وقتی خلبان ایرانی با جنگنده فانتوم با موتور خاموش پرواز می‌کند

نیروی هوایی ارتش از پیروزی انقلاب اسلامی تا آغاز دفاع مقدس نیز نقش پر رنگی در دفاع از کشورمان به خصوص در مقابله با ضد انقلاب در کردستان و مناطق عملیاتی غرب داشته است. نیروی هوایی ارتش در هنگام تهاجم ارتش بعثی به ایران اسلامی در ۳۱ شهریور ماه ۱۳۵۹ نیز به عنوان یک نیروی واکنش سریع وارد عمل شد و امیر سرلشکر خلبان شهید فکوری فرمانده وقت این نیرو با طراحی عملیات ۱۴۰ فروندی یا نخستین پاسخ، جواب دندان شکنی به تجاوز ارتش بعثی داد. البته تاریخ نیروی هوایی ارتش از این معجزه‌ها و عملیات‌های بی سابقه و مهم کم ندارد.

نیروی هوایی ارتش؛ نیروی جوان و نخبه

نیروی هوایی ارتش از دوران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و پس از آن، همواره از یک بدنه جوان و نخبه بهره می‌برد چنان که هنوز هم با گذشت ۴۰ سال از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بدنه نیروی هوایی ارتش و سایر نیرو‌های مسلح کشورمان از جوانان نخبه تشکیل شده است. نیروی هوایی ارتش و سایر نیرو‌های ارتش در جنگ تحمیلی با استفاده از همین جوانان نخبه و پرتلاش توانستند در کنار استفاده از خلبانان با تجربه و تلاشگر، رژیم بعث را به زانو درآورده و هیمنه پوشالی آن‌ها را در هم بشکند. خلبانانی، چون شهیدان یاسینی، دوران، بابایی، بهرامی پناه، خلعتبری، ذوالفقاری و بسیاری دیگر از خلبانان جوان نیروی هوایی ارتش بودند که با استفاده از توان جوانی خود عملیات‌ها و رکورد‌های مختلفی را به ثبت رساندند.  

یکی از این خلبانان نخبه و جوان امیر سرلشکر خلبان شهید علی خسروی است که در ادامه با زندگی او آشنا می شویم.

کدام خلبان نیروی هوایی ارتش جنگنده را با موتور خاموش به زمین نشاند؟

امیر سرلشکر خلبان شهید علی خسروی یکی از خلبانان جوان و نخبه نیروی هوایی ارتش است که در تاریخ اول فروردین ماه ۱۳۳۰ در روستای تل گر از توابع شهرستان رستم استان فارس چشم به جهان گشود. دوران تحصیلات ابتدایی را در روستای منگودرز شهرستان رستم و تحصیلات دوران دبیرستان را هم در مدارس وکیل فهلیان و ایزدی نورآباد ممسنی گذراند و مدرک دیپلم خود را از دبیرستان سلطانی شیراز اخذ کرد. اواخر دهه ۴۰ شمسی به خدمت سربازی اعزام می‌شود. سال ۱۳۵۱ دوران سربازی خود را در نیروی زمینی ارتش به پایان رساند و به خاطر علاقه به خلبانی به دانشکده خلبانی رفت.

علی دوران مقدمانی دروس رشته خلبانی و زبان انگلیسی را به مدت دو سال در دانشکده خلبانی گذراند و در سال ۱۳۵۳ برای طی دوره‌های پیشرفته عازم تگزاس آمریکا شد. او دوره‌هایی مختلف  و پیشرفته‌ای شامل چتربازی، تکاوری و نیز آموزش زبان خارجه را در آمریکا طی کرد و پس از یکسال که به ایران بازگشت به درجه استاد خلبانی جنگنده فانتوم اف ۴  ارتقا پیداکرد. علی به قدری به پرواز علاقه داشت و شجاع بود که در مدت کوتاهی توانست به درجه لیدر پرواز یا فرماندهی اسکادران‌های پرواز برسد.  

دوستان، برادران و آشنایانش روایت می‌کنند او انسانی صبور و مهربان بود، قامتی بلند و رعنا و سیمایی جذاب و گیرا داشت. در مقابل زیردستان و ضعفا به نرمی و ملاطفت رفتار می‌کرد و در برابر زورمندان سخت گیر بود.

خلبانی که همه فن حریف بود

علی در بسیاری از طرح ریزی‌های عملیات‌های هوایی در پایگاه‌های بوشهر و تهران حضور فعال داشت و در بسیاری مواقع علاوه بر استاد خلبانی و لیدر پروازی، طراحی عملیات‌های برون مرزی را برعهده می‌گرفت. شهید خسروی نقش مهمی در عملیات‌های برون مرزی ایفا می‌کرد و در بسیاری از حملات به پالایشگاه‌های عراق نیز با شکستن دیواره صوتی در دل دشمنان بعثی رعب و وحشت ایجاد می‌کرد.  

هنگامی که شهید خسروی به درجه سرگردی رسیده بود همسرش را از دست داده بود و با وجود داشتن یک فرزند خردسال، همواره آماده و داوطلب انجام ماموریت‌های سخت بود. او در جواب دیگران که او را به خاطر فرزندش از پرواز منع می‌کردند، می‌گفت: «خون فرزند من از خون کسانی که خانواده خود را از دست داده اند رنگین‌تر نیست». شهید خسروی در بین خلبانان به شجاعت معروف بود و در پرواز‌های عملیاتی گاه با بال‌های شکسته بازمی‌گشت و گاه با سیستم‌های از کار افتاده.

حضور شهید علی خسروی در حمله به پایگاه‌های الولید یا اچ ۳

خاطره یا تصویر عینی ما از عملیات حمله به پایگاه‌های الولید یا اچ ۳ از فیلمی به همین نام است. جالب اینجاست که شهید علی خسروی نیز در این فیلم در کنار بازیگران آن حضور دارد و در ادامه نیز حتی در این فیلم تشییع جنازه واقعی او در تهران به جای تشییع جنازه یکی از خلبانان شهید به نمایش در می‌آید. در واقعیت نیز او در این عملیات حضور داشت و خلبانی یکی از ۸ جنگنده فانتوم ایرانی حاضر در این عملیات را برعهده داشت. او بسیار نترس و شجاع بود و در بیش از ۱۰۰ عملیات برون مرزی جنگ تحمیلی حضوری موثر و مهم ایفا کرد.

عملیات کمان ۹۹ یا اولین پاسخ نیز دیگر عملیات مهم نیروی هوایی ارتش در ابتدای آغاز جنگ تحمیلی بود که شهید خسروی از خلبانان حاضر در آن بود.  

عروج و دیدار با معبود در آسمان‌ها

۱۱ آذرماه سال ۱۳۶۳ شاید هیچگاه از ذهن دوستان و خانواده شهید خسروی پاک نشود چراکه او در این روز هنگامی در یک پرواز غیرعملیاتی به همراه سروان خلبان شهید علی محبی در فاصله بین تهران - قم به پرواز درآمده بود، سقوط کرد و به شهادت رسید. شهید خسروی در آخرین پرواز خود معاون اول پایگاه یکم شکاری تهران بود.