وابستگی زیاد کشور به تکنولوژی
اولین اقدام برای ترویج و توسعه واحدهای صنعتی کوچک مدرن، از اواسط سال ۱۳۴۳ آغاز شد. در این سال، هیئت وزیران وقت با توجه به لزوم توسعه صنایع کوچک و متوسط، طرح اجرای برنامه‌های کمک مالی و تهیه تسهیلات کارخانه‌های مدرن در قالب نواحی صنعتی با زیربنای لازم، تصمیم به تأسیس سازمانی به نام سازمان نواحی صنعتی گرفت. سازمان مزبور، مسئول اصلی طرح و تأسیس نواحی صنعتی در مناطق مختلف کشور شد و در همان زمان یک ناحیه صنعتی نمونه در اهواز با همکاری سازمان ملل تأسیس شد.
تجربیاتی که طی چند سال فعالیت سازمان نواحی صنعتی به دست آمده به یک تجدید نظر کلی درباره خط مشی توسعه صنایع کوچک انجامید. در سال ۱۳۴۷ دولت تصمیم گرفت سازمان جدیدی به نام «سازمان صنایع کوچک و نواحی صنعتی ایران» با مسئولیت بیشتر و حوزه عمل گسترده‌تر برای اجرای یک برنامه جامع توسعه صنایع کوچک، جایگزین سازمان نواحی صنعتی کند و این عامل اصلی طرح و اجرای همه گونه برنامه‌های کمک به صنایع کوچک کشور شد. این تغییر و تحول پس از انقلاب پر رنگ‌تر شد و سال به سال توانست تبدیل به بازوی قدرتمندی برای رشد و توسعه صنایع بزرگ و اقتصاد کشور شود.
حدود ٦٧ درصد کل اشتغال بخش صنعت، در بنگاه‌های خرد ایجاد شده‌اند در حالی که فقط ١٩ درصد از کل درآمد حاصل در این بخش در این بنگاه‌ها تولید می‌شوند. برعکس، در این آمارها مشاهده می‌شود که بنگاه‌های بزرگ ١٢ درصد کل اشتغال بخش صنعتی را در اختیار داشتند در حالی که ٥٣ درصد از کل درآمد صنعت در این بنگاه‌ها به وجود می‌آمد.
اگر به تعداد بنگاه‌های موجود در اقتصاد ایران به تفکیک اندازه‌شان نگاه کنیم متوجه می‌شویم که بخش اعظم بنگاه‌های صنعتی کشور را بنگاه‌های کوچک و متوسط تشکیل می‌دهند که فقط ٤ درصد از کل بنگاه‌های صنعتی در ایران، جزو بنگاه‌های با سایز بزرگ دسته‌بندی می‌شوند به‌طوریکه بیش از ۹۰ درصد واحدهای تولیدی کشور از جمله صنایع کوچک به شمار می‌رود. بنا بر آخرین آمارها، این صنایع سهم ۴۸ درصدی در اشتغال بخش صنعت دارد به طوری که افزون‌بر یک میلیون نفر در بیش از ۴۰ هزار واحد صنعتی مشغول به کار هستند.
صنایع کوچک و متوسط یکی از بخش‌های مهم در راه شکوفایی صنعتی است
عبدالله رضیان، عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: یکی از بخش‌های مهم در راه شکوفایی صنعتی، صنایع کوچک و متوسط است که هر چه ضریب حمایت‌ها از این صنایع افزایش یابد، شاهد کسب موفقیت‌های هر چه بیشتر در این زمینه خواهیم بود. توجه به صنایع کوچک در سایه صنایع بزرگ امکان پذیر است و به واقع بدون وجود سرمایه عظیم انباشته شده در صنایع بزرگ، امکان حصول موفقیت در صنایع کوچک، سخت و دشوار است.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس افزود: در بخش‌های مربوطه به صنایع کوچک رشد قابل توجهی داشته‌ایم و توجه به این صنایع از نمونه راهکار‌هایی است که با اتکای به آن می‌توان اقتصاد کشور را متحول کرد، اما در بحث صنایع مادر قسمتی از زیر ساخت‌ها به دلیل خصوصی سازی و واگذاری به برخی نهاد‌ها از بین رفت، ولی در مجموع و به طور کلی ما از لحاظ صنعتی رشد بسیار بالایی در بخش خصوصی داشتیم و در خیلی از محصولات و نیاز‌های کشور ما نه تنها به خودکفایی رسیده‌ایم بلکه این ادعا را می‌توانیم داشته باشیم که ظرفیت مازاد مصرف داریم.
