آموزش مجازی و چالش های آن

آموزشی که کرونا با وجود همه سختی ها و مشکلات، کاتالیزوری شد تا بعد از مدت‌ها مسکوت ماندن، به یکباره سرعت شگرفی در توسعه میان جامعه محصلان پیدا کند؛ هرچند که گام های نخست آن لرزان، کوتاه و پرچالش بود اما ناگزیر باید تداوم پیدا می‌کرد تا زندگی و تحصیل به روال همیشگی برقرار باشد و چرخه آن  از حرکت نیایستد.

محمد فقیری عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان  در خصوص تقسیم بندی آموزش مجازی گفت: این نوع آموزش‌ها شامل آموزش برخط، آموزش برون خط و آموزش ترکیبی بوده یعنی نیمی حضوری و نیمی مجازی است.

فقیری با اشاره به اینکه آموزش‌های ترکیبی مناسب‌تر هستند گفت: چون معلم گاهی می‌تواند دانش آموز را از نزدیک ببیند این آموزش‌ها مناسب‌تر هستند، همچنین تقریباَ یک سوم آموزش به فعالیت‌های دانش آموزان مربوط می‌شود.

او ادامه داد: تأثیر مثبت آموزش‌های مجازی این بوده است که ما با این آموزش‌ها که در دنیا بسیار فراگیر شده بود، آشنا شدیم. باید به آن به عنوان فرصت بنگریم و خودمان را با آن سازگار کنیم همچنین زمینۀ تغییرات لازم را در آموزش و پرورش ایران ایجاد کنیم.

فقیری با اشاره به معایب آموزش مجازی افزود: تأثیرات منفی این بوده که حضور دانش آموزان در مدرسه کمرنگ شده است. بچه‌ها با فرهنگ فضای مجازی آشنا نبوده اند و شاید نتوانسته اند از امکانات آن به خوبی استفاده کنند. البته سواد مجازی معلمان و دانش آموزان ما نیز پایین و این به مشکلات ما در این زمینه افزوده است.

مشکل سواد مجازی قابل حل است

طبق گفته او حل مشکل سواد مجازی به راحتی امکان پذیر است، اما نیاز به آموزش و تلاش فراوان دارد. بهتر است از امکانات برخط آموزش مجازی بیشتر استفاده شود تا معلمان و دانش آموزان بتوانند چند بار یک برنامه آموزشی مثل پاورپوینت را ببینند و تمرین کنند.

فقیری در خصوص روش‌های خاص تدریس مجازی گفت: الگوی انفرادی تدریس دارای دو روش برنامه مدار و رایانه مدار است که خاص طراحی آموزش مجازی است.

شرایط حاضر بر وجود نرم افزار های آموزش مجازی 

شبنم وداد تقوی متخصص نرم افزار‌های رایانه‌ای و معلم آموزش و پرورش با بررسی شرایط حاضر بر وجود نرم افزار‌های آموزش مجازی اظهار کرد: پس از فراگیری ویروس کرونا، شاهد روند سریع استفاده از آموزش مجازی به جای آموزش سنتی در مدارس کشور بودیم که چالش‌های زیادی را در این سبک آموزش پشت سر گذاشتیم. از آن جمله می‌توان به آشنایی نداشتن معلمان با فناوری‌های نوین آموزشی و چگونگی کاربرد آن‌ها در آموزش همچنین نبود تجهیزات سخت افزاری قابل قبول برای ارائه محتوا‌های مجازی اشاره کرد.

او ادامه داد: در این بین، دانش آموزان و فراگیران هم از این چالش مستثنی نبوده و با نبود تجهیزات و سخت افزار‌های مناسب مشکلات زیادی را متحمل شدند.

وداد تقوی گفت: هم اکنون بعد از گذشت نزدیک به ۱۸ ماه از شروع فراگیری کرونا، شاهد تدوین نقشه راه مناسب برای ادامه مسیر آموزش الکترونیکی هستیم. یکی از موارد مورد اهمیت در این حوزه، شناخت و دسته بندی نرم افزار‌های به روز و قابل استفاده جهت تولید و ارایه محتوا‌های آموزشی است.

ملاک انتخاب نرم افزار های آموزش مجازی چیست؟

این متخصص نرم افزار‌های رایانه‌ای در خصوص ملاک و چگونگی انتخاب نرم افزار‌های آموزش مجازی تصریح کرد: پشتیبانی از زبان فارسی، امکان ساخت محتوای تعاملی برای مدرس، پرداختن به امر بازخورد درآموزش، امکان استفاده از چند رسانه‌ای از ملاک‌های انتخاب نرم افزار‌های آموزش مجازی هستند.

همچنین باید به این نکته هم توجه داشته باشیم که مدرسان باید اقدام به انتخاب گروهی از نرم افزار‌ها کنند که بتوانند خروجی و محتوای مورد نظر را به راحتی به دست مخاطبان خود برسانند.

وداد تقوی ادامه داد: استفاده از نرم افزار شاد در سال گذشته که روز‌های اول حضور خود را در فضای مجازی می‌گذراند به نظر بسیاری از معلمان دارای معایبی مانند کندی و قطعی در ساعات اوج مصرف بود، اما مزایایی را نیز برای این پیام رسان متذکر شده بودند از جمله نگهداری دائمی داده‌ها و حضور دانش آموزان طبق لیست کلاس و همچنین امکان کنفرانس ویدیویی است.

چند درصد نرم افزار ها مفید بودند؟

این متخصص نرم افزار‌های رایانه‌ای در خصوص آمار نرم افزار‌هایی که در آموزش مجازی مفید بودند، گفت: با توجه به عدم وجود نرم افزار استانداردی به غیر از شاد، امکان ارائه آمار صحیح وجود ندارد، زیرا تنوع و پراکندگی در این حوزه بسیار زیاد است، ولی در کل، هر مدرس و معلم با توجه به نیاز و دانش خود باید نرم افزار مناسب را انتخاب کنند.

وداد تقوی با اشاره به مزایای استفاده از آموزش الکترونیکی اظهار کرد: قطعا آموزش در آینده صرفا به صورت سنتی و قدیم نخواهد بود و با توجه به بالارفتن سطح دانش فناوری معلمان و دانش آموزان همچنین آشنایی با مزایای استفاده از آموزش الکترونیکی، شاهد رشد چشمگیر در این عرصه خواهیم بود.