نبود برنامه‌ای هدفمند برای سالمندان ایرانی/چه استان‌هایی بیشترین سالمند را دارند؟

رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان با اشاره به اینکه سالخوردگی مراتب مختلفی دارد، بیان کرد: سه مرحله سالخوردگی جمعیت وجود دارد؛ مرحله اول جمعیت سالخورده بین ۷ تا ۱۴ درصد است، مرحله دوم ۱۴ تا ۲۱ درصد و مرحله سوم که بالای ۲۱ درصد است که سالخوردگی مطلق جمعیت نام دارد.

حسام‌الدین علامه ادامه داد: جمعیت سالمند ایران در سال ۱۳۵۵ تنها ۵ درصد بود و بعد از ۴۳ سال، در سال ۱۳۹۸ جمعیت سالمندان ایران به ۱۰ درصد جمعیت کشور رسید.

او تصریح کرد: در حال حاضر نزدیک به ۱۱ درصد جمعیت کشور ما سالمند هستند که در سال‌های بعد بیش‌تر می‌شود.

رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان درباره مفهوم سالمندی فردی گفت: چنانچه تعداد افراد بالای ۶۰ سال یک جامعه بیشتر باشد به این معنی است که آن جامعه دارای زیرساخت‌های بالای رفاهی، سلامت و امکانات است.

او بیان کرد: دارا بودن یک جامعه از بالاترین امکانات رفاهی و بهداشتی موجب این امر می‌شود که آن کشور بر نرخ بالای مرگ و میر مادران باردار، نوزادان و.. غلبه کند و همچنین می‌تواند شاخص امید به زندگی را افزایش دهد و تعداد سالمندان آن کشور افزایش پیدا می‌کند.

علامه ادامه داد: مفهوم سالمندی فردی و افزایش تعداد سالمندان نه تنها بحران نیست بلکه بسیار خوب و مبارک است. آن چیزی که بحران تلقی می‌شود پدیده سالمندی است.

رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان با بیان اینکه سالمندی جمعیت به این معناست که نسبت گروه‌های سنی بهم بریزد و ما متناسب با افزایش تعداد سالمندان، افزایش تعداد موالید را نداشته باشیم، گفت: با این شرایط نرخ باروری و تولد کاهش پیدا می‌کند و در نهایت به دلیل بر هم خوردن تعادل بین گروه‌های سنی بحران سالمندی جمعیت اتفاق می‌افتد.

علامه تصریح کرد: افراد بین سن ۱۵ تا ۶۴ سال قوه محرکه تولید و اقتصاد یک کشور را تشکیل می‌دهند و در صوت سالمند شدن جمعیت درصد وجود این افراد در جامعه کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه تولید و اقتصاد با مشکل مواجه می‌شود.

پنجره جمعیتی ایران باز است

او تأکید کرد: پنجره جمعیتی ایران در حال حاضر از سال ۱۳۸۵ باز است و این به این معناست که تعداد افراد ۱۵ تا ۶۴ سال کشور بیش‌تر از دو سوم جمعیت را تشکیل می‌دهند و این پنجره تا سال ۱۴۲۵ تقریبا باز می‌ماند و بعد از آن بسته می‌شود همچنین ۲۵ سال دیگر فرصت باقی مانده تا زیر ساخت‌های کشور را برای موج و بحران سالمندی آماده کنیم.

جای خالی برنامه هدفمند برای سالمندان

حسام الدین علامه گفت: در حال حاضر هیچ برنامه‌ی هدفمند و ویژه‌ای برای رسیدگی اختصاصی به نیاز‌های گروه خاص سنی سالمندان در کشور وجود ندارد و صرفا برنامه‌های محدود و موردی که به هیچ وجه کافی نیست داریم.

او با اشاره به شیوع ویروس کرونا درجهان اظهارکرد: در شرایط غیر عادی مثل همه‌گیری بیماری کرونا آسیب پذیرترین گروه از نظر ابتلا، درگیری و فوت سالمندان هستند چرا که زیر ساخت‌های جامعه برای ارائه خدمات به سالمندان به صورت تخصصی وجود ندارد.

رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان بیان کرد: خدمات داوطلبانه مانند بانک زمان با مدل‌های بومی در ایران تعریف نشده، خدمات در منزل در پلتفرم‌های مناسب و دوستدار سالمند دیده نشده و توانمندسازی سالمندان برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی و نرم افزار‌های تجارت الکترونیک از نظر قوانین حمایتی و انتظامی حامی سالمندان وجود ندارد.

علامه درباره وضعیت استان‌های کشور در بحث سالمندی ادامه داد: استان‌های گیلان، مازندران، مرکزی، البرز، تهران و اصفهان استان‌های سالمند کشور هستند و وضعیت خوبی ندارند و استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان از استان‌هایی جوان ایران به شمار می‌آیند.

میزان استفاده سالمندان از شبکه‌های اجتماعی

او با بیان اینکه طبق سنجشی که در شرایط پیش از کرونا در شهر اصفهان انجام شد، از بین ۸ محور محیط دوستدار سالمند، بحث ارتباطات و شبکه‌های اجتماعی رتبه آخر را به دست آورد، گفت:، اما بعد از همه‌گیری ویروس کرونا وقتی که اجبار در خانه ماندن و شرایط انزوای اجتماعی به‌وجود آمد، اقبال بسیار خوبی از سوی سالمندان صورت گرفت.

رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان با بیان اینکه در بحث استارتاپ‌ها و اپلیکیشن‌های کاربردی متناسب با سالمندان باید برنامه‌ریزی صورت گیرد و اطلاعات محتوایی متناسب با ذائقه سالمندان آماده شود، گفت: این امر از وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد، وزارت آموزش و پرورش و حوزه‌های فرهنگی و رسانه‌ای ماست، چرا که بحث غربالگری، خود مراقبتی، آموزش، اطلاع رسانی و آگاهی بخشی می‌تواند برای سالمندان بسیار مفید باشد و امیدواریم دولت آینده این امور را مورد توجه قرار دهد.