در واقع می‌توان گفت این عبارت مختص یک دوره خاص و زمان مشخصی نبوده و همواره تکرار شده است و به عبارت ساده‌تر مورد تأکید همه بزرگان و علمای شیعه در دوران مختلف بوده است.
حضرت زینب(س) فرزند امام علی(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س) در زمان حادثه کربلا بر اساس روایت‌های معتبر ۵۵ یا ۵۶ سال داشت و تا لحظه آخر در کربلا حضور داشت.
بر اساس روایت‌های معتبر نام ایشان را حضرت محمد(ص) انتخاب کرده و نام‌گذاری کردند و شاید می‌دانستند که ایشان چه مصیبت‌های را تحمل خواهند کرد.
ایشان در حالی دو برادر، برادرزاده‌ها و بستگانش را در مقابل دیدگانش به شهادت رساندند که تصورش هم سخت است؛ اما این پایان کار برای این حضرت نبود به‌طوری‌که دو فرزندش به نام‌های عون و محمد نیز در کربلا به شهادت رسیدند  و ازاین‌رو ایشان را اُمّ‌المَصائب نیز می‌خوانند.
زینب کبری در کنار شیرزنان دیگری مانند ام وهب نقش ویژه‌ای در تبیین و معرفی قیام امام حسین(ع) داشتند که در تاریخ ماندگار شد.
ایشان بعد از حادثه کربلا و در کاروان اسرا به همراه حضرت سجاد (ع) به دمشق برده شدند و در آنجا بود که یکی از برگ‌های زرین و درخشان قیام کربلا نمایان شد.
در واقع ایشان بعد از حادثه کربلا دو خطبه گیرا و تأثیرگذار داشتند که یکی از آن‌ها در مسجد کوفه و دیگری در مجلس یزید در شام بود.
روشنگری ایشان در مجلس یزید در شام به‌گونه‌ای بود که همگان تحت‌تأثیر قرار گرفتند و یزید مجبور شد که ابن زیاد را مقصر اصلی حادثه کربلا بنامد و وی را لعن کند.

امام‌جمعه سلفچگان: زینب نهضت کربلا را حفظ کرد


حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمد غروی در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به نقش بی به دلیل و تأثیرگذار حضرت زینب در واقعه کربلا، اظهار داشت: حضرت زینب(س) در حادثه کربلا نه‌تنها داغدار بود؛ بلکه خون‌خواه هم بود به‌طوری‌که تمام فرزندان، برادران و بستگانش به دست مأموران یزید به شهادت رسیدند.
وی ادامه داد: ایشان به‌خوبی می‌دانست که در عین حالی که باید غمگین و ناراحت باشد باید به نهضت عاشورا نیز توجه داشته باشد.
غروی افزود: به همین خاطر بود که ایشان یک‌لحظه هم از فرصت‌های به وجود آمده غفلت نکرد و حقیقت واقعه عاشور را برای مردم تبیین کرد.
وی تصریح کرد: معروف‌ترین سخنرانی ایشان در مراسم یزید در شام بود که موجب شد چهره پلید، زشت و شیطانی یزید برملا شده و حقانیت قیام امام حسین(ع) مشخص شود.
امام‌جمعه سلفچگان ادامه داد: چه‌بسا اگر روشنگری و تبیین ایشان نبود، حادثه کربلا به‌گونه‌ای دیگر بازگو می‌شد و حقیقت پنهان می‌ماند.
وی افزود: حضور ایشان و در ادامه روشنگری‌هایش بود که راه را بر هرگونه تحریف و جعل بست و مسیر را برای زنده نگه‌داشتن ابدی این واقعه عظیم باز کرد.

امام‌جمعه کهک: حضرت زینب(س) پیام‌آور عاشورا بود


حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسن صبوری نیز در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره نقش حضرت زینب (س) در واقعه عاشورا اظهار داشت: تمامی علما و بزرگان در تفسیر قیام عاشور این حادثه را به دو قسمت تقسیم می‌کنند، بخش اول خود واقعه کربلا و اتفاقاتی که در ۱۰ محرم رخ داد که با شهادت امام حسین(ع) و یاران باوفایش به اتمام رسید.
وی افزود: بخش دوم به بعد از ۱۰ محرم برمی گردد زمانی که نوبت به روشنگری های حضرت زینب(س) رسید، ایشان بعد از این اتفاق دست به جهاد تبیین و افشاگری زد.
صبوری تأکید کرد: یزید ملعون و مشاورانش فکر می‌کردند که با اسیر کردن نوادگان حضرت محمد(ص) و برگزاری نمایش ساختگی می‌توانند خود را حق جلوه دهند در عین ناباوری خار و خفیف شدند.
وی بیان داشت: خطبه گیرا و ماندگار حضرت زینب(س) در دمشق موجب شد تا حاضرین در جلسه در ظلم و ستمی که بر آل رسول (ص) شده بگیرند و یزید سرافکنده و ذلیل شود.
امام‌جمعه کهک تصریح کرد: این میدان‌داری و زمان‌شناسی حضرت زینب(س) نشان‌دهنده جایگاه والای زنان در عرصه‌های مختلف است چرا که ایشان یک‌تنه در برابر تحریف و تزویر ایستادگی کرد و در عین حالی که داغدار همه عزیزان خودشان بودند در مسیر درست تاریخ ایستاده و قیام عاشور را زنده نگه داشتند.
وی بیان داشت: درسی که از قیام عاشورا و در بررسی سیره و سلوک حضرت زینب(س) می‌گیریم این است که در طرف درست تاریخ بایستیم و با زمان‌شناسی اجازه ندهیم مسیر اهل‌بیت (ع) دچار تحریف و انحراف شود.

حضرت زینب(ع) اسوه شجاعت و صبر

روایت‌های معتبر زیادی وجود دارد که امام حسین(ع) شب عاشورا به حضرت زینب می‌فرمایند که ایشان را دعا کنند.
این جایگاه و نقش والای ایشان را نزد امام حسین(ع) نشان می‌دهد، در کنار این مهم باید به صبر ایشان نیز اشاره کرد.
تصور کنید فردی فرزندانش، برادرهایش، برادرزاده و اقوامش را در یک روز از دست بدهد آیا این فرد نای ایستادن دارد آن هم افرادی که پاک‌ترین انسان‌های روی زمین هستند؛ اما بااین‌همه مصیبت ایشان صبوری کرده و دژخیمان زمان را رسوا می‌کنند.
در واقع این رسوایی حقیقت قیام کربلا را برای همیشه در تاریخ زنده نگه می‌دارد و اجازه نمی‌دهد کوچک‌ترین تحریفی در آن رخ بدهد.
در یک کلمه می‌توان ایشان را اسوه شجاعت و صبر در تاریخ نامید.