دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور منع اشاعه و امنیت بینالملل روز سهشنبه بار دیگر با متهم کردن ایران به نقض قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد در گذشته، گفت ایران نباید در آینده از توان غنیسازی اورانیوم برخوردار باشد.
به گزارشپایگاه خبری تحلیلی قم فردا،«کریستوفر اشلی فورد» که در کنفرانس «رژیم منع اشاعه هستهای - به سوی کنفرانس 2020 بازنگری معاهده منع گسترش» در موسسه دولتی «ویلتون پارک» انگلیس صحبت میکرد، در بخش سخنرانی مفصلش در مورد ایران، توان غنیسازی ایران را به دستآمده از روشهای «غیرقانونی» توصیف کرد. با انتقاد از توافق هستهای با ایران به دلیل «مشروعیتبخشی» به این توان غنیسازی، گفت: «پاسخ صحیح به این سوال که آینده وضعیت ایران باید چطور باشد، این است که آنها نباید بتوانند آن [توانمندیها] را حفظ کنند. هیچکدام از آنها را.»
او با بیان اینکه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) «آشکارا» در قطعی کردن ناتوانی ایران از دستیابی به سلاح هستهای ناکام بوده، گفت واشنگتن به دنبال رسیدن به «چشماندازی مثبت» است که باید از طریق مذاکره با ایرانی که «به واسطه کارزار فشار کنونی ما [به گفتوگو] تشویق شده» به دست آید.
وی به اسناد ادعایی رونمایی شده توسط «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی اشاره کرد و در تلاش برای اعتباربخشی به آنها، گفت این اسناد نشان میدهد که ایران در گذشته به دنبال ساخت سلاح هستهای بوده است. وی به همین دلیل از بند «غروب آفتاب» برجام که محدودیتهای غنیسازی ایران را با گذشت زمان رفع میکند، انتقاد کرد و مدعی شد که ایران در انتظار است تا پس از منقضی شدن محدودیتهای برجام، به سرعت به سمت افزایش میزان غنیسازی و انباشت مواد لازم برای ساخت سلاح اتمی حرکت کند.
اشلی فورد در بخش دیگری از سخنرانیاش به تکرار خواستههای مطرحشده توسط «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا، از جمله توقف برنامه هستهای، موشکی و فعالیتهای منطقهای پرداخت و گفت در آن صورت است که میتوان با ایران به یک راهکار «برنده-برنده» دست یافت و تحریمها را نیز رفع کرد. وی گفت: «قطعا، رسیدن به چنین آیندهای، با چالشهایی مواجه است. یکی از این چالشها، بازاعمال فشار تحریمی علیه ایران برای تشوی این کشور به آمدن پای میز و مذاکره در مورد راهی به سوی آن مقصد است.»
وی که دولت متبوعش به صورت یکجانبه و بر خلاف قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل از برجام خارج شده و تحریمهای هستهای را احیا کرده، در ادامه عملکرد آژانس بینالمللی انرژی اتمی را «حرفهای» ارزیابی کرد و گفت ایران باید به هر درخواست این نهاد برای بازرسی «بله» بگوید، چراکه این نهاد تصمیماتش را بر اساس ارزیابیهای دقیق اتخاذ میکند. او با این وجود گفت واشنگتن از بیم آنکه ایران دسترسیهای آژانس را به کلی مسدود کند، از فشار به این نهاد برای انجام بازرسیهای گسترده و تمام عیار در ایران خودداری میکند تا از بروز تنش در آینده و از بین رفتن امکان گفتوگو، جلوگیری کند.
این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا صدور برخی معافیتهای تحریمی در زمینه همکاریهای هستهای با ایران را نشانه «حسن نیت» واشنگتن خواند و گفت ایالات متحده نمیخواهد همکاریهای مربوط به ایمنی هستهای یا فعالیتهای مرتبط با تولید نیرو را مختل کند. وی گفت هدف واشنگتن این است که «وضعیت هستهای فعلی ایران را تا زمانی که نتیجه نهایی از طریق مذاکره به دست آید، حفظ کند.»
