مدیرکل دیپلماسی اقتصاد مقاومتی وزارت امورخارجه گفت: متأسفانه از مهندسی فقه شیعه در زمینه ایجاد و گسترش روابط اقتصادی با جهان خارج استفاده مطلوب صورت نگرفته است و انتظار می‌رود که حوزه علمیه و فقهای ما دراین‌خصوص عنایت بیشتری داشته باشند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» علی چگنی مدیرکل دیپلماسی اقتصاد مقاومتی وزارت امور خارجه در هجدهمین نشست تخصصی فقه سیاست خارجی با موضوع نقش اقتصاد در پیشبرد اهداف سیاست خارجی در جمع دانش‌پژوهان مؤسسه دین و تمدن گفت: فقه شیعه همواره از ویژگی پویایی برخوردار بوده و به‌خصوص سرعت منطقی این پویایی از زمان صاحب جواهر به این‌طرف متناسب با نیازها و اقتصادهای روز بیشتر بوده است و این به معنای واجد پویایی توأم با مهندسی بودن فقه شیعه است.

 چگنی افزود: اما متأسفانه از این ویژگی مهندسی فقه شیعه در زمینه ایجاد و گسترش روابط اقتصادی با جهان خارج استفاده مطلوب صورت نگرفته، لذا انتظار می‌رود که حوزه علمیه و فقهای ما دراین‌خصوص عنایت بیشتری داشته باشند.

 سفیر سابق ایران در هند گفت: اساس روابط بین‌الملل بر قوانین و مقررات کنسولی بنا شده است و اساس و خمیرمایهٔ قوانین کنسولی نیز حمایت از تجار و بازرگانان است، بنابراین می‌توان گفت که روابط اقتصادی و تجارت عصارهٔ روابط بین‌الملل است، چراکه تجارت و روابط اقتصادی قدرت می‌آورد.

 وی ادامه داد: اگر بخواهیم مثالی را متناسب با ایام فاطمیه (س) بزنم شاید بتوان گفت که هدف از ایجاد قضیه فدک از دیدگاه اقتصادی این بود که می‌خواستند اهل‌بیت پیامبر (ص) از قدرت مادی دور کنند و غصب فدک به‌نوعی شبیه به وضع تحریم‌ها در دوره حاضر است که هدف از آن این بود که نخ تسبیح روندهای اقتصادی کشور را پاره کنند و هزینه روابط اقتصادی ما با دنیا را بالا ببرند.

 * کاربردی‌ترین بخش ارتباط ایران با دنیای خارج بر اساس فقه شکل می‌گیرد

 وی گفت: کاربردی‌ترین بخش ارتباط ما با دنیای خارج بر اساس فقه شکل می‌گیرد، این‌که چگونه حرف بزنیم و به تفاهم برسیم، چگونه از حق خود دفاع کنیم و مرزبندی‌ها را رعایت کنیم و چگونه از جایگاه خود در دنیا با ادبیات دنیاپسند دفاع کنیم؛ همگی مستقیم و غیرمستقیم بر اساس فقه که پایه حقوق است شکل می‌گیرد.

 چگنی در ادامه افزود: به‌عنوان‌مثال برای اهمیت جایگاه اقتصادی در روابط بین‌الملل آنچه باعث شده در این سال‌ها و در بدترین شرایط روابط چین و آمریکا قطع نشود، حجم صدها میلیارددلاری تبادل و روابط اقتصادی است که بین این دو کشور وجود دارد، این مورد درباره روابط ایران و ترکیه نیز صدق می‌کند؛ در دوره‌هایی که روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه تیره بود، اما همچنان روابط اقتصادی برقرار بوده و هیچ‌گاه قطع نشده است.

 وی خاطرنشان کرد: منافع ملی کشورها که به منافع اقتصادی گره‌خورده باعث می‌شود که هر کشور در ترجیحات و روابط خود با کشورهای دیگر، این را مدنظر داشته باشد و به این سادگی‌ها روابط کشور در ابعاد اقتصادی دستخوش بحران نشود.

