تیروئید پرکار و کم‌کار خطری برای کودکان
در زمان تولد از تمامی کودکان با کمک تست غربالگری، آزمایش گرفته می شود تا شرایط کودک مشخص شود. با اینکه هر دو بیماری پرکاری و کم کاری تیروئید در کودکان ممکن است اتفاق بیفتد و هر کدام به نوبه خود به کودک و رشد او آسیب می رسانند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا، تیروئید غده‌ای در بدن انسان است که مواد شیمیایی مخصوصی به‌نام هورمون تولید می‌کند. عمده هورمون‌هایی که توسط تیروئید ساخته و در خون ترشح می‌شود عبارتند از T4 یا تیروکسین و T3 یا تری‌یدوتیرونین.
همه‌ی سلول‌های بدن برای کارکرد صحیح به هورمون تیروئید نیاز دارند، این هورمون‌ها سوخت‌وساز بدن را کنترل می‌کنند و از فاکتورهای کلیدی در رشد کودکان محسوب می‌شوند.
اختلال تیروئید یا بیماری تیروئید شامل دو نوع عمده است؛ پرکاری غده‌ی تیروئید زمانی روی می‌دهد که غده‌ی تیروئید بسیار فعال است و مقادیر زیادی هورمون تیروئید در خون ترشح می‌کند؛ کودکانی که عکس این مشکل را دارند دچار کم‌کاری تیروئید هستند.
در این موارد غده‌ی تیروئید به‌قدر کافی فعال نیست؛ از این رو هورمون تیروئید هم به‌اندازه‌ی کافی در جریان خون ترشح نمی‌شود. اگرچه بیماری تیروئید در کودکان شیوع کمتری نسبت به بزرگسالان دارد ولی علائم و نشانه‌های بیماری می‌تواند مشابه باشد.
هر دو بیماری پرکاری و کم کاری تیروئید می‌توانند در حافظه، قدرت یادگیری و روحیه و خلق و خوی کودک اثر بگذارند. هاشیموتو (کم کاری تیروئید) شایع‌ترین بیماری تیروئید در اطفال است.
در زمان تولد از تمامی کودکان با کمک تست غربالگری، آزمایش گرفته می شود تا شرایط کودک مشخص شود. با اینکه هر دو بیماری پرکاری و کم کاری تیروئید در کودکان ممکن است اتفاق بیفتد و هر کدام به نوبه خود به کودک و رشد او آسیب می رسانند.
تیروئید پرکار در کودکان
همان‌طور که می‌دانید هورمون‌های غدّه تیروئید، تنظیم‌کننده متابولیسم یا سوخت و ساز بدن هستند و اگر به هر دلیلی این قسمت بیش از حد هورمون تولید کند، عوارض زیادی به وجود می‌آید. تیروئید پرکار در کودکان هم مانند دیگر سنین مشکلاتی را به وجود می‌آورد
تیروئید کم‌کار در کودکان
سنین کودکی که به دوران رشد معروف هستند، نقش مهمی در زندگی انسان دارند چرا که در این دوران رشد جسمی و شکوفایی ذهنی در مغز صورت می‌گیرد؛ تیروئید کم‌کار در کودکان می‌تواند اثر مخرب و جبران‌ناپذیری داشته باشد، چرا که نه تنها رشد فکری و جسمی بلکه متابولیسم کلی بدن و تنظیم فرآیندهای تنفس، خون‌رسانی و بیشتر اندام‌ها به هورمون‌های تیروئید بستگی دارند
تیروئید هاشیموتو
هاشیموتو بیماری است که در آن سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می کند و باعث می شود تا تیروئید هورمون تولید نکند و تیروئید کم کار شود.
