با توجه به گسترش ساختمان سازی در کشور نماهای مختلفی در ساختمان ها استفاده می شود که یکی از آنها نمای رومی است نمایی که دور از چشم مسئولان قم در حال تخریب فرهنگ و معماری اصیل ایرانی می باشد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا، هنگام ورود به هر شهری در ابتدایی ترین لحظات حضور اولین مواردی که می تواند نظر هر فردی را به خود جلب کند سیما و منظر شهر می باشد که به عنوان مثال وقتی شما وارد شهر تهران می شود در ابتدا ساختمان های بلند چند طبقه را می بینید و یا وقتی وارد شهرهای تاریخی می شوید بناهای تاریخی و یا دیوارهایی با ظاهر خشتی را نظاره می کند که این ها جزو اولین هایی می باشد که به چشم می آید و در نظر هر فردی ثبت می شود این روزها نمای رومی در ساختمان سازی های قم در حال گسترش است که می تواند آسیب جدی به چهره مذهبی و فرهنگی شهر قم به عنوان پایتخت جهان تشیع بزند زیرا با نگاه به نماهای ساختمان ها دمی توان شهر برداشت کرد که فرهنگ مردم شهر، وضعیت اجتماعی و اقتصادی مردم شهر چگونه است و طرز فکر حاکم بر این شهر چیست.

این در حالی است رهبر معظم انقلاب در آخرین سفر خود به قم بر مسئله حفظ بناهای تاریخی و بافت های قدیمی تاکید داشتند، هنر اصیل ایرانی در  زمینه معماری حرف های بسیاری در نماسازی ساختمان  جدید شهری نیز دارد اما گویا مسئله نظارت بر  نمای ساختمان سازی قم متولی ندارد.

عبدالله جلالی رئیس شورای شهر قم با اشاره به اینکه بعد نظارتی مهندسین اهمیت زیادی دارد و کوچکترین تخلف آن‌ها در این زمینه روی کیفیت ساخت و ساز در شهر تاثیر می‌گذارد، گفت: بحث نماهای رومی از دغدغه‌های مدیریت شهری قم است و این نماها با شان این شهر سازگاری ندارد، با این وجود شاهد توسعه نماهای رومی در شهر قم هستیم و این مساله موجب نگرانی بزرگان این شهر شده است.

ایران از کانون‌های نخستین شهرسازی، سدسازی و مهندسی

معماری از قدیمی‌ترین هنرها در ایران است، آثار برجای مانده از معماری نشان دهنده آن است که ایران از کانون‌های نخستین شهرسازی، سدسازی و مهندسی بوده است. سابقه این هنر حداقل از ۵ هزار سال پیش از میلاد مسیح تا عصر حاضر نمونه‌های فراوانی از سوریه تا هندوستان شمالی و کناره‌های چین، از قفقاز تا زنگبار پراکنده است و از تنوع خاصی برخوردارند. به طوری که یکی از معماران آمریکایی به نام پوپ در این زمینه نوشته‌است که بناهای ایرانی گوناگون است. از کلبه‌های دهقانی و قهوه‌خانه و کوشک‌ها گرفته، تا زیباترین و با شکوهترین ساختمان‌هایی که در جهان وجود دارد.

آثار معماری باقی مانده در  ایران از جمله معماری به کار رفته در قم  بیش از هر چیز مذهبی هستند و دارای خصلت نیایشی می‌باشند. آداب و رسوم، مراسم مذهبی، روحیه، اخلاقیات، اندیشه و عقیده نسل‌ها در معماری ایران انعکاس واضحی دارد. و با وجود اینکه در طی دوران‌های مختلف تحولات چشمگیری داشته‌است، دارای ویژگی‌های خاصی است که این اصول حفظ گردیده است.

این روزها استفاده از نماهای می تواند به این هنر قدیم ایرانی آسیب جدی وارد کند در حالی که کشورهای غربی استفاده از معماری ایرانی را مورد توجه قرار داده اند  نمای رومی بکار رفته در معماری این روزها در کشور و از جمله قم  تقلیدی از معماری غربی و کلیسایی است؛ این سبک از معماری می‌تواند به اختلاف طبقانی و اختلاف فرهنگی دامن بزند و به طور کلی تغییر سبک زندگی را در پی داشته باشد.

کپی از سنت یک اهانت به سنت است

در این زمینه منوچهر سیدمرتضوی، معمار معاصر ایرانی مقیم آلمان اظهار داشت: معتقدم معماران ایرانی هنوز رابطه سنت و مدرنیته را حل نکرده‌اند. به نظر می‌آید سنت را در مخالفت با مدرنیته می‌بینند. من این‌طور فکر نمی‌کنم. اگر معماری سنتی یزد را در نظر بگیرید، می‌بینید آن‌ها در زمان خودشان خیلی هم مدرن بودند چون مسائل و مشکلات عصر خود را به نحو عالی و با امکانات موجود زمان خود حل کرده‌اند. وقتی کمبود آب دارند قنات درست می‌کنند که یک کار عظیم مهندسی است. یا به وسیله بادگیر مشکل گرمای خانه‌هایشان را تا حدی حل کرده‌اند. این راه‌حل حتی نماد شهری شده، یعنی با کمترین امکانات و فقط به‌وسیله معماری بیشترین بهره‌برداری را کردند. این نکته در استفاده از مواد ساختمان‌سازی تا شهر‌سازی صادق است. این طرز فکر در زمان خودش خیلی پیشرفته و مدرن بوده. مشکل ما اینجاست که معماران مدرن ما مدرن نیستند. یعنی جواب احتیاجات مردم را به طریق مطلوب نمی‌دهند و این باعث تضاد می‌شود. مثلاً نماهای رومی، یونانی و... را در ایران در نظر بگیرید. یک فاجعه عظیم فرهنگی. وقتی خانه‌های قدیمی یزد را می‌بینید احساس غرور می‌کنید، چون آن‌ها ریشه در فرهنگ معماری خودمان دارند که در زمان خود بسیار پیشرفته بوده‌اند.

