دخترانی که جوانی خود را دود می کنند

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا، برخی از افراد یکی در دست و عده‌ای دیگر بسته‌ای در جیب دارند. هیچ گونه منعی برای مصرف آن در سطح شهر وجود ندارد. تا همین چند سال گذشته، مشاهده چنین صحنه‌ای در جامعه تعجب برانگیز و تابو بود و قبح اجتماعی داشت، امّا این روز‌ها به ویژه در روز‌های سرد و بارانی بیشتر شاهد این عمل توسط دختران هستیم.

وقتی پای صحبت شان می‌نشینم از نداشتن تفریح و سرگرمی، داشتن لذت و آرامش ناشی از مصرف آن، کاهش استرس و اضطراب و یک عادت به عنوان دلایل استفاده از آن می‌گویند، امّا در میان آن‌ها افرادی هم هستند که از ژست اجتماعی و تحت تاثیر گروه‌های دوستانه خود یاد می‌کنند.

هوا بارانی و سرما به سرعت مهمان شهر شده است. در گوشه‌ای از پیاده رو و زیر ناودان یکی از مغازه‌ها به همراه دوستش در حالی که پا‌های خود را روی شکم جمع کرده و احساس سرما در چهره آن‌ها مشهود است، نشسته اند. چهره و ظاهرشان نشان می‌دهد که سن و سال کمی دارند، اما نوع سیگار در دست گرفتن و پُک زدن آن‌ها به گونه‌ای هست که گویی سن و سالی از آن‌ها گذشته و سال‌ها تجربه سیگار کشیدن دارند. برای چند لحظه به آن‌ها نگاه می‌کنم، اما آن‌ها بدون رد و بدل شدن هیچ گونه حرفی و در سکوت به کار خود ادامه می‌دهند. به فاصله چند قدم جلوتر دختر جوان دیگری که شاید هنوز بیست و پنج سال را رد نکرده با انگشتان اشاره اش در حال تکاندن تنباکوی سوخته سیگارش است.

وارد کافه‌ای در قلب خیابان انقلاب می‌شوم. جایی که با نگاه اول به فضای دودآلود آن، قهوه خانه‌ای شلوغ برایم متصور می‌شود که اگرچه از صدای قُل قُل قلیان خبری نیست، اما دود همچنان بازیگر اصلی و صامت این صحنه است.

در دو طرف میز من، دختران جوان و بعضاً نوجوانی نشسته اند که پس از چند دقیقه سکوت و لبخندی چند ثانیه‌ای که میان ما رد و بدل می‌شود از آن‌ها در خصوص حسی که از سیگار کشیدن بدست می‌آورند می‌پرسم. مهسا از برابری حقوق زن و مرد در جامعه امروز ما می‌گوید و عنوان می‌کند به عنوان یکی از دختران همین جامعه می‌خواهد ثابت کند که هیچ تفاوتی میان زن و مرد نیست و همان طور که مردان می‌توانند به راحتی سیگار بکشند زنان هم می‌توانند همانند آن‌ها این کار را انجام دهند.

دوست او که نازنین نام دارد در حالی که به آرامی به سیگارش پُک می‌زند و دود آن را در فضا پخش می‌کند به دنبال صحبت‌های مهسا فقط این جمله را می‌گوید: " از کشیدن سیگار بیشتر از ضررهایش، نفع می‌برم. "

یکی دیگر از دختران همان میز که سنش از مهسا و نازنین بیشتر، اما مشخص است که به بیست و شش سال هم نرسیده، گفت و گویمان را این طور پایان می‌دهد: "با این موضوع که خیلی از خانوما نه تنها سیگاری شدن و حتی بعدشم به مصرف مواد دیگه رو آوردن موافقم و این موضوع داره روز به روزم بیشتر میشه، اما ما انسانا اختیار داریم و مسبب هر انتخاب خوب یا بدی که می‌کنیم هم خودمونیم. من خودم اولش برای این که تجربه کنم سیگار چه حسی میده با یه نخ شروع کردم، اما شده توی یه هفته به یه پاکت هم رسیدم. "