علائم تیروئید پُرکار در کودکان
در کودکان هم مانند بزرگسالان بر اثر این عارضه علائمی به وجود می‌آید که بیشتر مشترک هستند امّا در برخی موارد مختص این دوره‌اند؛ مثلا این بچه‌ها به نوعی بیش‌فعالی دچار می‌شوند و اکثر اوقات بی‌قرار هستند، گاهی اوقات در مدرسه و سر کلاس درس پریشان و شلوغ عمل می‌کنند و در انجام تکالیف ضعیف هستند که علائم نگرانی والدین را به همراه دارد. دیگر علامت‌های تیروئید پرکار در کودکان عبارتند از:
اشتهای زیاد
گریه کردن بیش از حد
عصبی و تحریک‌پذیر بودن
کم‌توجهی و تمرکز نداشتن
ترمور و لرزش
تورّم غدّه تیروئید
کاهش وزن
اگزوفتالموس یا بیرون زدن چشم و پلک زدن مکرر
قرمزی و برافروخته شدن پوست
فشار خون بالا و ضربان شدید قلب
ضعف عضلانی و تعریق زیاد
علاوه بر موارد بالا کودک ممکن است دچار اختلالات خواب و یا کم‌خوابی مفرط باشد که در بعضی موارد خطرآفرین می‌شود.
علائم تیروئید کم‌کار در کودکان
نشانه‌های این بیماری به آهستگی بروز می‌کنند و معمولا به سختی تشخیص داده می‌شود و به همین دلیل است که والدین با مشاهده هر کدام از آن ها باید فرزند خود را برای آزمایش نزد متخصص ببرند:
تاخیر در رشد جسمی (رشد نکردن استخوان‌ها ناشی از کم‌کاری تیروئید)
خستگی و بی‌حالی غیر معمول در کودک
تورم غده تیروئید (گواتر)
ورم کردن بدن و چاقی در کودک
حساسیت به سرما
خشک شدن پوست و به راحتی کبود شدن آن
تمرکز پایین و اختلالات ذهنی
یبوست و خواب زیاد
استخوان‌های شکننده و ضربان آهسته قلب
عوامل تیروئید پرکار در کودکان
گواتر یا ندول‌‌های پرکار تیروئید:
گاهی اوقات گره‌ها یا توده‌هایی روی غدّه تیروئید ایجاد می‌شوند که در نهایت پرکاری آن را به دنبال دارند؛ به این گره‌ها ندول گفته می‌شود که منجر به نوعی گواتر گره‌ای می‌شوند. در سنین کودکی غالبا این ندول‌ها غیرسرطانی و خوش‌خیم هستند و با درمان به راحتی از بین خواهند رفت. متخصص ممکن است با انجام نوعی آزمایش مخصوص، بدخیم بودن یا نبودن آن را تشخیص می‌دهد.
گریوز یا بیماری خودایمنی:
شایع‌ترین علت بروز تیروئید پرکار در کودکی، نوعی بیماری مربوط به سیستم ایمنی بدن است؛ وقتی این سیستم بیش از حد فعالیت داشته باشد، آنتی‌بادی تولید می‌کند که بر غدّه تیروئید اثر گذاشته و باعث پرکار شدن آن می‌شوند. همان‌طور که می‌دانید این اختلال سوخت و ساز بدن کودک را افزایش می‌دهد و نیاز به مواد غذایی بیشتری پیدا می‌کند، اگر غذای کافی در این دوره به او نرسد لاغری مفرط و کمبود وزن از پیامدهای آن خواهد بود.
تیروئیدیتیس:
گاهی این غدّه در بدن کودک دچار التهاب می‌شود که دلیل آن معلوم نیست امّا در اثر آن هورمون بیشتری تولید می‌کند؛ این بیماری می‌تواند در ناحیه این غدّه ایجاد درد کند که به آن تیروئیدیتیس می‌گویند. پرکاری تیروئید در کودکان که به وسیله این عارضه ایجاد می‌شود اکثرا نگران کننده نیست و خود به خود از بین می‌رود امّا اگر مدت آن افزایش پیدا کرد حتما باید به متخصص یا فوق تخصص غدد مراجعه شود.
