شهر قم با آب و هوای گرم و خشک، نیازمند انتخاب هوشمندانۀ گونههای گیاهی مقاوم به کمآبی و گرماست تا هم زیبایی شهری حفظ شود و هم منابع آبی بهینه مصرف گردد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا» قم، شهری با اقلیم نیمهبیابانی و تابستانهای داغ، همواره با چالش حفظ و توسعۀ فضای سبز روبهرو بوده است. با افزایش دمای هوا و کاهش منابع آبی، انتخاب پوشش گیاهی مناسب برای این شهر بیش از پیش اهمیت یافته است.
در سالهای اخیر، مسئولان شهری و کارشناسان محیطزیست به دنبال گونههای گیاهی هستند که علاوه بر مقاومت در برابر گرما و کمآبی، بتوانند به زیبایی بصری شهر نیز کمک کنند.
استفاده از گیاهان بومی و سازگار با اقلیم قم، نهتنها مصرف آب را کاهش میدهد، بلکه هزینههای نگهداری فضای سبز را نیز به حداقل میرساند.
درختانی مانند کاج تهران، زیتون، و اقاقیا و گیاهان پوششی مانند ناز، یوکا، و اسطوخودوس از جمله گزینههای مناسب برای این منطقه هستند. انتخاب گیاهان مقاوم برای قم
میلاد جوان در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی «قم فردا» با اشاره به معیارهای انتخاب گیاهان مناسب در شهر قم اظهار داشت: مقاومت به خشکی؛ زیرا گیاه باید نیاز آبی کمی داشته باشد، تحمل گرما به این دلیل که گونههای انتخابی باید بتوانند دمای بالای ۴۵ درجه را تحمل کنند و سازگاری با خاک شور زیرا خاک قم تا حدی شور است، بنابراین گیاهان باید در برابر شوری مقاوم باشند؛ سه معیار اصلی انتخاب گیاهان مناسب در قم است
وی با اشاره به مناسبترین درختان برای کاشت در معابر و پارکهای قم گفت: گونههایی مانند، کاج تهران با ویژگی نیاز آبی کم، مقاوم به گرما، زیتون با ویژگی مقاوم به خشکی و شوری، اقاقیا با ویژگی سایهدهی مناسب و مقاوم در برابر کمآبی و سرو نقرهای با ویژگی زیبایی بصری و مقاومت بالا مناسبترین درختان برای کاشت در معابر و پارکهای قم هستند.
کارشناس فضای سبز با اشاره به مناسب نبودن کاشت چمن در قم بیان داشت: چمن به آب فراوان نیاز دارد و برای قم مناسب نیست. بهتر است از گیاهان پوششی جایگزین مانند ناز، یوکا، یا اسطوخودوس استفاده شود که هم آب کمتری مصرف میکنند و هم زیبایی فضای سبز را حفظ میکنند.
وی با اشاره به نقش گیاهان بومی در توسعۀ فضای سبز قم گفت: گیاهان بومی مانند درمنه، گون، و اسفناج وحشی به دلیل سازگاری کامل با اقلیم قم، بهترین گزینه هستند. این گیاهان به مراقبت کمتری نیاز دارند و در برابر آفات نیز مقاومترند. از درختان سایهدار تا گیاهان کمآببر
شهر قم به دلیل قرارگیری در منطقۀ گرم و خشک، نیازمند پوشش گیاهی است که هم در مصرف آب صرفهجویی کند و هم در برابر تابش شدید آفتاب مقاوم باشد.
درختان مناسب جهت کاشت در فضای سبز شهری قم شامل کاج تهران با ویژگی نیاز آبی کم، مقاوم در برابر گرما و بادهای شدید، زیتون که علاوه بر مقاومت به خشکی، میوهدهی نیز دارد و اکالیپتوس با رشد سریع و سایهدهی عالی، اما باید در مصرف آب مدیریت شود، هستند.
درختچهها و گیاهان زینتی مناسب جهت کاشت در فضای سبز شهری قم شامل، یوکا با نیاز آبی بسیار کم، مناسب برای میادین و بلوارها، اسطوخودوس که علاوه بر زیبایی، رایحۀ مطبوعی دارد و حشرات را دفع میکند و آکالیفا با گلدهی طولانی و مقاومت نسبی به گرما هستند.
گیاهان پوششی جایگزین چمن که برای کاشت در فضای سبز شهری قم مناسب هستند شامل، ناز یا سدوم که نیاز آبی بسیار کم، پوشش متراکم و زیبا، فستوکا آبی که گیاهی با برگهای نقرهای و مقاوم به خشکی است و خرفه زینتی که رشد سریع و گلدهی در فصل گرما دارد، هستند.
استفاده از مالچ پاشی یا پوشش خاک با مواد آلی نیز میتواند رطوبت خاک را حفظ کند و از تبخیر آب جلوگیری نماید. راهکارهای حفظ فضای سبز در قم
زیبا صابری در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی«قم فردا» با اشاره به بازدهی سیستمهای آبیاری نوین برای فضای سبز قم اظهار داشت: استفاده از آبیاری قطرهای و زیرسطحی میتواند مصرف آب را تا ۵۰ درصد کاهش دهد، همچنین استفاده از آبهای بازیافتی برای آبیاری فضای سبز بسیار مؤثر است.
وی با اشاره به خطرات کاشت گیاهان غیربومی در قم گفت: برخی گیاهان غیربومی ممکن است به گونههای مهاجم تبدیل شوند و تعادل اکولوژیک را برهم بزنند؛ بنابراین، اولویت با گونههای بومی و سازگار است.
کارشناس اکولوژی شهری با اشاره به نقش مردم در حفظ فضای سبز قم بیان داشت: مردم میتوانند با مشارکت در کاشت و نگهداری گیاهان مقاوم در منازل، جلوگیری از هدررفت آب در آبیاری فضای سبز و حضور فعال در برنامههای درختکاری شهری نقش مؤثری در حفظ فضای سبز قم داشته باشند.
وی با اشاره به آیندۀ فضای سبز قم گفت: با برنامهریزی صحیح و استفاده از گونههای مقاوم، میتوان فضای سبز پایدار و زیبایی در قم ایجاد کرد. اما این امر نیازمند همکاری بین شهرداری، سازمانهای محیطزیست و مردم است.
شهر قم با توجه به شرایط آب و هوایی خاص خود، نیازمند نگاهی علمی و برنامهریزیشده برای توسعۀ فضای سبز است.
استفاده از گونههای مقاوم به خشکی، اجرای سیستمهای آبیاری کارآمد، و توسعۀ کشت گیاهان بومی میتواند راهکارهای مناسبی برای سبزینۀ پایدار در این شهر باشد.
جایگزینی چمن با گیاهان پوششی کمآببر مانند ناز و اسطوخودوس، توسعۀ کاشت درختان سایهدار مقاوم مانند زیتون و کاج تهران، استفادۀ بهینه از آبهای غیرمتعارف مانند پساب تصفیهشده برای آبیاری و آموزش شهروندان برای مشارکت در حفظ و توسعۀ فضای سبز راهکارهای مناسبی برای حفظ زیبایی فضای سبز شهر قم هستند.
با اجرای این راهکارها، میتوان حتی در اقلیم گرم و خشک قم، فضای سبزی پایدار و زیبا ایجاد کرد که هم به کاهش دمای شهر کمک کند و هم هوایی پاکتر را برای شهروندان به ارمغان آورد.