شبکه‌های اجتماعی که این روزها به وفور بر روی گوشی‌های تلفن هوشمند قابل استفاده و نصب است  و به نوعی تمام اقشار جامعه را درگیر خود کرده است حالا این اواخر به قشر چادری رسیده است. هرکدام علاوه بر مزایایی که دارند همراه با خود انبوهی از مشکلات جدید را وارد جامعه کرده‌اند. اینکه یک زن یا دختر مانتویی بدحجاب باشد چندان عجیب نیست، اما حساسیت‌ها زمانی برانگیخته می‌شود که شاهد خودنمایی دختران و زنان چادری در فضای مجازی باشیم. در واقع آسیب شبکه‌های اجتماعی گریبان‌گیر این قشر از جامعه هم شده است. دخترانی که از چادرشان در جهت لایک گرفتن استفاده می کنند.

جنون دیده شدن به هر قیمتی

هستند دخترانی که حجاب برتر را برگزیده‌اند، اما رفتار و ظاهرشان هیچ شباهتی با یک دختر محجبه ندارد، البته اشاره به ظاهر چادری‌هایی است که آن را هدیه اسلام و تاج بندگی می‌دانند،  آن کسانی که نه به دلیل خاصیت حاکمیتی چادر و نه مدلینگ بودن و طراحی آن بلکه به دلیل خاصیت ارزشی و محتوای عمیق دینی و فرهنگی  آن چادری شدند و به آن وفادار ماندند. اما عده‌ای دیگر تنها چادر بر سر گذاشتن را کافی دانسته و با انتشار عکس‌هایی با سبک مدلینگ ارزش آن را پایین می‌آورند. با این استدلال که این فقط یک عکس است و اینجا فضای حقیقی نیست خود را توجیه می‌کنند و با  بهانه‌های متعدد، برای خودشان حکم شرعی صادر می‌کنند. این جمله را حتما شنیده‌اید، با حجابت مدافع باش، ولی  برای بعضی  تشخیص این که در کدام فضا و چگونه با چادر مدافع حیا و کانون خانواده‌ات باشی و نباید جلوی دیده‌های نامحرم آن حریم  به اشتراک گذاشته شود به درستی صورت نگرفته است  و لباسی که قرار بر پوشاندن جسم را دارد، وسیله‌ای شده است که  خودآرایی افراطی را نمایش دهند.

تبرج یعنی برج کردن خود!

تبرج یعنی نمایاندن خود به دیگران و جلب توجه آنان، یعنی خود را در معرض نمایش و دید دیگران قرار دادن . حال این جلب توجه و خودنمایی یا به تعبیر رسای قرآنی، "تبرج" که برای زنان حرام شمرده شده است می تواند از طریق نوع حجاب ظاهری باشد یا از طریق نوع گفتار یا نوع رفتار و حرکات و..... .

یک تعریف واقعی از حجاب  

حجاب عبارت است از پوشش، ستر و حائل بین دو چیز، در مجموع آنچه که با آن زن مسلمان خود را می‌پوشاند و این پوشش ملاک‌هایی را در برمی‌گیرد همچون عدم تبرج و جلوه‌گری، استفاده از رنگ‌های متین، پرهیز از استفاده از لباس شهرت، پوشاندن برجستگی‌ها و برآمدگی‌های اندام..... .

فلسفه چادر

اگر بنا باشد خود چادر هم اسیر مدها، رنگ‌ها و سلیقه‌ها، خودنمایی‌ها و تبرج‌گری شود، خاصیت حجاب بودنش را از دست می‌دهد، مانند چادرهایی که اخیراً در اینستاگرام مُد شده است. به طوری که انتشار تصاویر محجبه‌ دختران در فضای مجازی نه تنها در شأن حجاب زن مسلمان و دیندار نبوده و نیست، بلکه  باعث ترویج  تبرج و خودنمایی شده است  و حس ناخوشایندی را برای غیرمحجبه‌ها به همراه داشته است. در واقع این فضا عاملی برای خودنمایی‌ها و به رخ کشیدن داشته‌ها شده است. حجابی که در مسیر خودنمایی باشد نه تنها با فلسفه حجاب در تعارض است، بلکه اساس ضدحجاب است و این فرهنگ جدید چادری بودن وسعت قابل توجهی نیز گرفته و زنگ خطر را به صدا درآورده است.

فضای مجازی هم که از مهمترین و پرکاربردترین فضاهایی است که امروزه ارتباط بین زن و مرد و تبادل عاطفی بین آنها به وفور در آن برقرار می‌شود نیازمند رعایت قوانین و دستورات الهی است تا آنچه از شخصیت زن و مرد در آن نمود پیدا می‌کند تنها بعد انسانی باشد و بس. تا از این رهگذر بتوان فضای اجتماعی سالمی ایجاد کرد که در کمترین زمان بالاترین بازده‌ها و بهره‌های علمی، اخلاقی، اجتماعی و ... را بشود از این نعمت الهی برد.

تذکر قرانی 

شاید ذکر آیه ای از قران کریم در این رابطه به فهم بیشتر موضوع کمک کند.

خداوند متعال در قرآن کریم آیه ۳۳ سوره مبارکه احزاب می‌فرماید:

وَ قَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ وَ لَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیَّةِ الْأُولَى

و در خانه های خود قرار گیرید، و چون زنان جاهلیتِ نخست خود نمایی نکنید.

