printlogo


قم فردا گزارش می‌دهد؛
پرورش شتر ؛ فرصتی اقتصادی با چالش‌های خاص
 پرورش شتر ؛ فرصتی اقتصادی با چالش‌های خاص
کد خبر: 55048
در حاشیه قم، جایی که شن‌های داغ کویر مرکزی ایران زیر آفتاب سوزان می‌درخشند، شترها موجودات صبور و ارزشمندی که می‌توانند عامل توسعه اقتصاد در این منطقه باشند.
به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «قم فردا»  زندگی در استان قم، به عنوان یکی از مناطق مرکزی ایران، با ویژگی‌های خاصی همراه است. یکی از این ویژگی‌ها، پرورش شتر به عنوان یک منبع اقتصادی و اجتماعی مهم در این منطقه به شمار می‌رود. با توجه به شرایط اقلیمی، اقتصادی و فرهنگی قم، این فعالیت دارای مزایا و معایب خاصی است.

 ۲۰۰ خانوار در قم به پرورش شتر مشغول هستند
  از همین رو منصور دیان اردستانی در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به آمار شترهای موجود در استان، اظهار داشت: طبق بررسی کارشناسان تعداد شترهای موجود در استان از مرز هفت هزار نفر عبور کرده است.
  وی ادامه داد: از این تعداد حدود پنج هزار و ۵۵۵ نفر از شترهای استان شتر تک کوهان کلکوهی، یک هزار و ۵۰۰ نفر شتر آمیخته و حدود ۱۵۰ نفر شتر دو کوهان است.
  معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی قم با اشاره به اشتغال‌زایی پرورش شتر، گفت: در حال حاضر حدود ۲۰۰ خانوار به پرورش شتر در قم مشغول هستند.
  وی اضافه کرد: حدود ۴۵ درصد مراتع کشور فقیر و محل رویش گیاهان شور پسند و خاردار مثل خارشتر، علف شور، تاغ و گز است که شتر در چنین مراتعی توان زیست و تولید دارد و باعث احیاء آن می‌شود.


 مزایای پرورش شتر در قم

 یکی از اصلی‌ترین مزایای پرورش شتر، سازگاری این حیوان با شرایط خشک و کم‌آب است. شترها قادر به تحمل دمای بالا و کمبود علوفه هستند و این ویژگی به آن‌ها اجازه می‌دهد که در مناطق بیابانی و نیمه‌بیابانی به خوبی رشد کنند. در قم، این شرایط به خوبی وجود دارد و شترها می‌توانند به عنوان یک دام پرورشی مفید در این منطقه فعالیت کنند.

 از سوی دیگر، شترها از پشم با کیفیتی برخوردارند که می‌تواند به صنعت نساجی و تولید مصنوعات بافته شده کمک کند. پشم شتر بسیار نرم و مقاوم است و در تولید لباس‌های گرم و سایر کالاهای نساجی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 از همین رو علی‌اصغر همتی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی ما با اشاره به مزایای منحصر به فرد پرورش شتر در اقلیمی مانند قم، اظهار داشت: شتر در کمال ناباوری، یکی از بهترین دام‌ها برای اقلیم گرم و خشک و کم آب قم است. نیاز آبی بسیار پایین، توانایی چرای گیاهان کم‌ارزش و خاردار بیابان، و مقاومت بالا در برابر بیماری‌های رایج دامی در مناطق خشک، هزینه‌های پرورش را به شدت کاهش می‌دهد. در شرایط تغییر اقلیم و بحران آب، این یک مزیت استراتژیک است.

 وی ادامه داد: شتر یک دام چندمنظوره واقعی است. شیر آن با ترکیبات منحصر به فرد و خواص درمانی بالقوه بسیار ارزشمند است. گوشت آن کم‌چرب، سرشار از پروتئین و املاح، و مورد توجه بازارهای سلامت‌محور داخلی و حتی صادراتی است. پوست باکیفیتی دارد و مهم‌تر از همه، پشم شتر که در قم به دلیل نژاد غالب یعنی دوکوهانه مرغوبیت خاصی دارد.

 کارشناس امور دامی با اشاره به کرک یا پشم شتر، گفت: کرک لخت شتر ایرانی، به خصوص نوع مرغوب آن که در استان‌هایی مانند قم پرورش می‌یابد، دارای الیافی بسیار نازک، نرم، مجعد و با خاصیت عایق‌بندی حرارتی فوق‌العاده است.

 وی اضافه کرد: این پشم سبک‌وزن، تنفس‌پذیر و بسیار گرم‌کننده است. از آن در صنایع نساجی لوکس، تولید البسه ضد حساسیت، صنایع‌دستی اصیل و حتی اخیراً در مصارف پزشکی استفاده می‌شود. قیمت جهانی آن بسیار بالا است و بازارهای صادراتی پر پتانسیلی در اروپا و آسیا دارد.

 همتی خاطرنشان کرد: شتر می‌تواند در مراتع فقیر و زمین‌هایی که برای کشاورزی یا پرورش دام‌های سنتی مثل گاو مناسب نیستند، پرورش یابد. این یعنی استفاده بهینه از منابع طبیعی بلااستفاده و ایجاد اشتغال در مناطق محروم حاشیه کویر قم است.


