چندین سال است که گردوغبار و ریزگرد در مرکز ایران مخصوصاً در قم رو به افزایش و در حال بحرانی شدن است که علت‌های مختلفی همچون کاهش بارندگی، عدم تخصیص به‌موقع حقآبه و غیره دارد که باید این مسئله به‌طور ملی پیگیری شود.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» در چند سال اخیر شاهد افزایش تعداد روزهای آلوده در استان قم هستیم که این روزهای آلوده به دلیل بروز ریزگرد و گردوخاک در استان است. نکته قابل‌تأمل در این مسئله که باید مسئولین استان هم به آن دقت داشته باشند افزایش تعداد روزهای آلوده نسبت به سال قبل است که نشان می‌دهد هرسال بر عمق فاجعه افزوده می‌شود.

۳۰۰ هزار هکتار مساحت قم به کانون تولید ریزگرد تبدیل‌شده است
از همین رو محمدحسین بازگیر، مدیرکل حفاظت محیط زیست قم با اشاره به اینکه حدود ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی استان قم تبدیل به کانون تولید ریزگرد شده است، گفت: در سال‌های اخیر، به دلایل مختلف همچون کاهش بارندگی و فرسایش خاک، اراضی مناطق قابل‌توجهی از قم به کانون تولید گردوغبار تبدیل‌شده است که این موضوع خسارت‌های زیادی به محیط‌زیست و سلامت مردم استان تحمیل می‌کند.
وی با اشاره به ظرفیت برخاستن بیش از ۱۳ هزار تُن گردوغبار از اراضی آسیب دیده استان، افزود: بر اثر این پدیده و سایر مسائل مرتبط با آن، وضعیت هوای استان با چالش جدی مواجه شده و به دلیل وجود ذرات خطرناک برای سلامت انسان در هوا، طی یک سال ۷۰ روز ناسالم در قم به ثبت رسیده است.



عوامل بروز ریزگرد در قم
همان‌طور که گفته شد در سال‌های اخیر برخاستن گردوغبار در آسمان قم و آلودگی هوای ناشی از آن به یکی از مشکلات مهم زیست‌محیطی استان تبدیل‌شده است که علت‌های مختلفی همچون کاهش بارندگی، عدم تخصیص حقآبه استان قم و برخی موارد دیگر دارد.
از همین رو محمدحسین بازگیر، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست قم با اشاره به علت بروز ریزگرد در استان، گفت: تأمین حقابه‌های زیست‌محیطی ازجمله مهم‌ترین راهکار‌ها برای جلوگیری از روند آسیب دیدن دشت‌های استان و مقابله با تولید گردوغبار است و امیدواریم در این خصوص شاهد همکاری هرچه بیشتر دستگاه‌های مسئول در خصوص تخصیص منابع آبی لازم برای حفاظت بهتر از طبیعت استان باشیم.

گردوغبار ضررهای هنگفت به قم وارد می‌کند
حسین بیات، مدیرعامل شرکت بهار آوران نسترن در حاشیه برگزاری همایش ملی راهبردهای تبیین پایداری اکوسیستم دریاچه نمک و کنترل گردوغبار در گفتگو با خبرنگار قم فردا، اظهار داشت: به‌صورت نمونه می‌توان گفت سالانه ۱۰ همت ضرر به استان قم بابت این گردوغبار وارد می‌شود. 

وی ادامه داد: گردوغبار استان قم قبلاً از سمت جعفریه و کوه نمک بود؛ اما با افزایش کاشت پوشش گیاهی در این منطقه، مناطق دیگر کانون‌های اصلی گردوغبار در قم شدند.
 عدم تخصیص به‌موقع حقآبه چالش قم
مدیرعامل شرکت بهار آوران نسترن تصریح کرد: اگر حقآبه قم را در زمان خودش به قم تخصیص داده شود بسیاری از مشکلات زیست‌محیطی ازجمله ریز گردها حل خواهد شد موضوع حقآبه سال‌هاست که یکی از چالش‌های استان قم است همچنین برداشت بی‌رویه آب چاه‌های از سمت دریاچه سمت مشکات باعث به وجود آمدن مشکلاتی شده است. 
وی گفت:  از دیگر کانون‌های گردوغبار قم بخش نواران، شرق قنوات است و  ۱۰۵ هزار هکتار در این مناطق کانون گردوغبار هستند که ۳۰ هزار هکتار آن در وضعیت بحرانی قرار دارد.



گردوغبار سرطان خاموش در قلب ایران
همچنین در این خصوص مسعود ترابی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» اظهار داشت: یکی از حوزه‌های آبریز دریاچه نمک قم است که آب هشت استان باید به دریاچه واریز شود؛ اما فعالیت‌های بشری و اقلیمی مخاطرات جدی در این حوزه آبریز به وجود آورده ازجمله گردوغبار که می‌تواند یک‌چهارم جمعیت کشور را تحت‌تأثیر قرار دهد.
وی ادامه داد: باید نگاه تصمیم‌سازان کشور به سمت این اکوسیستم جلب شود؛ زیرا یک سرطان خاموش در قلب ایران در حال رخ‌دادن است. خیلی‌ها تصور می‌کردند منشأ گردوغبار از خارج از کشور است؛ اما منشأ بسیاری از گردوغبارهای مرکزی برای خود کشور است.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی تهران عنوان کرد: آمارها نشان می‌دهند کشور نیمی از روزهای سال دچار چالش گردوغبار است تأمین حقابه زیستی محیطی قم به معضل تبدیل شده است اگر حقابه قم تأمین شود ۹۰ درصد مشکلات حل می‌شود.

در سال‌های اخیر برخاستن گردوغبار در آسمان قم و آلودگی هوای ناشی از آن به یکی از مشکلات مهم زیست محیطی استان تبدیل‌شده و مسئولان را برآن داشته تا با استفاده از همه ظرفیت‌های موجود برای رفع این مشکل که زندگی و سلامت مردم را نیز تحت تأثیر قرار داده‌است، چاره‌اندیشی کنند.
درهرحال امروز مهم‌ترین عامل در موضوع ریزگردهای استان بحث حقابه و کمبود آب است و در صورت تخصیص منابع آبی لازم می‌توان این مشکل را تا حد قابل‌توجهی حل کرد. البته دراین‌خصوص استفاده از دانش نوین، مالچ پاشی، بهره‌گیری از مواد جاذب آب، آموزش جوامع محلی، کنترل و پایش چرای دام و حفاظت از بوته کاری‌های انجام شده در منطقه، ازجمله راهکارهای مفید برای مقابله با گردوغبار است که باید به‌صورت ویژه در استان پیگیری شود.


انتهای خبر /160