رضیان گفت: اگر یک مقدار کیفیت کالا‌ها و شرایط تولید مساعدتری داشته باشیم، می‌توانیم امکان صادرات را برای تولیدات صنعتی کشور ایجاد کنیم؛ به طور مثال در تولید سیمان ۳ برابر مصرف کشور تولید داریم، این در حالی است که ما در همین یکی دو دهه اخیر در بخش سیمان وضعیت بسیار نابسامانی داشتیم.
وی افزود: خیلی از محصولات کشور ما در حال حاضر به خودکفایی رسیده است و وابستگی به خارج از کشور نداریم. در بحث تکنولوژی خوب عمل نکرده‌ایم و وابستگی کشور به تکنولوژی زیاد است و راه حل این مسئله استفاده از ظرفیت‌های بومی و علمی کشور است تا در این زمینه هم به خودکفایی تمام برسیم.
صنایع کوچک و متوسط پایه اصلی توسعه و دستیابی به صنایع مدرن
محمدرضا انارکی، یکی از فعالان حوزه صنعت در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: کشورهایی مانند ژاپن، آمریکا، آلمان و دیگر کشورهای پیشرفته صنعتی، صنایع کوچک و متوسط را به عنوان پایه اصلی توسعه و دستیابی به صنایع مدرن می‌دانند. سهولت گسترش صنایع کوچک و متوسط در کشورهای کمتر توسعه‌یافته می‌تواند نقشه راه خوبی در رشد صنعت و اقتصاد آن کشور باشد.
این فعال صنعتی افزود: صنایع کوچک با فاکتورهای مناسبی که دارند خیلی سریع تر از صنایع بزرگ به بهره برداری و سوددهی می‌رسند و همین موضوع می‌تواند چندین واحد خرد را به یک صنعت بزرگ بدون ریسک تبدیل کند.
انارکی تصریح کرد: سرمایه اندک، عدم نیاز به تخصص بالا، بازار ساده فروش محصولات، صنایع کوچک و متوسط را در توسعه سریع جزو اولویت‌ها قرار داده است و با توجه به منابع عظیم و پتانسیل‌های بالقوه انسانی و طبیعی ایران به راحتی می‌شود با کمی توجه به این موضوع شاهد رشد صنایع و در کنار آن رشد اقتصاد باشیم.
نیمی از شاغلان بخش صنعت در واحدهای کوچک و متوسط مشغول هستند
زهرا علمی، استادیار دانشگاه مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: با توجه به اینکه درصد بالایی از واحدهای صنعتی کشور، کوچک و متوسط هستند و بیش از نیمی از شاغلان بخش صنعت را در خود جای داده‌اند و این موضوع صنایع کوچک را دارای اهمیت کرده است و میتوانند نقش اساسی در برنامه‌های آتی توسعه صنعتی و اقتصادی کشور داشته باشند.
استادیار دانشگاه مازندران افزود: تحقیقات نشان می‌دهند که صنایع کوچک و متوسط تأثیر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی استان‌های کشور دارند و این تأثیرگذاری را می‌توان در انگیزه بالای نوآوری و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و دگرگون کردن ترکیب و ساختار اشتغال دانست.
انتهای پیام/
نظرات شما