چرا دلار ۳۱ هزار تومان شد؟

 پایان دور هفتم مذاکرات وین موسوم به احیای برجام و انتظارات سیر صعودی دلار، ایجاد شکاف میان نرخ صرافی ملی و بازار آزاد و اختصاص سهمیه‌های ۲۲۰۰ یورویی تحت عنوان مصارف خدماتی به هر فرد، از دلایلی است که افزایش تقاضا برای خرید ارز را به همراه داشته است.

یکی از عوامل  تاثیرگذار بر التهاب بازار، معاملات غیررسمی در فضای مجازی است که به عنوان معاملات فردایی یا شبانه نیز از آنها یاد می‌شود. معاملات شبانه ابزاری برای نوسان‌گیران و دلالان است که در جهت افزایش انتظارات تورمی جامعه عمل می‌کنند.

بازارسازی‌های مجازی در شبکه‌های اجتماعی از دو روز گذشته مجدد اوج گرفته و نرخ‌ ارز به صورت  لحظه‌ای با خرید و فروش فردایی نوسان می‌گیرند تا جایی که دلار در این نوسانات به عدد ۳۱ هزار تومان نیز رسید، اما در برخی مواقع از این عدد بازگشت خورده و سیر نزولی به خود می گیرد.

در این چند روز دلار در بازار آزاد و کانال های فضای مجازی قیمت ۳۰ و ۳۱ هزار تومانی را تجربه کرده درصورتی که نرخ دلار در صرافی ملی حدود ۲۷ هزار تومان قیمت گذاری شده است.

واقعیت بازار ارز کشور، سامانه نیما است

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه در حال حاضر در کشور دلار با نرخ‌های متفاوتی همچون ۴۲۰۰ تومانی، نیمایی، سنا و بازار آزاد وجود دارد، گفت: حجم مبادله در بازار غیر رسمی و خیابانی بسیار ناچیز و محدود است و سهم آن از حجم ذخایر دلار ما کمتر از ۸ درصد است.

او گفت: دولت سابق به مجلس وعده داد تا با صدور بخشنامه و اصلاح ساختار ارزی، فعالیت دلالان در بازار فردایی را محدود و غیرممکن کند، اما این وعده هیچ‌گاه محقق نشد.

زنگنه ادامه داد: در جلسات مجلس شورای اسلامی خطرات بازار فردایی به آقای صالح‌آبادی، رئیس کل بانک مرکزی نیز انتقال داده شده است.

این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: واقعیت بازار ارز کشور در بازار فردایی، سبزه‌میدان و چهارراه استانبول نیست، دماسنج ارزی کشور در حقیقت، سامانه نیما است و در این سامانه، از یک سو ارز حاصل از صادرات غیرنفتی وارد چرخه تجاری کشور شده و از سوی دیگر، ارز مورد نیاز برای واردات نیز از این محل تأمین می‌شود.

افزایش فاصله قیمت دلار بازار متشکل با بازار آزاد

بر اساس این گزارش شکاف بین قیمت دلار بازار متشکل و بازار آزاد از فروردین تا حدود ۲ هفته پیش از مرز ۶ درصد عبور نکرده بود و عمدتا زیر ۴ درصد قرار داشت. اما اندازه این شکاف از دو هفته قبل رشد شدیدی کرد. مهم‌ترین اتفاق برای بازار در دو هفته اخیر شروع دور جدید مذاکرات احیای برجام بوده است و می‌توان گفت بزرگ شدن این شکاف با این رویداد رابطه داشت.

در روز ۱۲ آذرماه ۱۴۰۰ مذاکرات ایران با آمریکا در خصوص برجام به پایان رسید و هیئت ایرانی پس از ۵ روز مذاکرات، روز (۱۳ آذرماه)، به تهران بازگشتند. براساس گفته‌ها و خبر‌های منتشر شده در این زمینه امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه نخستین فردی بود که جمعه بعد از اتمام جلسه کمیسیون مشترک مدعی شد این دور از مذاکرات وین موفقیت‌آمیز نبوده و به احتمال زیاد دور بعدی این گفت و گو‌ها در کوتاه مدت از سر گرفته نخواهد شد.

از طرفی هم علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران هم تصریح کرد که حتی طرف اروپایی هرگز ادعا نکرده که پیشنهاد‌های ایران فاقد مبانی حقوقی بوده است.