برای پرداخت صورتحساب به سمت پیشخوان می‌روم. مسئول کافه پشت پیشخوان ایستاده است و پس از پرداخت، می‌پرسم " آیا همیشه دختران نوجوان و جوانی که مشتری آن‌ها هستند به راحتی در این فضا سیگار می‌کِشند و آیا اماکن نسبت به این موضوع نظارتی دارد؟ " پسر جوان هم پاسخ می‌دهد: " بله. خیلی وقتا این طوریه و روزایی که اماکن بهمون اخطار و تذکر میده که مشتریا نباید سیگار بکِشن مشتریا خیلی کم میشن، اما کلا نظارت خاصی هم وجود نداره و دخترای جوونی که مشتریمون هستن خیلی راحت اینجا سیگار می‌کشن، چون اینجا فضا بسته است و محدودیت خیابون رو ندارن. "

چند ساعتی است که در سطح شهر قدم می‌زنم و با صحنه سیگار به دست بودن دختران جوان و حتی نوجوانی که میانگین سن آن‌ها ۱۵-۱۳ سال است روبرو می‌شوم. دخترانی که حتی گاهی نمی‌توانند به درستی دو پُک به سیگار خود بزنند و فقط دود آن را مهمان ریه‌های آلوده شهر و مردم می‌کنند. دخترانی که نقش آن‌ها در آینده مادر شدن است و کانون خانواده به یُمن وجود آن‌ها شکل و جان بیشتری می‌گیرد. آن‌ها که در رشد و تربیت فرزندان خود سهم بزرگ و مهمی دارند و به همین دلیل بهشت زیر پای آن هاست.

دخترانی که جوانی خود را تحت تاثیر عوامل زیادی دود می‌کنند و مصرف آن‌ها به نوعی باعث زشتی زدایی این عمل در جامعه شده است؛ به طوری که برخی از آن‌ها که تعدادشان در حال افزایش است به راحتی جرات انجام این کار جلوی خانواده خود را پیدا کرده اند و حتی در کنار پدر و مادر خود هم سیگار مصرف می‌کنند.

این روزها، رشد مصرف سیگار در میان زنان به ویژه دختران نوجوان و جوان نه تنها زنگ خطر برای سلامتی و زندگی آن هاست بلکه هشداری به مسئولان و نهاد‌های مربوطه است چراکه برخی از آمار‌ها و شواهد حاکی از این است که اگر با این شرایط مقابله نشده و جلوی این کار گرفته نشود آمار دخترانی که سیگار می‌کِشند با پسران مصرف کننده برابر شده و جامعه و فرهنگ واصالت ایرانی تحت تاثیر جوامع غربی متحمل آسیب‌های اجتماعی فراوان و خطرات جدی می‌شود.

در سال‌های اخیر بود که ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت از رشد مصرف دخانیات در میان زنان و خصوصا دختران نوجوان خبر داد و شیوع مصرف بی رویه دخانیات در بین آن‌ها را به دلیل بروز رفتار‌های پرخطر جنسی در جامعه و تزلزل در استحکام خانواده نگران کننده دانست.

نداشتن آگاهی کافی از مضرات سیگار، تبلیغات نادرست در فضای مجازی و حقیقی، نداشتن تفریح و سرگرمی، ژست تمدن و استقلال طلبی، عدم توانایی نه گفتن و ترک نکردن جمع و حس کنجکاوی از جمله دلایل رشد مصرف سیگار در میان دختران نوجوان و جوان است، اما در این میان نمی‌توان نقش بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌ها و هچنین مدل‌های مشهور و الگوپذیری این دختران از آن‌ها را انکار کرد.

در سال ۸۵, مجلس " قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات" را تصویب کرد و یک سال بعد هم آیین نامه اجرایی آن به منظور اجرا به وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مربوطه ابلاغ شد و تصور بر این بود که این قانون ۲۰ ماده‌ای بتواند حجم گسترده‌ای از عرضه، تولید و مصرف مواد دخانی در جامعه را کنترل کند، اما نه تنها سازمان‌های مربوطه به آن اهمیتی ندادند بلکه صرفا در مناسبت‌های ملی آمار‌هایی درخصوص مصرف آن در جامعه ارائه شد و حتی ملحق شدن ایران به کنوانسیون جهانی مبارزه با مصرف دخانیات هم تاثیری بر این موضوع نداشت.

نکته قابل توجه این است که در بخش‌هایی از این قانون به ممنوعیت مصرف مواد دخانی در اماکن عمومی و تبلیغ آن در هر شرایطی تاکید شده است، اما با این وجود این قانون اجرایی نشد و دختران جوان هم به آمار مصرف کنندگان اضافه شدند.