طوفان تیروئیدی:
این یک اختلال نادر است که در اثر پرکار شدن تیروئید در کودکان ایجاد می‌شود؛ اگر علائم پرکاری این غدّه در کودک مشاهده نشود و یا به هر علتی درمان آن به تعویق بیفتد یا متوقف شود، ممکن است این بیماری خطرناک به وجود بیاید. طوفان تیروئیدی در کودکی علامت‌ها و عوارضی دارد، مانند: کم‌آبی بدن، تب، اسهال، ضربان شدید و غیرطبیعی قلب، شوک و… که حتی می‌تواند موجب مرگ کودکان شود.
تومور تیروئید و سندورم نئوپلاسم:
گاهی این غدّه دارای تومور است که در موارد نادر ممکن است این تومور در دیگر غدد درون‌ریز هم وجود داشته باشد که این حالت را یک سندروم ارثی به نام نئوپلاسم می‌دانند. اگر پرکاری تیروئید در کودک بر اثر تومور باشد، پزشک به بررسی وجود این بیماری به صورت ارثی اقدام کرده و بر اساس آن درمان را آغاز می‌کند.
عوامل تیروئید کم‌کار در کودکان
عوامل وراثتی:
لازم است بدانید که این بیماری واگیردار نیست و بروز آن در کودکی دلایل دیگری دارد که یکی از آن ها می‌تواند عامل ارثی باشد، کودکانی که در خانواده آن ها والدین یا یکی از اقوام درجه یک به اختلال تیروئید مبتلا هستند، بیشتر در معرض کم‌کاری تیروئید قرار دارند.
نواقص مادرزادی:
اگر مادر در دوران بارداری به هر دلیلی دچار این عارضه باشد، ممکن است نوزاد با نقص در این غده به دنیا بیاید و این بیماری که معمولا تشخیص داده نمی‌شود، در سنین کودکی ادامه پیدا می‌کند. گاهی هم بعد از تولد این غده به اندازه کافی رشد نمی‌کند یا با وجود رشد کافی هورمون ترشح نمی‌کند که این هم بیشتر به وضعیت مادر در بارداری بستگی دارد و در هر صورت باعث کم‌کاری تیروئید در کودک می‌شود.
کمبود یُد:
تیروئید برای تولید هورمون به عنصر یُد بسیار وابسته است و اگر بدن کودک آن را کم داشته باشد به کم‌کاری این غده درون‌ریز مبتلا می‌شود و علامت آن معمولا تورم این قسمت است که به آن گواتر می‌گویند. البته امروزه این مشکل با اضافه شدن این عنصر به نمک خوراکی در سفره مردم، بسیار نادر است.
کم‌کاری هیپوفیز:
تمام فعالیت‌های تیروئید را غده دیگری به نام هیپوفیز در مغز کنترل می‌کند؛ اگر این قسمت در مغز کودک درست عمل نکند ممکن است به این بیماری دچار شود که به آن هایپوتیروئیدی ثانویه هم می‌گویند.
نقص در سیستم ایمنی:
از شایع‌ترین عوامل بروز کم‌کاری تیروئید، نقص در سیستم ایمنی بدن است؛ گاهی آنتی‌بادی‌های تولید شده توسط این سیستم به اشتباه به تیروئید حمله می‌کنند و آن را فلج می‌کنند که در این حالت نمی‌تواند به اندازه کافی هورمون تولید کند. این بیماری معمولا با التهاب غده همراه است و آن را هاشیموتو می‌نامند.
بیماری‌های تیروئید به طور معمول در بزرگسالان اتفاق می افتد ولیکن این به معنی این نیست که اطفال دچار بیماری تیروئید نمی‌شوند بلکه نوزادان، کودکان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان همه در معرض بیماری‌های تیروئید هستند.
تنها تفاوت اینجاست که کودکان احتمال کمتری در ابتلا داشته و همچنین به این دلیل که کودکان به شکل طبیعی در طول مراحل رشدشان مواردی مانند تغییرات الگوی خواب، تغییرات خلقی، تغییر در اشتها و انرژی را تجربه می‌کنند تشخیص این بیماری در کودکان سخت‌تر است و از اهمیت بیشتری برخوردار است.
