن وسیله یکبار مصرف نباشد و بتوان از آن کالای بلا استفاده، استفاده های مفیدتری کرد. بر این اساس زمانی که تایری خریداری می‌شود پوکه تایر را نیز پس از فرسودگی در قبال پرداخت مبلغی تحویل می‌گیرند و با این کار تایر‌های اسکرپ جمع آوری و در فرایند بازیافت قرار می‌گیرد.

بعضی از لاستیک‌های قدیمی به عنوان سوخت در صنعت سیمان یا به صورت خرده لاستیک استفاده می‌شود و به عنوان ماده تقویت کننده استفاده می‌شود همچنین برای تشک لاستیکی در زمین‌های بازی کودکان مورد استفاده قرار می گیرد. 

این‌ها روش‌های ناکارآمدی برای استفاده از یک منبع تجدید ناپذیر است. به طور کلی، بسیاری از لاستیک‌ها در محل دفن زباله‌های لاستیک قرار می‌گیرند که در آنجا خطر آلوده کردن محیط محلی از طریق شیرابه (مایعی را که از طریق سایت‌های زباله و داخل زمین نفوذ می‌کند) یا بدتر از آن، از طریق آتش سوزی‌هایی که گاز‌های سمی و ذرات معلق در جو آزاد می‌کنند، ایجاد می‌کنند.

کاربرد مهم بازیافت لاستیک چیست?

سیدمحمد میرعابدینی، دبیر انجمن واردکنندگان تایر در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص بازیافت لاستیک، گفت: سالانه تعداد زیادی لاستیک تولید می شود و در قبال آن لاستیک زیادی نیز از این چرخه خارج می شود. لاستیک کالایی است که می توان از فرسوده آن استفاده های زیادی برد که اصولا در کشور این کار انجام نمی شود.

او با بیان اینکه لاستیک‌های کهنه معمولاً زمانی که دیگر به دلیل ساییدگی و پارگی یا سایر آسیب‌های جبران ناپذیر، کارایی ندارند، در بازیافت مورد استفاده قرار می‌گیرند، گفت: در دسترس بودن، انعطاف پذیری و غیر قابل تجزیه پذیری لاستیک‌ها از دلایل اصلی بازیافت آن‌ها به شمار می‌روند.

دبیر انجمن واردکنندگان تایر با تاکید براینکه مشارکت در بازیافت لاستیک‌ها بهترین راه برای کاهش این نوع پسماند‌ها در محل‌های دفن زباله محسوب می‌شود، ادامه داد: در هر فرآیند بازیافت، اولین قدم معمولاً جمع آوری آن است که این عامل در ایران با مشکلات جدی رو به رو است.

میر عابدینی با بیان اینکه لاستیک های فرسوده اصولا توسط مردم جمع آوری شده و به مراکز بازیافت ارسال می‌شود، گفت: در این روند به دلیل اینکه دلالان زیادی وجود دارد، بنابراین با مشکلاتی نیز رو به رو می شود. برخی از مؤسسات تجاری که به تجارت بازیافت لاستیک مشغولند، در قبال این عمل، به افراد پول پرداخت می‌کنند.

او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه کاربرد مهم بازیافت لاستیک چیست، گفت: لاستیک‌های کهنه یا فرسوده دارای کاربرد‌های زیادی هستند. اگرچه بیشتر لاستیک‌های فرسوده برای سوختن سوزانده می‌شوند، اما لاستیک‌های ضایعاتی هنوز کاربرد‌های قابل توجه دیگری دارند که از جمله آن می توان به مصالح ساختمانی و جاده‌ای،  صنایع پلاستیکی،  خودروسازی و صنایع دریایی،  مورد استفاده در محصولات پوشاک و ... اشاره کرد.