برخی از کارشناسان و جامعه شناسان معتقدند یکی از دلایل اجرایی نشدن " قانون کنترل و مبارزه با دخانیات" به عنوان یک قانون جامع این است که علاوه بر وزارت بهداشت و سازمان ها، مردم هم برای اجرای آن باید کمک کنند به این دلیل که بسیاری از بخش‌های این قانون به حقوق فردی برمی گردد.

از طرفی دیگر، اگرچه در بخشی از این قانون بیان شده که فروش دخانیات به کودکان زیر ۱۸ سال ممنوع است، اما در حال حاضر شاهد فروش سیگار به دختران نوجوانی هستیم که هنوز وارد دوره تحصیلی متوسطه هم نشده اند تا جایی که سردار سعید منتظرالمهدی سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر در ماه‌های گذشته از کاهش سن گرایش به استعمال سیگار، قلیان و همچنین افزایش مصرف دخانیات در بین دانشجویان، قشر زنان و دختران ابراز نگرانی و اظهار کرد که عوارض جسمی و روانی ناشی از مصرف دخانیات در کشور‌های درحال توسعه از جمله ایران درحال افزایش است.

علی اصغر کیهان نیا روانشناس و مشاور ارشد خانواده در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان در مورد برخی از علل افزایش چشمگیر گرایش دختران نوجوان و جوان به مصرف سیگار در سال‌های اخیر می‌گوید: کنجکاوی یکی از علت هاست. یعنی دختران نوجوان و جوان بیشتر درمورد سیگار کشیدن کنجکاو هستند و دوست دارند این کار را تجربه کنند. آن‌ها بازیگرانی را در سینما و تلویزیون می‌بینند که سیگار مصرف می‌کنند و این شکل برای آن‌ها الگو می‌شود و نداشتن تفریح و سرگرمی از دیگر مواردی ست که می‌توان به آن اشاره کرد. وقتی جوان‌ها سرگرمی ندارند از طریق سیگار و قلیان دورِ هم جمع می‌شوند و بدین صورت تفریح غلط می‌کنند. این کار برای آن‌ها یک عمل هیجان آفرینی است یعنی این که، چون این کار غلط است و انسان به چیزی که منع می‌شود حریص است نوعی هیجان آفرینی برای دختران و پسران جوان محسوب می‌شود.

وی بیان می‌کند: اعتراض یکی دیگر از دیگر علل رشد مصرف سیگار در بین دختران نوجوان و جوان است. برخی از جوانان به قوانین جامعه و محیط و همچنین قوانین بین خود و پدر و مادرشان اعتراض دارند. به همین منظور اعتراض خود را به صورت غیر مستقیم و خلافِ کاری که در عرف و قانون است ابراز می‌کنند و در نهایت، بزرگ شدن را می‌توان نام برد. آن‌ها بر این باور هستند که، چون بزرگ تر‌ها سیگار می‌کِشند می‌توانند به عنوان عضوی از جامعه این کار را انجام دهند.

کیهان نیا درمورد عوارض ناشی از مصرف سیگار در بین دختران نوجوان و جوان در سال‌های اخیر اظهار می‌کند: یکی از عوارض آن جسمانی است. فرد به جسم خود که مهم‌ترین آن ریه است آسیب می‌رساند و منجر به سرطان ریه می‌شود که عوارض اجتماعی هم باید به آن اضافه کرد به این دلیل که دیگران نگاه خوبی به صحنه سیگار کشیدن دختران جوان ندارند و این کار را غلط می‌دانند و نتیجه نگاه بدبینانه اطرافیان باعث طرد شدن فرد از جامعه می‌شود البته عوارض روحی روانی هم دارد. جوان علی رغم این که می‌داند کار درستی انجام نمی‌هد، اما از دست خود ناراحت است و همیشه از نظر روحی و روانی یک خشم و عصبانیت از خود دارد و با خود می‌گوید که اراده لازم را ندارم و تن به سیگار کشیدن می‌دهم.

