تمنّای کارتر از امام خمینی(ره)

این پیام توسط کاردار سفارت سوئیس در تهران و از طریق وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به اطلاع امام خمینی رسید. حاج سید احمد خمینی در مصاحبه‌ای با خبرگزاری پارس ماجرا را اینگونه روایت می‌کند:

«این پیام توسط آقای قطب زاده در روز جمعه(8 فروردین) به دست امام رسید که از قراری که آقای قطب زاده گفته در روز چهارشنبه توسط کاردار سوئیس به دست ایشان رسیده و روز بعد یا همان روز یک پیام دیگر هم به آقای بنی صدر دادند. البته در پیام امام تندی‌هایی که در پیام آقای بنی صدر بوده، نبوده و ملایمت داشته و آن را ما در روز شنبه از بابی که امام فرمودند هیچ چیزی نباید از ملت دور باشد، ما این را در روز شنبه به رادیو دادیم و منتشر شد... به طور کلی امام پیام را که دیده بودند من اینجا نبودم، اما چند ساعت بعد که من آمدم ایشان فرمودند که این باید منتشر بشود، برای اینکه ما چیزی را از ملت پنهان نمی‌کنیم، و در ثانی به احتمال قوی اینها ممکن است خودشان منتشر کنند و بعد یک چیزهایی فکر کنند و مردم هم فکر کنند که چیزهایی زیر پرده است و ما باید آنچه که می‌گذرد به مردم بگوییم و خودِ مردم تصمیمشان را می‌گیرند، و به همین دلیل گفتند که فوراً ما منتشر کنیم».

متن پیام کارتر به امام خمینی:

«عالیجناب، من امکان این را داشتم که پیام بیست‌ویکم مارس شما را خطاب به مردم ایران بخوانم. من این پیام را یک سند اساسی برای آینده کشور شما تلقی می‌کنم. در این پیام شما موضع خود را در سیاست بین‌المللی مشخص نموده‌اید. این امر مورد توجه ما است. من موافقم که صلح جهانی نیازمند روابط جدید بین دولت‌ها بخصوص احترام به حاکمیت ملل و حق مردم دایر بر تعیین سرنوشت خود می‌باشد. مایلم تأکید کنم که این دو اصل که مکرراً از طرف شما و آقای بنی صدر رییس جمهوری عنوان می‌شود از اصول مورد قبول من نیز می‌باشد و ما به دنیا تصمیم خود را دایر بر عملی کردن این اصول چه در نیکاراگوئه چه در افغانستان و یا در مقابل یک خطر احتمالی به حاکمیت یوگسلاوی ثابت نموده‌ایم.

مایلم تأکید کنم که حکومتِ من وارث یک وضع بین‌المللی خیلی حساسی می‌باشد که نتیجه سیاست و اوضاع و احوال دیگری است و همه ما را به ارتکاب اشتباهاتی در گذشته وادار کرده است. مزیت بزرگ دموکراسی امریکایی این است که همیشه توانسته است اشتباهات خود را شناسایی نموده و یا آن را محکوم کند. ما موافقت خود را به کمیسیون تحقیق در کنگره امریکا برای روشن کردن حقیقت اعمال وخیم مداخله امریکا مثلاً در مورد شیلی اعلام نموده‌ایم و این کمیسیون تحقیق تصمیمات مهمی در مورد محکوم کردن این مداخله و تدابیر بسیار مهمی در قبال مسئولیت‌های ناشی از این اعمال اتخاذ کرده است. ما آقای بنی صدر رییس جمهوری را مطلع ساخته‌ایم که آماده‌ایم این کمیسیون تحقیقی را در امریکا به نحوی برنامه‌ریزی کنیم که بتواند حل این بحران بین ملتین ما را امکان‌پذیر سازد. همچنین ما آقای بنی صدر رییس جمهوری را از آمادگی کامل خود برای اهتمام جدی در راه تأمین رضایت لازم مردم ایران برای حل مسالمت‌آمیز اختلافات موجود بین دو حکومت مطلع ساخته‌ایم.

من می‌توانم به خوبی درک کنم که تصرف سفارت ما در تهران می‌توانسته است عکس‌العمل موجهی برای جوانان ایران تلقی شود، اما زمان سپری می‌شود و من دلایل جدی برای تردید درباره انگیزه‌های واقعی آنانی که سفارت ما را تصرف کرده‌اند در دست دارم. اشغال سفارت امروز مسائل عمده‌ای برای حکومت شما و حکومت ما ایجاد می‌کند و [در] نهایت عامل اختلافاتی گردیده است که مانع رفع بحران کنونی و ایجاد روابط جدید بر اساس برابری و احترام متقابل که شما خواهان آن بوده و ما نیز به آن موافقت داریم می‌باشد. ما آماده پذیرش حقایق جدیدی که مولود انقلاب ایران است می‌باشیم. این امر همچنان هدف ما و آرزوی ما است، زیرا من تصور می‌کنم [در] نهایت ما هدف واحدی را که صلح جهانی و برقراری عدالت برای همه ملل است تعقیب می‌کنیم.

از زمان عزیمت شاه سابق مخلوع از امریکا که به دلایل انسانی و درمانی پذیرفته شده بود، حکومت من تصمیم گرفت که در این مسائل مداخله نکند. ترک پاناما یک تصمیم شخصی شاه سابق بوده و ما نسبت به مذاکراتی که بین خود او و انور سادات برای پناه یافتن در مصر انجام یافته است کاملاً بیگانه بوده‌ایم. ما با مراجعت او به امریکا مخالفت کردیم. ما با معالجه او در بیمارستان‌های امریکایی و به وسیله پزشکان امریکایی مخالفت کردیم. ما کلیه اطلاعاتی که درباره وضع مزاجی شاه سابق داشتیم در اختیار آقای بنی صدر رییس جمهوری گذاردیم. من حفظ اصل تفکیک کامل دو موضوع را اساسی می‌دانم. بحران فیمابین باید از راه اعمال اراده و قابلیت حکومت‌های ما بر مبنای واقعیات و منافع آینده جدی دو ملت حل و فصل شود.

می‌خواهم مؤکداً خاطرنشان کنم به محض اینکه مسأله فوری از طریق انتقال مسئولیت گروگان‌ها به حکومت ایران حل شود، ما آماده اتخاذ رویه معقول و دوستانه‌ای برای حل و فصل مسائل عدیده دوجانبه فیمابین می‌باشیم. ایجاد یک کمیسیون مشترک به عنوان عامل رسیدگی به مسائل دوجانبه به ما توصیه شده است. ما آماده‌ایم با نظر مساعد این فکر را بپذیریم و بتوانیم چنین کمیسیونی را به عنوان وسیله‌ای که روابط آینده ما را توسعه دهد تلقی نماییم. تمنّا دارم مرا در حل بحران فیمابین بر اساس ضوابط منصفانه و شرافتمندانه جداً یاری نمایید و از این بابت نهایت حق‌شناسی را خواهم داشت. دو ملت ما نیز از شما حق‌شناسی خواهند نمود. اجازه می‌خواهم جسارتاً اعلام دارم که به نظر من زمان و دشمنان واقعی نظام‌های سیاسی مربوطه ما به زیان ما مشغولند. با تقدیم بهترین احترامات؛ جیمی کارتر؛ 26 مارس 1980(6 فروردین 1359)»