وی به مذاکرات آمریکا با سه کشور اروپایی پیش از خروج از برجام هم اشاره کرد و گفت در آن گفتوگوها واشنگتن حاضر بود سقف کنونی غنیسازی ایران را مشروط بر اینکه این سقف دائمی باشد و با گذشت زمان برداشته نشود، بپذیرد، اما خودداری اروپاییها از پذیرش خواستههای آمریکا و همچنین نارضایتی دولت کنونی این کشور از نوع محاسبه «زمان گریز» 12 ماهه که مبنای تعیین سقف کنونی است، موجب شد تا آمریکا اکنون خواسته غنیسازی صفر را مطرح کند و از راهکار «بینابین» عقبنشینی کند.
اشلی فورد افزود: «همانطور که وزیر پامپئو روز 21 می به صراحت این پیام را اعلام کرد، ایران باید تمام غنیسازی اورانیوم را متوقف کرده و هرگز بازفرآوری پلوتونیوم را دنبال نکند. تثبیت استاندارد 12 ماهه دیگر هدف ما نیست.»
وی سپس پیشنهاد کرد ایران به جای غنیسازی اورانیوم، اورانیوم غنیشده را از بازارهای خارجی خریداری کند و سوخت مصرفشده خود را تحویل دهد. او گفت هدف آمریکا این است که از طریق یک توافق، غنیسازی ایران را به صفر رسانده و از طریق بازرسیهای شدید آژانس اطمینان یابد که ایران به سمت ذخیره مواد هستهای حرکت نمیکند.
او گفت پروتکل الحاقی، ساز و کار «بازرسیهای ویژه» و بند T توافق هستهای، این امکان را به آژانس میدهد که از محلهای اعلامنشده توسط ایران هم بازرسی کند. این مقام ارشد دولت ناقض برجام همچنین گفت ایران باید میزان پاسخگویی به آژانس و سرعت ارائه دسترسی به این نهاد را بیش از پیش افزایش دهد.
اشلی فورد سپس به توان موشکی ایران هم پرداخت و این بار علاوه بر موشکهای بالستیک، به موشکهای کروز هم اشاره کرد و گفت ایران برای تبدیل شدن به یک «کشور عادی» باید آنچه را او انتقال موشک به مناطق دیگر خواند، متوقف کند.
وی در مورد چشمانداز دولت آمریکا در مورد برنامه موشکی ایران، گفت: «یک نقطه واضح برای آغاز این است که ایران باید تمام فعالیتهای ثباتزدای اشاعه موشکهای بالستیک، اشاعه موشکهای کروز، اشاعه تولید موشک و فناوری ناوبری [موشکی] را متوقف کند.»
او همچنین گفت ایران باید تمام فعالیتهای مرتبط با ساخت و آزمایش «موشکهای قادر به حمل کلاهک هستهای» را متوقف کند. وی فناوری پرتاب ماهوارهبر به فضا را نیز به دلیل آنچه او شباهت فناوری آن به موشکهای قارهپیما خواند، تهدیدآمیز خواند و مانند پیشنهادی که در ارتباط با اورانیوم غنیشده داده بود، گفت اکنون بازار قدرتمندی برای پرتاب ماهواره در سطح بینالمللی وجود دارد و ایران میتواند در این زمینه به طرفهای خارجی اتکا کند.
اشلی فورد گفت سپس موشک شهاب 3 را از جمله موشکهایی خواند که واشنگتن خواهان توقف تولید آنهاست. او گفت ایران باید خود را به موشکهایی با برد کمتر از 300 کیلومتر و توان حمل کلاهکهایی با وزن کمتر از 500 کیلوگرم محدود کند. وی مدعی شد که چنین موشکهایی «نیازهای دفاعی» ایران را تأمین میکنند.
وی که کشورش در حال خروج از پیمان موشکهای میانبرد با روسیه است، برجام را توافقی خواند که از لحاظ قانونی الزامآور نبوده است. او به همین دلیل گفت که «توافق جایگزین» باید یک پیمان باشد که از لحاظ قانونی الزامآور باشد.
او سپس گفت: «ما قطعا تا رسیدن به (یا حتی مذاکره درباره) چنین توافق بلندپروازانهای که به نظر ما برای حل مجموعه چالشهایی که فعالیتهای شرورانه ایران در خاورمیانه و فراتر از آن ایجاد میکند، راهی طولانی در پیش داریم.»
وی با این وجود در پایان گفت که امیدوار است اظهاراتش به مقامهای ایرانی «خوراک فکری» داده باشد تا آنها به پیشنهادات ایالات متحده فکر کنند.