این روانشناس با بیان آسیب‌های اجتماعی ناشی از افزایش مصرف سیگار بین دختران نوجوان و جوان ادامه می‌دهد: زنانی که سیگار می‌کِشند به جنین خود آسیب می‌زنند، اما سوال این است که چرا این کار را انجام می‌دهند؟ الگو‌هایی که در جامعه وجود دارد باعث می‌شود که زنان با وجود مضرات زیاد سیگار کشیدن، اما باز به آن روی آورند و متاسفانه جامعه ما از این نظر دارد با مشکلاتی روبرو می‌شود به این خاطر که برای جوان‌های ما فرهنگ سازی نمی‌شود که چه کاری باید انجام دهند. سازمان ها، مسئولان و رسانه‌ها وظیفه فرهنگ سازی را برعهده دارند و می‌توانند از طریق مختلف مانند نمایش، مقاله و... جوانان را نسبت به مضرات مصرف سیگار آگاه کنند.

وی با اشاره به قانون ممنوعیت فروش سیگار به جوانان زیر هجده سال در اغلب کشور‌ها و پیشنهاد ارائه شده برخی از روانشناسان به جوانان کشور مبنی بر ترک مصرف سیگار اضافه می‌کند: در اغلب کشورها، سوپرمارکت‌ها یا فروشگاه‌ها از فروش سیگار به جوانان زیر هجده سال خودداری می‌کنند و این کار ممنوع است و در صورت نقض قانون مجازات خواهند شد و از طرفی هم روی پاکت‌های سیگار فرهنگ سازی مضرات و ممنوعیت مصرف آن برای این قشر از جوانان نوشته می‌شود.

این مشاوره خانواده تصریح می‌کند: چیزی که در سیگار وجود دارد بیشتر شرطی است. به طور مثال؛ اگر فرد خوشحال یا ناراحت است سیگار می‌کِشد و بر این باور است این کار باعث آرام شدن او می‌شود. در نتیجه فرد سیگاری به مغز خود این پیام را می‌دهد که در دوحالت شادی یا غم سیگار می‌کِشد و مغز هم شرطی می‌شود در حالی که می‌تواند این تسکین دهندگی را از طریق دیگر داشته باشد. به همین خاطر یکی از راه حل‌های پیشنهادی به نوجوان‌ها و جوان‌ها این است که یک تا سه دقیقه میل به سیگار طول می‌کِشد و چنانچه در این مدت کوتاه بتوانند فضای خود را تغییر دهند و خوراکی میل کنند و یا در موقعیت و جریان مناسبی قرار بگیرند که آن‌ها را از فضای مصرف سیگار دور کند این گرایش به خودی خود از بین می‌رود.

کیهان نیا همچنین به وجود قانون و اجرایی نشدن آن در کشور تاکید و خاطرنشان می‌کند: در جامعه ما قانون مبنی بر کنترل و پیشگیری مصرف مواد دخانی وجود دارد، اما درست اجرا نمی‌شود. قانونی که نباید اجازه دهد در کافه و رستوران‌ها سیگار مصرف شود، اما می‌بینیم که کنترلی بر این وضعیت صورت نمی‌گیرد و با ادامه پیدا کردن این کار، جوانان از سیگار و دخانیات به عنوان تفریح استفاده می‌کنند.

در ادامه، هومان نارنجی ها، پژوهشگر و درمانگر اعتیاد هم درگفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان با تأکید بر رشد مصرف سیگار در بین دختران نوجوان و جوان به برخی از علل آن می‌پردازد و می‌گوید: با توسعه و حفظ حقوق انسان‌ها و برابری زن و مرد، آسیب‌های هر دو هم به مساوات تقسیم می‌شود. مثلاً نمی‌توان گفت که در جامعه یک زن مثل مرد است و با هم برابری دارند، اما زن‌ها کمتر آسیب می‌بینند. اگر یک زن شاغل است در حوزه کاری خود بیشتر آسیب می‌بیند چرا که علاوه بر وظایف زنانه خود یک کار دیگر هم انجام می‌دهد. در حالی که مرد وقتی سرِ کار می‌رود وظیفه‌های دیگری، چون بچه داری ندارد به همین دلیل است که این زن در مقایسه با مرد دچار فرسودگی بیشتری می‌شود و وقتی در اجتماع ظاهر می‌شود و در دانشگاه تعدادش از پسر‌ها بیشتر شده و وارد بازار کار می‌شود و حتی وارد مشاغلی، چون رانندگی می‌شود به ازای آن، آسیب‌های بیشتری هم می‌بیند؛ به طوری که اگر آمار مردان سیگاری چهارده درصد باشد این عدد برای زنان هم رشد می‌کند، چون در عرصه اجتماع حضور دارد و تمامی این موارد به افزایش مصرف سیگار در بانوان کمک می‌کند و تأثیر می‌گذارد. در نتیجه برابری زن و مرد باعث برابری آسیب‌های جامعه هم می‌شود.

