هرسال که میگذرد روزهای آلوده به گردوغبار استان نسبت به سال قبل بیشتر میشود که این نشان از افزایش بیابان در اطراف قم به دلایل مختلف طبیعی و انسانی است که نیازمند عزم جدی مسئولان استان برای شناسایی و رفع آنها است.
به گزارشپایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» پدیده گردوغبار بهعنوان یکی از چالشهای زیستمحیطی ایران هرساله در فصل بهار و تابستان در برخی از مناطق بسیار زیاد میشود. بروز ریز گرد و گردوغبار در کشور منشأهایی دارد که با شناسایی آنها میتوان با چارهاندیشی در رفع آنها تلاش کرد تا در آینده تبدیل به بحرانی جدی برای برخی از مناطق کشور نشود.
البته بهطورکلی علاوه بر منشأ خارجی داشتن پدیده ریز گرد در کشور، این پدیده منشأ داخلی نیز دارد که به اعتقاد برخی کارشناسان ۶۰ درصد منشأ ریز گرد در کشور داخلی است. به گفته مسئولان برآوردها نشان میدهد بهطورکلی بالغبر ۵۷ درصد از جمعیت کشور تحت پوشش اثرات گردوغبار قرار داشته و طی آیندهای نهچندان دور ۷۵ درصد از جمعیت کشور در سایر استانها درگیر این چالش خواهند بود.
قم یکی از استانهایی است که سالبهسال با معضل ریز گرد و گردوخاک بیشتر درگیر میشود و باید این مسئله بهصورت کلان در دولت بررسی شود و کانونهای ریز گرد آن رفع شود.
ریزگردها، توسعه صنعتی و پسماند سوزی؛ ۳ عامل آلودگی هوای قم
این در حالی است که حمید ظهرابی روز دوشنبه در آیین تکریم و معارفه مدیرکل حفاظت محیطزیست قم با اشاره به اینکه قم علاوه بر مشکل ریز گرد با مسئله توسعه فعالیتهای صنعتی هم روبرو است، اظهار داشت:بخشی از فعالیتهای صنعتی که در استان قم صورت میگیرد مرتبط با بازیافت مواد از فلزات سنگین همچون سرب تا دیگر محصولات است که باید در این خصوص ملاحظات زیستمحیطی بهدقت موردتوجه قرار گیرد.
وی ادامه داد: استان قم دارای تنوع بالای محیط زیستی همچون تالابهای ارزشمند است که باید بهخوبی حفاظت شود، چراکه این تالابها علاوه بر نقشی که در مقابله با شکلگیری گردوخاک دارند، در مسیر بینالمللی مهاجرت پرندگان قرارگرفتهاند.
معاون محیطزیست طبیعی و تنوع زیستی کشور با اشاره به اینکه نباید اجازه داد مشکلات محیط زیستی قم کارکرد فرهنگی آن را تحت تأثیر قرار دهد، گفت: در دین اسلام نسبت به لزوم حفظ محیطزیست سفارشهای مهم و بسیاری صورت گرفته است و قم با داشتن ظرفیتهای عظیم دینی و فرهنگی میتواند در این زمینه بهعنوان الگو نقشآفرینی کند.
طبق اعلام کارشناسان در استان قم حدود ۳۰۰ هزار هکتار عرصه بحرانی در زمینه تولید ریز گرد شناساییشده است که مهمترین عرصههای تولید ریز گرد استان قم را شامل دشت مسیله، دشت سراجه و اراضی اطراف تالاب حوضسلطان، تالاب مره و اطراف دریاچه نمک قم میتوان اعلام کرد.
البته ۷۰ درصد از ریزگردهای آلودهکننده هوای قم منشأ داخل استانی داشته و از دشتهای مسیله، حسینآباد، و اراضی اطراف دریاچه نمک و تالاب حوضسلطان و مره برمیخیزد و ۳۰ درصد ریزگردها نیز از اراضی استانهای تهران، اصفهان و اراک وارد استان قم میشود.
۳۰ هزار هکتار کانون ریزگرد محیطزیست قم را تهدید میکند
از همین رو حسین زنجیرانی فراهانی روز دوشنبه در آیین تکریم و معارفه مدیرکل حفاظت محیطزیست قم افزود: ۳۰ هزار هکتار کانون ریزگرد توان اکولوژیک استان را تحت تأثیر قرار داده و محیطزیست قم را تهدید میکند.
وی ادامه داد: این کانونهای تولید ریزگرد در قم، موجب به وجود آمدن محدودیتهایی در رابطه با اجرای طرحهای توسعه قم نیز شده است.
سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری قم افزود: با توجه به محدودیتهای اعتباری که در خصوص تأمین منابع مالی موردنیاز برای اجرای طرحهای مقابله با ریزگردها وجود دارد، بهترین راهکار استفاده از ظرفیتهای فرهنگی برای ایجاد بسیج مردمی و بهرهگیری از توان تشکلهایی است که در خصوص حفظ طبیعت تلاش میکنند.
محیطزیست قم نیازمند حمایتهای بیشتری است
همچنین در این خصوص محمدحسین بازگیر، مدیرکل سابق محیطزیست استان قم عنوان کرد: هیچ منطقهای از ایران فارغ از دغدغه محیطزیست نیست.
وی ادامه داد: مدیریت پسماند، فاضلاب، گردوغبار از چالشهای محیطزیست قم است که نیازمند حمایتهای بیشتری است.
همانطور که گفته شد استان قم چندین منطقه و یا نقطه گردوخاک خیز دارد. کوه نمک، دریاچه نمک، دشت مسیله و منطقه سراجه از جمله این مناطق است که شاید دریاچه نمک و منطقه سراجه از مهمترین کانونهای تولید ریزگرد در استان باشد. بروز این گردوخاک و ریزگرد در کشور و قم مربوط به گروه و جناح خاصی نیست و چون زندگی مردم را با سختی و دشواری همراه کرده است باید هرچه سریعتر در رفع آن اقدام شود.
حفاظت از محیطزیست قم بهصورت جدی پیگیری خواهد شد
از همین رو سیده مریم محمدی، مدیرکل محیطزیست قم روز دوشنبه در مراسم تکریم و معارفه مدیرکل محیطزیست قم افزود: با همراهی همه بخشها و توجه به سیاستها و برنامههای کلان کشور، در زمان مسئولیت خود اجازه آسیب وارد شدن به محیطزیست استان را نخواهم داد.
وی اظهار داشت: ما بهعنوان دستگاهی که ضابط قضایی است با استفاده ازنظر متخصصان و کارشناسان تمام تلاش خود را برای حفاظت از محیطزیست استان قم به کارخواهیم گرفت و در این زمینه هیچگونه کوتاهی صورت نمیگیرد.
پیگیر حل معضل ریزگردها خواهیم بود
از طرفی هم حجتالاسلاموالمسلمین قاسم روانبخش در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشت: مسئله آلودگی هوا و ریزگردها در این چند سال متأسفانه دامن بخش اعظمی از استانهای کشور از جمله استان قم را گرفته است.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: بخشی از این گردوغبار و ریزگردها به علت خشکسالی است که در بسیاری از استانها به وجود آمده است و زمینهای فاقد پوشش گیاهی با اندک وزش باد که میوزد ریزگردها و گردوغبار به سمت شهرها و روستاها حرکت کرده و زندگی مردم ما را مختل میکند.
وی خاطرنشان کرد: البته کانون برخی از ریزگردها و گردوغبار که باعث آلودگی شهرها و روستاهای ایران میشود در کشورهای اطراف مانند عربستان و عراق است که قاعدتاً دولت باید برای حل این معضل یک اقدام اساسی صورت دهد.
روانبخش ادامه داد: یکی از کارهای خوبی که در استان قم شکلگرفته است افزایش سرانه سبز است که شهرداری متولی آن بوده و در شهر قم ازاینجهت کارهای خوبی انجام شده است؛ اما اطراف قم همچنان دچار مشکل است لازم است برای این موضوع در مجلس بودجهای در نظر گرفته شود که بتوان این ریزگردها و کانونهایی که این ریزگردها در داخل تولید میشود کنترل و مهار شود.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: آلودگی و ریزگردها باعث سختی در امور مختلف از جمله سلامت مردم در استان قم شده است و حتماً این موضوع باید پیگیری شود.
وی اضافه کرد: در خصوص مسئله ریزگردها از دولت محترم خواهیم خواست برای آن بودجه در نظر بگیرد که بتوان با تأسیس کمربند سبز در اطراف استان و در اطراف شهرها و روستاهای اطراف استان از بروز گردوخاک و ریزگردها جلوگیری شود.
وی بیان داشت: دولت باید کانون ریزگردها را شناسایی کند و آنچه که مربوط به کشورهای همسایه است با همکاریهای متقابل حل شود و آنچه که مربوط به داخل کشور است با طرحهایی از جمله کویرزدایی و ایجاد پوشش گیاهی مشکل را حل کند.
درهرصورت امروز برای حل مشکلات و معضلات ریزگردها و گردوغبار در استان قم که به دلیل بیمهریها و بیتوجهی به حق آبه های استان و برخی مسائل دیگر به وجود آمده و در حال بحرانی شدن است که می توان با حرکت جهادی و برنامههای درست و منسجم کوتاهمدت و بلندمدت با این پدیده مقابله کرد.