 سفیر اسبق کشورمان در کوبا گفت: در دنیا هزینه برخورد با کشورها بیش از هر چیزی تابع منافع مالی و حجم مبادلات اقتصادی کشورهاست، وقتی حجم روابط اقتصادی ما با کشوری بالا باشد در مقایسه با کشور دیگری که روابط اقتصادی کمی داریم، طبیعی است که وزن روابط با کشور اول متفاوت با کشور دوم باشد و به‌این‌ترتیب هزینه مقابله با ما تغییر می‌کند.

 * با نبود روابط اقتصادی، روابط فرهنگی و سیاسی تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد

 وی افزود: کشورها سعی می‌کنند بر اساس حجم روابط اقتصادی با سایر کشورها، روابط خود را با آنان تنظیم کنند، به همین دلیل می‌بینیم که با نبود روابط اقتصادی، روابط فرهنگی، سیاسی و... تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد.

 چگنی ادامه داد: به همین دلیل فهم این‌که روابط اقتصادی تا چه اندازه در روابط بین‌الملل تأثیر می‌گذارد، تفقه در این موضوع یک دانش راهبردی محسوب می‌شود، چراکه افرادی با ذهنیت راهبردی در حاکمیت کشورها همواره در حال حساب و کتاب هستند که هر کاری که در روابط با کشورهای دیگر انجام می‌دهند، چقدر هزینه و فایده دارد.

 مدیرکل دیپلماسی اقتصاد مقاومتی وزارت امور خارجه گفت: در روابط بین‌الملل خویشاوندی معنا ندارد، دوستی و برادری منهای منافع ملی معنا ندارد و آنچه مهم است منافع ملی و روابط اقتصادی که بخشی از آن است، است؛ منافع ملی در روابط بین کشورها حاکم بر همه چیز است و متأسفانه این وسط دیگر اخلاق و شفقت و... خیلی جایگاهی ندارد و عقلانیت به معنای دودوتاچهارتا اصل و اساس این روابط است.

 * روابط اقتصادی شالوده پیشبرد اهداف سیاست خارجی

 وی افزود: روابط اقتصادی شالوده پیشبرد اهداف سیاست خارجی در روابط بین‌الملل و درواقع ابزار آن است، به همین دلیل مثلاً خیلی از کشورها دنبال ارتباط با ما هستند، اما چون نطفهٔ این کار بر اساس روابط اقتصادی اعم از سرمایه‌گذاری، تولید و تجارت بسته نشده، صرفاً به ما لبخند دیپلماتیک می‌زنند و می‌گویند «هر وقت تحریم‌های آمریکا برداشته شد در خدمت شما هستیم!»

 چگنی گفت: البته سیاست خارجی ادامه سیاست داخلی است و به همین علت یک اقتصاد پویا، قوی، توسعه‌یافته، تولیدکننده و واجد انواع توانمندی‌های اقتصادی و تجاری می‌تواند روابط اقتصادی مستحکمی با سایر کشورها برقرار کند؛ امروزه بهترین دیپلمات‌های جهان کسانی هستند که به علوم بازرگانی و تجاری نیز مسلط هستند.

 وی گفت: به‌عنوان‌مثال اگر روابط اقتصادی ما با کشورهای همسایه شرقی را در حد پنج تا ده میلیارد دلار در کوتاه‌مدت باشد، دیگر مسائل امنیتی و تروریسم و... نیز تا حدود زیادی حل خواهد شد، زیرا تجارت و روابط اقتصادی شغل ایجاد خواهد کرد و زمینه‌های بسیار زیادی را از ناامنی و بی‌ثباتی در این قبیل مناطق را از میان خواهد برد؛ بنابراین اگر قرار باشد روابط سیاسی و فرهنگی خوبی با دنیا شکل دهیم، باید پایه آن برقراری روابط اقتصادی باشد.

 وی در مثالی دیگر در اهمیت روابط اقتصادی افزود: روابط یک کشور و حجم تبادلات اقتصادی هند با روسیه باعث شد که هند در شرایط تحریم غرب علیه روسیه شرکت نکند و در واقع عمق و گستردگی روابط اقتصادی این دو کشور باعث این موضوع شد؛ حجم روابط اقتصادی هند با روسیه باعث نشد که هند در تحریم روسیه، آمریکا و غرب را همراهی کند، چراکه میزان روابط اقتصادی درهم‌تنیده هند و روسیه مانع این همراهی شد.