وی با بیان اقدامات پیشگیرانه برای رشد مصرف سیگار در بین دختران نوجوان و جوان اظهار می‌کند: مالیات یکی از موارد اقدامات پیشگیرانه است، اما مشاهده می‌کنیم که مالیات مربوط به سیگار احصا نمی‌شود و در این خصوص فرار مالیاتی وجود دارد و از طرفی دیگر هم پول دریافتی از مالیات سیگار برای حوزه درمان هزینه می‌شود نه برای پیشگیری. وقتی دستگاه‌های مربوطه، پول‌های دریافتی از مالیات را در راستای پیشگیری مصرف سیگار صرف نکنند مثل این است که فرد برای سلامتی خود هزینه نکند، اما این سوال را داشته باشد که چرا همیشه مریض است و حال خوشی ندارد؟!

نارنجی‌ها اضافه می‌کند: وقتی اقداماتی برای سلامتی انجام نشود شاهد این مشکلات هستیم و مسأله سیگار و پیشگیری از آن هم با نشان دادن یک کلیپ تلویزیونی برطرف نمی‌شود چرا که در این زمینه باید سرمایه گذاری بیشتری انجام شود و علاوه بر آن هم، آموزش و پرورش برنامه‌های منسجم تهیه کند نه نخ نما که اگر فرد سیگار بکِشد سرطان می‌گیرد. در نتیجه، با توجه به آمار ۱۵ درصدی سیگار و تقریبا ۵ درصدی اعتیاد در جامعه باید از روش‌های نوین و تأثیرگذار برای این منظور هم استفاده شود.

این درمانگر اعتیاد در خصوص نقش نهاد‌های نظارتی و متولیان پیشگیری از مصرف دخانیات ادامه می‌دهد: سیگار زیرساخت اعتیاد است، اما نهاد‌های متولی پیشگیری از اعتیاد کاری به سیگار ندارند که مثل این است در موضوع آنفولانزای مرغی گفته شود با مرغ کاری نداریم و موضوع حائزاهمیت آنفولانزا است. حال، این سوال مطرح است: آیا سیگار یک بچه ناخوانده است که هیچ کس متولی آن نیست؟!

وی همچنین با تأکید بر ریختن قبح اجتماعی مصرف سیگار در بین دختران نوجوان و جوان به عنوان یک عامل مهم تصریح می‌کند: یکی از دلایل افزایش مصرف سیگار این است که قبح اجتماعی سیگار کشیدن در بین دختران نوجوان و جوان ریخته است. هنگامی که آمار افزایش پیدا کند بدین معناست که قبح این کار ازبین رفته است. در گذشته در جامعه ما، زن یا سیگار نمی‌کِشید یا اگر سیگاری هم بود این کار را به صورت علنی و در جامعه انجام نمی‌داد، اما الان می‌بینیم که زنان هم به صورت سواره و هم پیاده براحتی این کار را انجام می‌دهند؛ به طوری که آمار مصرف سیگار در بین زنان به حدی افزایش پیدا کرده است که هیچ‌کس این موضوع را پنهان نمی‌کند. این موضوع ناشی از عوارض توسعه هم می‌شود به این خاطر که توسعه صرفا همراه خود دستاورد ندارد بلکه آسیب‌هایی هم به همراه دارد که ضد فرهنگی است و یک سری از بنیان‌های خانواده را متلاشی می‌کند که باید به این مسأله توجه کرد.

نارنجی‌ها آموزش در سنین کودکی را برای پیشگیری از افزایش مصرف دخانیات در جامعه بسیار مهم می‌داند و اضافه می‌کند: در حال حاضر در کتاب‌های بزرگ دنیا برای پیشگیری از اعتیاد، موضوع پیشگیری از سیگار را از مهدکودک‌ها آغاز می‌کنند و در ابتدایی ادامه می‌دهند و در راهنمایی تقویت می‌کنند تا این موضوع بتواند جایگاه واقعی خود را پیدا کند، اما در کشور ما به این موضوع توجه نمی‌شود که برای این منظور باید ساز و کار تخصصی تهیه شود. حتما آموزش و پرورش و علوم و تحقیقات باید از روش‌های جدید و موثر استفاده کنند.