حال این جلب توجه و خودنمایی یا به تعبیر رسای قرآنی، "تبرّج" که برای زنان حرام شمرده شده است، می تواند از طریق نوع حجاب ظاهری باشد یا از طریق نوع گفتار یا نوع رفتار و حرکات و... . فضای مجازی هم که از مهمترین و پرکاربردترین فضاهایی است که امروزه ارتباط بین زن و مرد و تبادل عاطفی بین آنها به وفور در آن برقرار می‌شود نیازمند رعایت قوانین و دستورات الهی است تا آنچه از شخصیت زن و مرد در آن نمود پیدا می‌کند تنها بعد انسانی باشد و بس تا از این رهگذر بتوان فضای اجتماعی سالمی ایجاد کرد که در کمترین زمان بالاترین بازده‌ها و بهره‌های علمی، اخلاقی، اجتماعی و ... را بشود از این نعمت الهی برد.

حجاب در بیانات رهبرمعظم انقلاب

مقام معظم رهبری هم در درس خارج فقه خود اشاره داشتند که در فضای مجازی هم گناه غیبت و گناه استماع غیبت از طریق خواندن مطالب حاوی غیبت صورت می‌گیرد و استماع خصوصیتی به گوش ندارد. لذا اگرچه فضا، مجازیست اما در این فضا هم همه اثرات گناه‌های فضای حقیقی مترتب است.

حجاب مایه تشخص و آزادی زن است؛ برخلاف تبلیغات ابلهانه و ظاهربینانه حجاب مایه اسارت زن نیست. زن با برداشتن حجاب‌های خود، با عریان کردن آن چیزی که خدای متعال و طبیعت پنهان بودن آن را از او خواسته، خودش را کوچک می‌کند، خودش را سبک می‌کند، خودش را کم ارزش می‌کند. حجاب وقار است، متانت است، ارزشگذاری زن است، سنگین شدن کفه آبرو و احترام اوست؛ این را باید خیلی قدر دانست و از اسلام باید به خاطر مسئله حجاب تشکر کرد؛ این جزو نعمت‌های الهی است. دیدگاه و نظرات مقام‌ معظم‌ رهبری در مورد حجاب یک دیدگاه کاملاً خوب و عالی است، بیانات ایشان هم خیلی روشن و هم عقلایی است و برای مخاطب جذاب و راه‌گشاست، برای این‌ که در بسیاری از مسائل اجتماعی و زندگی شخصی و خانوادگی موفق شده و دچار سردرگمی نشویم، باید سخنان و بیانات ایشان را الگوی رفتاری خود قرار دهیم.

رهبر معظم انقلاب در مورد اهمیت عفاف‌ و‌ حجاب چنین می‌فرمایند: «باید مسائل ارزشی اسلام در جامعه‌ ما احیا شود. مثلاً مسأله‌ی حجاب، یک مسأله‌ی ارزشی است. مسأله‌ی حجاب، اگر چه مقدمه‌ایست برای چیزهای بالاتر ، اما خودش نیز یک مسأله‌ی ارزشی است.

ما که روی حجاب این‌قدر مقیدیم، به خاطر این است که حفظ حجاب به زن کمک می‌کند تا بتواند به آن رتبه‌ی معنوی عالی خود برسد و دچار لغزش نشود. ما از دنیای غرب که زن را در طول دوره‌های گذشته تا به امروز، این‌قدر تحقیر کرده است، طلب‌کاریم. شما ببینید در اروپا و در کشورهای غربی، تا اندکی پیش زنان حقوق مالی مستقلی نداشتند.»

همچنین در جای دیگر می‌فرمایند: «نگاه اسلام به زن همواره همراه با حرمت و کرامت است، اسلام در بدو پیدایش، زنان را از اسارت فرهنگ جاهلی نجات داد و قدر و منزلت و شخصیت انسانی از دست رفته آنان را در فرهنگ جاهلی مرد سالار را احیا کرد. عفاف، به عنوان یک ارزش درونی و والای اخلاقی در اخلاق اسلامی جایگاه بسیار والایی دارد.

حجاب، ارزش است منطبق با طبیعت انسان است. برهنگی و حرکت به سمت اختلاطِ هر چه بیشتر دو جنس با یکدیگر و افشا شدن این‌ها در مقابل یکدیگر، یک حرکت خلاف طبیعی و خلاف خواست انسانی است.»

امان الله قرائی مقدم جامعه‌شناس و رفتارشناس در گفتگو خبرنگار حوزه دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: مسئله خودنمایی را مطرح کردن و در معرض افکار عمومی قرار دادن در شبکه های اجتماعی به مهم ترین دغدغه مردم و به خصوص جوانان تبدیل شده است که ریشه این آسیب را می‌توان در بی‌توجهی به اصالت‌های فرهنگی و دینی و همچنین  بی‌هویتی افراد در شهرهای بزرگ دانست. شناخته نشدن در جوامع و شهرهای بزرگ بر رفتار افراد تاثیر می‌گذارد. افراد به دلیل ظاهربین بودن تلاش می‌کنند با پوشش خود یا با آرایش خود جلب توجه کنند.

وی ادامه داد: در جوامع روستایی برخلاف شهرهای بزرگ خودنمایی کمتر رخ می‌دهد، زیرا افراد یک شهر کوچک یا روستا همدیگر را می‌شناسند. هرچه جامعه گسترده باشد در واقع افراد در انبوه انسان‌ها گم می‌شوند  و کمتر به شرایط خانوادگی آنها توجه می‌شود و خود جامعه بر نهادینه کردن رفتارهایی از این قبیل بی تاثیر نبوده و در واقع رفتار افراد بازتاب جامعه است. خودباختگی در شبکه‌های اجتماعی نتیجه فراموش کردن اصالت فرهنگی و هویت دینی است.