معمار معاصر ایرانی گفت :اگر ٥٠ سال دیگر مردم به دستاوردهای معماری امروز ایران نگاه کنند، می‌پرسند چه چیزی از فرهنگتان در معماری شما دیده می‌شود و باید بگوییم نماهای رومی و یونانی دو هزار سال پیش! امروز ما باید از سنت الهام بگیریم و این بدان معنا نیست که آن را کپی‌برداری کنیم. به نظر من کپی از سنت هم یک اهانت به سنت است؛ چرا؟ چون مشکلات و خواسته‌های آن‌ها با زمان ما متفاوت است. منظور از الهام گرفتن این است که از طرز فکر آن‌ها الهام بگیریم و با درنظرگرفتن «بستر»، طراحی کنیم، نه اینکه از معماری اروپایی، آن ‌هم یونان و روم باستان، کپی‌برداری کنیم، کپی‌ای که از فهم کم ما از معماری در اروپا سخن می‌گوید. اگر آگاه شویم که مشکلات امروز جامعه ما چیست، می‌توانیم جواب درخوری هم برای آن بیابیم.

نماهای رومی استحکامی در برابر حوادث ندارد

همچنین محمود مسگری کارشناس ارشد مدیریت شهری در گفتگو با خبرنگار قم فردا  بیان داشت: یکی از شاخصه های مهم در شهرسازی و معماری توجه به سبک های اسلامی و ایرانی است، سبک و سیاق نماهای رومی سنخیتی با معماری اسلامی و ایرانی ندارد و باید اصلاح شود، متأسفانه در سال‌های گذشته گرایش مردم قم به نماهای رومی افزایش یافته است، در حالی که نماهای سنگی رومی استحکامی در برابر حوادث و بحران ها به ویژه زلزله ندارد.

طراحی برای نمای ساختمان به مردم ارائه نشده است

رو ح الله امراللهی کارشناس ارشد مهندسی شهرسازی در گفتگو با خبرنگار قم فردا اظهار داشت: علت اصلی روی آوردن مردم قم  به این نوع نماها این است که نتوانستیم در جامعه خودمان تولیدات فرهنگی داشته باشیم در نتیجه مردم به دنبال جایگزینی از خارج از جامعه می روند تا زمانی که در جامعه خودمان بین اهل‌فن تولیدات علمی نداشته باشیم مردم دچار چنین هیجاناتی می شوند.

امراللهی تأکید کرد: ممکن است این نوع اتفاقات خواسته و یا ناخواسته باشد اما معضلی است که وجود دارد و متأسفانه بعدازاینکه اتفاق رخ داد به دنبال درمان ممانعت و برخورد هستیم.

وی گفت: عملاً چون قانونی در خصوص نوع نماهای ساختمان ها  وجود ندارد و طراحی هم نشده است مردم از جمله مردم قم آزاد هستند هر نوع نمایی را که می‌خواهند بر روی ساختمان‌ها اعمال کنند و فقط باید آن چهارچوب ضوابطی را رعایت کنند.

این کارشناس ارشد مهندسی شهرسازی تصریح کرد:  این نماهایی که به نام رومی شهرت یافته باوجود تندیس‌ها و سردیس‌ها، معرف و القاگر عناصری است که ما را از فرهنگ خودمان دورمی کند و این مسئله دغدغه اندیشمندان حوزه معماری و شهرسازی شده است و باید جلوی این نوع ساختمان سازی ها گرفته شود، اما نماهای سنگی از گذشته در کلیه ادوار ایران وجود داشته و نمی توان گفت نمای سنگ ممنوع است با هر مصالحی که می خواهد باشد.

نمای رومی هویت کاذب به شهرها داده است

گیتی اعتماد یکی از معماران کشور با اشاره به گسترش استفاده از  نماهای رومی در کشوراظهار کرد: دلیل این سبک معماری، پیدایش اقشاری نوکیسه و بدون فرهنگ به‌عنوان سرمایه‌دار، مالک و کارفرما از یک‌سو و تعدادی سازنده بدون فرهنگ، تعهد و آگاهی نسبت به اقلیم، فرهنگ، شهرسازی و معماری بوده‌ است.

وی ادامه داد: یک معمار معتقد است که معماری رومی، چهره و فضای شهرها را گرفته و هویتی کاذب به آن‌ها داده است.

این معمار کشور این سبک معماری را نمایانگر شکاف عمیق طبقاتی میان مردم دانست و اظهار کرد: در معماری سنتی ما، این اختلاف طبقاتی معمولا در داخل خانه‌ها و وسعت‌شان نمودار می‌شد. در حالی‌ که اکنون اختلافات طبقاتی در نمای ساختمان‌ها خود را آشکار می‌کند.


مرضیه مهدیلو

انتهای پیام/170