مجید ابهری رفتارشناس، آسیب شناس اجتماعی و مشاور خانواده در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، تغییر نگاه نوجوانان و جوانان به زندگی و جامعه که ناشی از تحت تأثیر شبکه‌های اجتماعی، دوستان و همسالان بودن است را باعث ظهور بعضی از رفتار‌های مغایر با اصول و باور‌های منطقی و فرهنگی می‌داند.

وی درمورد برخی از علل گرایش دختران نوجوان و جوان به مصرف سیگار می‌گوید: چشم و هم چشمی در نوجوانان و جوانان بویژه دختران به عنوان یکی از عوامل مصرف سیگار در آن‌ها باعث شده که بسیاری از رفتار‌های دوستان خود را مورد الگو قرار دهند و تظاهر به بزرگ شدن و ادای خانم‌های بزرگسال را در آوردن و همچنین تظاهر به امروزی بودن و عقب نماندن از قافله روشنفکر‌ها و امروزی‌ها از علل دیگر افزایش مصرف سیگار در بین دختران است.

ابهری همچنین از زردی و چروکی پوست، زردی دندان ها، سیاهی لب‌ها و حلقه سیاه رنگ دورِ چشم‌ها به عنوان دیگر آسیب‌های جسمانی ناشی از مصرف سیگار برای دختران یاد می‌کند.

این آسیب شناس اجتماعی در خصوص مصرف برخی از دختران از قلیان به جای سیگار تصریح می‌کند: متأسفانه برخی از دختران نوجوان و جوان قدم را فراتر از این نهاده و به سمت قلیان می‌روند این در حالی ست که یک قلیان برابر با دویست نخ سیگار است و زیان زیادی به ریه و دستگاه تنفسی وارد می‌کند. آن‌ها مادر‌های آینده هستند که با مصرف سیگار از توانایی‌های زنانه محروم می‌شوند، چون مواد دخانی روی قوه جنسی و فرزندآوری هم اثر مستقیم می‌گذارد.

وی به آزادی که برخی از خانواده‌ها به دختران نوجوان و جوان خود می‌دهند اشاره و اذعان می‌کند: متأسفانه برخی از خانواده‌ها این تصور غلط را دارند که اگر به دختران خود اجازه دهند در حضور آن‌ها سیگار یا قلیان مصرف کنند نشانه روشنفکری و امروزی بودن آن هاست. این در حالی است که سیگار دروازه ورود به دنیای اعتیاد است به طوری که ۹۵ درصد افرادی که در باتلاق اعتیاد فرو رفته اند از سیگار شروع کرده اند.

ابهری در پایان به نقش سازمان‌های مربوطه برای پیشگیری از مصرف مواد دخانی در بین جوانان تاکید کرده و اضافه می‌کند: متأسفانه نهاد‌های آموزشی و پرورشی با عنوان نمودن این مطلب که طرح برخی از آسیب‌های اجتماعی و روش‌های پیشگیری از آن‌ها موجب پرده دری و ازبین بردن زشتی آن آسیب می‌شود اجازه نمی‌دهند که آسیب شناسان در کتاب‌های درسی، مدارس و ... نسبت به خطرات سیگار و مواد مخدر صحبت کنند و جوانان را از آثار و عواقب شوم این گونه اقلام آگاه سازند که آموزش و پرورش با تهیه بروشور‌های خلاصه و مفید با زبان نوجوانان امروزی، همچنین وارد شدن به فضای مجازی و استفاده از این فرایند برای بیان عوارض و آسیب‌های مصرف سیگار و سایر مواد دخانی می‌تواند نقش مهمی ایفاکند.

براساس آخرین آمار سازمان پزشکی قانونی کشور، در سال ۹۷ تعداد ۴۵۹ زن جان خود را بدلیل مصرف مواد مخدر ازدست داده اند که در مقایسه با سال ۹۶, رشد ۲۶.۴ درصدی داشته است.

این آمار حاکی از زنانه شدن مصرف مواد مخدر است که سیگار بستر آن را فراهم می‌کند و رشد آن بحرانی اجتماعی است که اگر مسئولان برای پیشگیری و رفع آن تمهیدات ویژه‌ای قائل نشوند به سرعت هرچه تمام‌تر دامن زندگی مردم را بیش از پیش خواهد گرفت.

انتهای پیام/