 سفیر سابق ایران در هند با بیان اینکه اگر می‌خواهیم در دنیا ثبات داشته باشیم، به‌گونه‌ای که هر کاری که خواستند در روابط با ما انجام ندهند باید با دنیا روابط اقتصادی محکم، پایدار، فزاینده و درهم‌تنیده داشته باشیم، گفت: روابط اقتصادی درهم‌تنیده یعنی رابطه دوطرفه و به‌گونه‌ای باشد که دو طرف از این رابطه بر اساس حفظ منافع ملی طرفین سود ببرند و منتفع بشوند، نه فقط یکی از طرفین و لازم است سهم ما در زنجیره ارزش و تأمین جهانی هر روز بیشتر و جایگاه ما محکم‌تر شود.

 وی افزود: از سوی دیگر در نظام اسلامی در کنار پیوست اقتصادی، معرفت بین‌المللی و پرهیز از روابط استثمارگرانه و ناشی از اضطرار طرف مقابل و روابط با رنگ و لعاب اخلاقی باعث می‌شود طرف مقابل به ما اعتماد بیشتری داشته باشد و در شرایط بحرانی، کمک‌های سابق را فراموش نکند و درصدد جبران برآید.

 چگنی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: اگر قرار باشد ساختمان حکمرانی یک کشور را در نظر بگیریم، بخش عمدهٔ استحکام این ساختمان بر اساس روابط اقتصادی متداخل و تأمین‌کنندهٔ منافع هر دو طرف شکل می‌گیرد.

 وی گفت: به روابط اقتصادی در سیاست خارجی در فقه السیاسه یا فقه الاقتصاد باید بیشتر از این پرداخته شود و روابط بین‌المللی را بیش از این در نظر داشته باشد، زیرا دنیا دیگر مثل ژاپن ۴۰۰ سال پیش نیست که دور خود دیوار کشیده بود و اجازه ورود به کسی نمی‌داد و فقط بندر یوکوهاما را برای پهلوگرفتن کشتی‌ها باز گذاشته بود. دنیا آن‌چنان بین‌المللی شده و مرزهای بین ملت‌ها رقیق‌شده که دیگر نمی‌توان دور خود دیوار کشید.

 * اقتصاد مقاومتی یعنی اقتصادی تاب‌آوری

 مدیرکل دیپلماسی اقتصاد مقاومتی وزارت امور خارجه در تعریف اقتصاد مقاومتی گفت: اقتصاد مقاومتی یعنی اقتصادی تاب‌آوری، یعنی اقتصاد به‌گونه‌ای نباشد که هر بادی وزید، اقتصاد شما به لرزه بیفتد، متنوع‌کردن بازار صادراتی و اقتصادی و متنوع‌کردن محل تأمین مایحتاج حیاتی داخلی یکی از اصول و مبانی عاقلانه و راهبردی روابط اقتصادی کشور است و هر چه میخ اقتصاد دورتر کوبیده شود، مقاومت خیمه آن اقتصاد ملی در برابر نوسانات و آسیب بیشتر خواهد بود؛ بنابراین گسترش روابط اقتصادی با جهان مبتنی بر منافع ملی و تقویت تولید داخلی بخش مهم و اجتناب‌ناپذیری از اهداف اقتصاد مقاومتی است.

 وی افزود: ترسیم و ایجاد و تثبیت ادبیات اقتصاد مقاومتی در جمهوری اسلامی ایران یکی از راهبردی‌ترین تصمیم‌های ملی کشور جمهوری اسلامی ایران بوده است که توسط مقام معظم رهبری اتخاذ شده است.

 چگنی عبور حجم روابط اقتصادی کشور در سال ۱۴۰۱ از ۱۳۰ میلیارد دلار در طول تاریخ ایران را یک رکورد و حدنصاب علی‌رغم همه تحریم‌های ظالمانه و توفیق دولت برشمرد و اظهار امیدواری کرد که در سال جاری این رقم بسیار بیشتر شود.

انتهای پیام/