بسیاری از والدین زمانی که متوجه بیماری تیروئید در کودک‌شان می شوند دچار این عذاب وجدان و احساس بد هستند که چطور زودتر متوجه مشکل کودک‌شان نشده اند ولی باید گفت علائم این بیماری به راحتی با سیر رشد کودک به اشتباه گرفته می شوند و تشخیص آن به سادگی نیست ولی در زمانی که متوجه موضوع بیماری تیروئید شدید نقش شما بسیار مهم خواهد بود.
انتهای پیام/150
همه‌ی سلول‌های بدن برای کارکرد صحیح به هورمون تیروئید نیاز دارند، این هورمون‌ها سوخت‌وساز بدن را کنترل می‌کنند و از فاکتورهای کلیدی در رشد کودکان محسوب می‌شوند.
اختلال تیروئید یا بیماری تیروئید شامل دو نوع عمده است؛ پرکاری غده‌ی تیروئید زمانی روی می‌دهد که غده‌ی تیروئید بسیار فعال است و مقادیر زیادی هورمون تیروئید در خون ترشح می‌کند؛ کودکانی که عکس این مشکل را دارند دچار کم‌کاری تیروئید هستند.
در این موارد غده‌ی تیروئید به‌قدر کافی فعال نیست؛ از این رو هورمون تیروئید هم به‌اندازه‌ی کافی در جریان خون ترشح نمی‌شود. اگرچه بیماری تیروئید در کودکان شیوع کمتری نسبت به بزرگسالان دارد ولی علائم و نشانه‌های بیماری می‌تواند مشابه باشد.
هر دو بیماری پرکاری و کم کاری تیروئید می‌توانند در حافظه، قدرت یادگیری و روحیه و خلق و خوی کودک اثر بگذارند. هاشیموتو (کم کاری تیروئید) شایع‌ترین بیماری تیروئید در اطفال است.
در زمان تولد از تمامی کودکان با کمک تست غربالگری، آزمایش گرفته می شود تا شرایط کودک مشخص شود. با اینکه هر دو بیماری پرکاری و کم کاری تیروئید در کودکان ممکن است اتفاق بیفتد و هر کدام به نوبه خود به کودک و رشد او آسیب می رسانند.
تیروئید پرکار در کودکان
همان‌طور که می‌دانید هورمون‌های غدّه تیروئید، تنظیم‌کننده متابولیسم یا سوخت و ساز بدن هستند و اگر به هر دلیلی این قسمت بیش از حد هورمون تولید کند، عوارض زیادی به وجود می‌آید. تیروئید پرکار در کودکان هم مانند دیگر سنین مشکلاتی را به وجود می‌آورد
تیروئید کم‌کار در کودکان
سنین کودکی که به دوران رشد معروف هستند، نقش مهمی در زندگی انسان دارند چرا که در این دوران رشد جسمی و شکوفایی ذهنی در مغز صورت می‌گیرد؛ تیروئید کم‌کار در کودکان می‌تواند اثر مخرب و جبران‌ناپذیری داشته باشد، چرا که نه تنها رشد فکری و جسمی بلکه متابولیسم کلی بدن و تنظیم فرآیندهای تنفس، خون‌رسانی و بیشتر اندام‌ها به هورمون‌های تیروئید بستگی دارند
تیروئید هاشیموتو
هاشیموتو بیماری است که در آن سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می کند و باعث می شود تا تیروئید هورمون تولید نکند و تیروئید کم کار شود.
علائم تیروئید پُرکار در کودکان
در کودکان هم مانند بزرگسالان بر اثر این عارضه علائمی به وجود می‌آید که بیشتر مشترک هستند امّا در برخی موارد مختص این دوره‌اند؛ مثلا این بچه‌ها به نوعی بیش‌فعالی دچار می‌شوند و اکثر اوقات بی‌قرار هستند، گاهی اوقات در مدرسه و سر کلاس درس پریشان و شلوغ عمل می‌کنند و در انجام تکالیف ضعیف هستند که علائم نگرانی والدین را به همراه دارد. دیگر علامت‌های تیروئید پرکار در کودکان عبارتند از:
اشتهای زیاد
گریه کردن بیش از حد
عصبی و تحریک‌پذیر بودن
کم‌توجهی و تمرکز نداشتن
ترمور و لرزش
تورّم غدّه تیروئید
کاهش وزن
اگزوفتالموس یا بیرون زدن چشم و پلک زدن مکرر
قرمزی و برافروخته شدن پوست
فشار خون بالا و ضربان شدید قلب
ضعف عضلانی و تعریق زیاد
علاوه بر موارد بالا کودک ممکن است دچار اختلالات خواب و یا کم‌خوابی مفرط باشد که در بعضی موارد خطرآفرین می‌شود.