 پرورش شتر یک صنعت پرسود
  همچنین حسین جعفری‌نیا در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه در قم بیش از هفت هزار نفر شتر وجود دارد، اظهار داشت: بیشتر شترهایی که در قم در حال پرورش هستند از نژاد «کله کوه» هستند.
  وی ادامه داد: یک شتر دو سال یک‌بار زایش می‌کند و پرورش‌دهندگان از مزایای فروش گوشت و پشم این حیوان سود قابل توجهی به دست می‌آورند.
  رئیس اتحادیه شترداران استان قم اضافه کرد: یک شتر یک‌ساله بین ۳۵۰ تا ۵۰۰ کیلو و در سن ۳ سالگی وزنش از ۶۰۰ کیلو تجاوز می‌کند و به یک‌تن هم می‌رسد که از نظر گوشت از ارزش بالایی برخوردار است.
  وی خاطرنشان کرد: دغدغه رشد صنعت پرورش شتر و فراورده‌های آن در این استان کم است در حالی که پرورش شتر می‌تواند یک صنعت پرسود باشد.
  جعفری‌نیا در خاتمه عنوان کرد: استان قم قابلیت و ظرفیت مناسبی برای پرورش این حیوان دارد؛ اما به‌درستی از آن استفاده و حتی سرمایه‌گذاری نشده است.


 همان طور که گفته شد طبق نظر یک کارشناس حوزه دامداری، استفاده از پشم شتر می‌تواند به افزایش درآمد خانواده‌های دامدار کمک کند و همچنین این محصولات در بازارهای داخلی و خارجی به راحتی قابل فروش هستند.

 افزون بر این، شترها به عنوان منبع غذایی نیز اهمیت دارند. شیر شتر، سرشار از ویتامین‌ها و مواد مغذی است و در فرهنگ محلی، به عنوان یک نوشیدنی مغذی و سالم شناخته می‌شود. این شیر نه تنها در بازارهای داخلی مصرف می‌شود بلکه می‌تواند به عنوان یک محصول صادراتی نیز مورد توجه قرار گیرد.


 معایب پرورش شتر در قم

 با وجود مزایای ذکر شده، پرورش شتر در قم با چالش‌هایی مانند آموزش تخصصی نگهداری از شترها، بازار فروش محصولات شتر، آورده اولیه برای شروع کار و بازگشت دیر سرمایه مواجه است. همچنین عدم آگاهی کافی از نیازهای بهداشتی و تغذیه‌ای شتر می‌تواند به کاهش کیفیت محصولات و افزایش هزینه‌ها منجر شود.

 چالش‌های مهم پیشروی صنعت پرورش شتر در قم

 از همین رو علی‌اصغر همتی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی ما با اشاره به برخی موانع موجود در صنعت پرورش شتر، گفت: خرید شتر ماده مولد هزینه اولیه نسبتاً بالایی دارد. همچنین شتر دامی دیر بازده است. اولین زایمان معمولاً در ۴-۵ سالگی اتفاق می‌افتد. این نیازمند صبر و سرمایه در گردش کافی است که برای بسیاری از علاقه‌مندان جوان مانع ایجاد می‌کند.

 وی ادامه داد: نبود صنایع تبدیلی و زنجیره ارزش کامل، یکی از بزرگ‌ترین چالش فعلی است. کشتارگاه‌های اختصاصی و مجهز برای شتر در قم وجود ندارد. کارخانه‌ای برای فراوری تخصصی شیر شتر نیست. مهم‌تر از همه، صنعت فراوری پشم شتر در ایران بسیار ضعیف است.

 استاد دانشگاه بیان کرد: بازار فروش محصولات و فرهنگ مصرف از دیگر چالش‌های این صنعت است. بازار گوشت شتر در ایران هنوز محدود است و نیاز به فرهنگ‌سازی دارد. شیر شتر نیز اگرچه خواص زیادی دارد، هنوز جایگاه خود را در سبد مصرفی خانوارها پیدا نکرده است.

 وی افزود: دانش فنی و خدمات دامپزشکی تخصصی از دیگر چالش‌های این صنعت است. تعداد دامپزشکان و کارشناسان مجرب در زمینه پرورش و بیماری‌های خاص شتر محدود است. دسترسی به جیره‌های غذایی علمی و نهاده‌های با کیفیت نیز گاهی دشوار است.


 با وجود چالش‌ها و محدودیت‌ها، پرورش شتر در قم به عنوان یک فعالیت اقتصادی قابل توجه می‌تواند در صورت مدیریت صحیح و آگاهی کافی از نیازهای این حیوانات، به رونق اقتصادی و معیشتی اهالی این منطقه کمک کند همچنین توجه به مزایای اقتصادی پشم و شیر شتر و استفاده بهینه از این منابع در راستای رونق اقتصادی بسیار مهم است.

 به همین دلیل، سرمایه‌گذاری در زمینه آموزش و پرورش این نوع دام می‌تواند به توسعه پایدار و افزایش درآمدهای کشاورزان کمک بسیاری کند.


انتهای خبر/160

 
لینک مطلب: http://javaneparsi.ir/News/item/55048