بازیافت لاستیک چه تأثیری بر محیط زیست و سلامتی انسان دارد؟

مصطفی تنها سخنگوی انجمن واردکنندگان تایر در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص بازیافت لاستیک، گفت: لاستیک فرسوده کارایی بالایی دارد اما  در ابتدا باید مطمئن باشیم این لاستیک کامل فرسوده و بلا استفاده است و بعد از آن کارهای مختلفی روی آن انجام دهیم.

او بیان کرد:  لاستیک فرسوده را در ابتدا مورد بررسی قرار می دهند اگر قابل استفاده مجدد باشد روکشی روی آن می کشند و مجدد از آن استفاده می کنند. اگر این لاستیک دیگر کاملا از بین رفته باشد و قابل بازیابی نباشد، بازیافت می کنند. 

سخنگوی انجمن واردکنندگان تایر با بیان اینکه پس از رسیدن لاستیک‌ها به تعداد یا حجم مورد نیاز، آن‌ها به صورت فله‌ای بسته بندی شده و برای پردازش به کارخانه‌های تولیدی ارسال می‌شوند، گفت: اگرچه این کار، یک سرمایه گذاری سودآور محسوب می‌شود، اما برخی از افراد، استفاده مجدد از این لاستیک‌ها را در خانه مثلاً برای گل کاری، تولید مالچ یا در باشگاه‌های ورزشی به عنوان وسیله‌ای برای ورزش‌های قدرت، سرعت و پاورلیفتینگ ترجیح می‌دهند.

تنها ادامه داد: برای بازیافت لاستیک ، آن را داخل دستگاه خرد کنند می فرستند و در نهایت آن را به پودری تبدیل می کنند که اصولا این پودر در چمن های مصنوعی، نوعی آسفالت خاص، فوم بازی، کف پوش ماشین و ... مورد استفاده قرار می گیرد. در کشورمان تعداد زیادی کارخانه روکش فعال بود اما موفق نبود و تعطیل شد. 

او تشریح کرد: مشکلی که در کشور وجود مربوط به سیستم جمع آوری آن است که نقش دلالان در آن زیاد است. در ایران به دلیل اینکه سرمایه گذاران علاقه ای به انجام این کار ندارند مورد استقبال قرار نگرفته است.  

سخنگوی انجمن واردکنندگان تایر در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه بازیافت لاستیک چه تأثیری بر محیط زیست و سلامتی انسان دارد؟، گفت: لاستیک‌ها به دلیل اندازه‌های بزرگ و دارا بودن فلزات سنگین، تهدیدی برای سلامتی انسان محسوب شده و همچنین نابودی محیط زیست را به همراه دارند. لاستیک‌ها هنگام قرار گرفتن در خاک‌های سیرآب می‌توانند سموم را به داخل آب‌های زیرزمینی انتقال و مشکل جبران ناپذیری را به وجود آورند.

سخنگوی انجمن واردکنندگان تایر در پاسخ به این پرسش که بازیافت ضایعات لاستیک به غیر از راه‌سازی چه کاربرد‌های دیگری دارد، تأکید کرد: از بازیافت ضایعات لاستیک در موضوعاتی مانند: سد‌های خاکی، بتن غلتکی، بتن سازه‌ای و شاتکریت استفاده می‌شود.

با درنظر گرفتن مباحث و موضوعات فوق می‌توان نتیجه گرفت که سوزاندن یا دفن تایر‌ها می‌تواند آثار زیست محیطی مخربی داشته باشد، پس بازیافت لاستیک می‌تواند بهترین، سالم‌ترین و به صرفه‌ترین راه برای رهاشدن از شر آلودگی‌ها باشد. این کار علاوه بر این که به محیط زیست صدمه نمی‌زند بلکه مصرف سوخت‌های فسیلی را کاهش می‌دهد و باعث صرفه جویی انرژی می‌شود.

بهتر است بدانید که قطعاً تولید محصولات بازیافتی در ایران می‌تواند سود زیادی داشته و به عنوان یک کسب و کار سبز شناخته شده و جزو بیزینس‌های پردرآمد آینده نزدیک باشد.