علائم تیروئید کم‌کار در کودکان
نشانه‌های این بیماری به آهستگی بروز می‌کنند و معمولا به سختی تشخیص داده می‌شود و به همین دلیل است که والدین با مشاهده هر کدام از آن ها باید فرزند خود را برای آزمایش نزد متخصص ببرند:
تاخیر در رشد جسمی (رشد نکردن استخوان‌ها ناشی از کم‌کاری تیروئید)
خستگی و بی‌حالی غیر معمول در کودک
تورم غده تیروئید (گواتر)
ورم کردن بدن و چاقی در کودک
حساسیت به سرما
خشک شدن پوست و به راحتی کبود شدن آن
تمرکز پایین و اختلالات ذهنی
یبوست و خواب زیاد
استخوان‌های شکننده و ضربان آهسته قلب
عوامل تیروئید پرکار در کودکان
گواتر یا ندول‌‌های پرکار تیروئید:
گاهی اوقات گره‌ها یا توده‌هایی روی غدّه تیروئید ایجاد می‌شوند که در نهایت پرکاری آن را به دنبال دارند؛ به این گره‌ها ندول گفته می‌شود که منجر به نوعی گواتر گره‌ای می‌شوند. در سنین کودکی غالبا این ندول‌ها غیرسرطانی و خوش‌خیم هستند و با درمان به راحتی از بین خواهند رفت. متخصص ممکن است با انجام نوعی آزمایش مخصوص، بدخیم بودن یا نبودن آن را تشخیص می‌دهد.
گریوز یا بیماری خودایمنی:
شایع‌ترین علت بروز تیروئید پرکار در کودکی، نوعی بیماری مربوط به سیستم ایمنی بدن است؛ وقتی این سیستم بیش از حد فعالیت داشته باشد، آنتی‌بادی تولید می‌کند که بر غدّه تیروئید اثر گذاشته و باعث پرکار شدن آن می‌شوند. همان‌طور که می‌دانید این اختلال سوخت و ساز بدن کودک را افزایش می‌دهد و نیاز به مواد غذایی بیشتری پیدا می‌کند، اگر غذای کافی در این دوره به او نرسد لاغری مفرط و کمبود وزن از پیامدهای آن خواهد بود.
تیروئیدیتیس:
گاهی این غدّه در بدن کودک دچار التهاب می‌شود که دلیل آن معلوم نیست امّا در اثر آن هورمون بیشتری تولید می‌کند؛ این بیماری می‌تواند در ناحیه این غدّه ایجاد درد کند که به آن تیروئیدیتیس می‌گویند. پرکاری تیروئید در کودکان که به وسیله این عارضه ایجاد می‌شود اکثرا نگران کننده نیست و خود به خود از بین می‌رود امّا اگر مدت آن افزایش پیدا کرد حتما باید به متخصص یا فوق تخصص غدد مراجعه شود.
طوفان تیروئیدی:
این یک اختلال نادر است که در اثر پرکار شدن تیروئید در کودکان ایجاد می‌شود؛ اگر علائم پرکاری این غدّه در کودک مشاهده نشود و یا به هر علتی درمان آن به تعویق بیفتد یا متوقف شود، ممکن است این بیماری خطرناک به وجود بیاید. طوفان تیروئیدی در کودکی علامت‌ها و عوارضی دارد، مانند: کم‌آبی بدن، تب، اسهال، ضربان شدید و غیرطبیعی قلب، شوک و… که حتی می‌تواند موجب مرگ کودکان شود.
تومور تیروئید و سندورم نئوپلاسم:
گاهی این غدّه دارای تومور است که در موارد نادر ممکن است این تومور در دیگر غدد درون‌ریز هم وجود داشته باشد که این حالت را یک سندروم ارثی به نام نئوپلاسم می‌دانند. اگر پرکاری تیروئید در کودک بر اثر تومور باشد، پزشک به بررسی وجود این بیماری به صورت ارثی اقدام کرده و بر اساس آن درمان را آغاز می‌کند.
عوامل تیروئید کم‌کار در کودکان
عوامل وراثتی:
لازم است بدانید که این بیماری واگیردار نیست و بروز آن در کودکی دلایل دیگری دارد که یکی از آن ها می‌تواند عامل ارثی باشد، کودکانی که در خانواده آن ها والدین یا یکی از اقوام درجه یک به اختلال تیروئید مبتلا هستند، بیشتر در معرض کم‌کاری تیروئید قرار دارند.
نواقص مادرزادی:
اگر مادر در دوران بارداری به هر دلیلی دچار این عارضه باشد، ممکن است نوزاد با نقص در این غده به دنیا بیاید و این بیماری که معمولا تشخیص داده نمی‌شود، در سنین کودکی ادامه پیدا می‌کند. گاهی هم بعد از تولد این غده به اندازه کافی رشد نمی‌کند یا با وجود رشد کافی هورمون ترشح نمی‌کند که این هم بیشتر به وضعیت مادر در بارداری بستگی دارد و در هر صورت باعث کم‌کاری تیروئید در کودک می‌شود.
کمبود یُد:
تیروئید برای تولید هورمون به عنصر یُد بسیار وابسته است و اگر بدن کودک آن را کم داشته باشد به کم‌کاری این غده درون‌ریز مبتلا می‌شود و علامت آن معمولا تورم این قسمت است که به آن گواتر می‌گویند. البته امروزه این مشکل با اضافه شدن این عنصر به نمک خوراکی در سفره مردم، بسیار نادر است.
کم‌کاری هیپوفیز:
تمام فعالیت‌های تیروئید را غده دیگری به نام هیپوفیز در مغز کنترل می‌کند؛ اگر این قسمت در مغز کودک درست عمل نکند ممکن است به این بیماری دچار شود که به آن هایپوتیروئیدی ثانویه هم می‌گویند.
نقص در سیستم ایمنی:
از شایع‌ترین عوامل بروز کم‌کاری تیروئید، نقص در سیستم ایمنی بدن است؛ گاهی آنتی‌بادی‌های تولید شده توسط این سیستم به اشتباه به تیروئید حمله می‌کنند و آن را فلج می‌کنند که در این حالت نمی‌تواند به اندازه کافی هورمون تولید کند. این بیماری معمولا با التهاب غده همراه است و آن را هاشیموتو می‌نامند.
بیماری‌های تیروئید به طور معمول در بزرگسالان اتفاق می افتد ولیکن این به معنی این نیست که اطفال دچار بیماری تیروئید نمی‌شوند بلکه نوزادان، کودکان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان همه در معرض بیماری‌های تیروئید هستند.
تنها تفاوت اینجاست که کودکان احتمال کمتری در ابتلا داشته و همچنین به این دلیل که کودکان به شکل طبیعی در طول مراحل رشدشان مواردی مانند تغییرات الگوی خواب، تغییرات خلقی، تغییر در اشتها و انرژی را تجربه می‌کنند تشخیص این بیماری در کودکان سخت‌تر است و از اهمیت بیشتری برخوردار است.
بسیاری از والدین زمانی که متوجه بیماری تیروئید در کودک‌شان می شوند دچار این عذاب وجدان و احساس بد هستند که چطور زودتر متوجه مشکل کودک‌شان نشده اند ولی باید گفت علائم این بیماری به راحتی با سیر رشد کودک به اشتباه گرفته می شوند و تشخیص آن به سادگی نیست ولی در زمانی که متوجه موضوع بیماری تیروئید شدید نقش شما بسیار مهم خواهد بود.
انتهای پیام/150
نظرات شما