امام سجاد(ع) زمینه‌ساز انقلاب فرهنگی و علمی صادقین

حجت الاسلام سید حبیب الله حسنی در گفتگو با خبرنگار مهر به مناسبت ولادت امام سجاد (ع) گفت: باید گفت مقاوم‌ترین و سختی کشیده ترین امام، امام سجاد (ع) است. اگر دوران سیاسی حضرت را تقسیم کنیم دو بخش یکی تا عاشورا و یکی پس از آن یعنی یکی تا در محضر پدر بودن و یکی هم بعد از آن، مشکلات زیادی را می‌بینیم. به خصوص این که جریان توابین و واقعه حره در مدینه پیش آمد و قتل و غارت‌هایی که بعد از آن ایجاد شد و همچنین جریان مختار پیش آمد. امام سجاد (ع) دارای دو عنوان است. ایشان در محضر خداوند متعال به عنوان سید الساجدین و زین العابدین مطرح است. یعنی با همه سختی‌هایی که در دوران زندگی داشت به عنوان بزرگ عبادت کنندگان و زینت عبادت کنندگان مطرح است. از طرفی در بین مردم هم به عنوان سید الکرام به لحاظ آن کرامتی که داشتند مطرح هستند.

قائم مقام سابق نماینده ولی فقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران افزود: همین قدر ظرفیت بالای امام سجاد (ع) را عرض کنیم که وقتی از مهاجمین طرفدار مروان و امیه در واقعه حره حمله کردند و در ابتدا گرفتار شدند، امام خانواده آنها را پناه داد. با همه تلخی‌ها و ناگواری‌ها که از آنها در واقعه عاشورا داشت با این همه از خود بزرگواری نشان داد و آنها را پناه داد. یک وزانت و سنگینی خاصی را امام داشتند به این معنا که وقتی آنها بعداً غالب شدند خیلی جنایت‌ها کردند ولی به امام که رسیدند خودشان را جمع کردند و اجازه ندادند به خودشان که به حریم حضرت تجاوزی صورت بگیرد. یا جریان مختار وقتی پیش آمد اگرچه مختار وقتی سر عبیدالله را فرستاد برای امام، ایشان در حق شأن دعا کرد اما در ابتدا تأییدی از امام نداریم که این کار صورت بگیرد.

حبیب الله حسنی سپس عنوان کرد: در واقعه توابین آنها برگشتند و گفتند ما نسبت به امام حسین (ع) بد کردیم و آن چه باید می‌کردیم نکردیم و الان توبه ما مرگ ماست و باید در این راه کشته شویم که توبه ما قبول شود. امام سجاد (ع) با یک سنگینی و وزانتی از کنار اینها گذشت. خیلی هم کاری نداشتند چون تقیه مصلحت بود که امام آن موقع انجام داد. چون رشته امامت و سلسله امامت در این مسیر به مخاطره افتاده و حضرت ایستادگی کرد تا بتواند این امانت را به امام بعدی و فرزندش بسپارد و این رشته وراثت از انبیا و پاسداری از حریم اسلام در جایگاه عصمت آسیب نبیند.

وی همچنین اظهار داشت: از طرفی دوره امامت امام سجاد (ع) خیلی طولانی است و این باعث شد حضرت بتواند پایه ریزی خوبی انجام دهد. انقلاب فرهنگی امام باقر (ع) یعنی انفجار علمی ای که صورت گرفت و بعد بسترسازی ای که شد و بهره برداری ای که از سوی امام صادق (ع) در قالب مراکز علمی بزرگ انجام شد که آن روز ۴ هزار نفر یا به روایتی ۱۲ هزار نفر بیایند درس بخوانند با توجه به جمعیت آن روز و شرایط مواصلاتی آن روز و ارتباطات آن روز و جذب دانشجو از دیار دیگر، همه اینها مدیون این دوران امات ۳۳ ساله امام سجاد (ع) است. امام سجاد (ع) بعد از عاشورا میخ اعتقادی و فرهنگی عمیقی را کوبید و در واقع یک ایستگاه بزرگی از رشته امامت شیعه را به زمین زد و متضمن آن انقلاب فرهنگی امام باقر (ع) و آن دانشگاه عظیم امام صادق (ع)، امام سجاد (ع) بود.

حبیب الله حسنی افزود: امروز در جامعه ما یک نفر اگر مشکلی برایش پیش بیاید قهر می‌کند که من دیگر نماز نمی‌خوانم و روزه نمی‌گیرم و … اما ما می‌بینیم که امام سجاد (ع) را از مسیر کربلا تا کوفه ۷۰ کیلومتر و از کوفه تا شام ۹۳۲ کیلومتر آوردند و در این مسیر طولانی یازدهم محرم تا اول صفر یا سوم صفر زندگی امام سجاد (ع) در بدترین شرایط قرار گرفت. یعنی او را بر مرکب برهنه سوار کردند و دستان شأن را از پشت بستند و غل و زنجیر به گردن شأن آویزان کردند و وزنه ای را هم از پشت به دو دست شأن آویزان کردند. دخترها و نوامیس ایشان و زن‌های طاهرین را پا برهنه آوردند. علاوه بر اینها در این شرایط جنگ روانی هم ایجاد کرده بودند و هلهله و شادی و لباس نو و نقل و نبات و این جوسازی‌ها را می‌بینیم. اما در عین حال شاهد هستیم که با همه مشکلاتی که برای امام ایجاد کردند به امام سجاد و زین العابدین معروف شد یعنی کسی که بیشترین سجده را می‌کرد و زینت عبادت کنندگان بود.

وی ادامه داد: یعنی مشکلات روزگار روی امام نه تنها تأثیر منفی نداشت بلکه زمان سجده اش را طولانی کرد. نه تنها اثر منفی نداشت بلکه عبادت او زینت همه عبادت کنندگان شد. این جاست که نتیجه امتحان‌ها و نمره‌های عالی در امتحانات مشخص می‌شود. این جاست که انسان‌های بزرگ و قوی و انسان‌هایی که عمیق هستند از نظر اعتقادی مشخص می‌شوند. بدترین بلا را به سر حضرت آوردند اما حضرت نه تنها عقب ننشست بلکه دعای صحیفه سجادیه از او به جای ماند که خیلی مهم است. وقتی ما به صحیفه سجادیه حضرت نگاه می‌کنیم می‌بینیم مناسک حج در آن هست، رساله حقوق هست و همچنین آداب سلوک فردی و اجتماعی در آن است. الجامع الفقه که ابو حمزه ثمالی نقل کرده و … را نیز می‌بینیم که همه اینها را حضرت در این دوران داراست و در واقع برای ما به یادگار گذاشته است.

حبیب الله حسنی خاطرنشان کرد: نکته مهم دیگر این که ایشان با این همه سختی‌ها و گرفتاری‌ها و مشکلاتی که داشته می‌بینیم که اولین روضه عزاداری امام حسین (ع) و شهدای کربلا را حضرت زین العابدین (ع) و حضرت زینب (س) در شام بنا کردند. به حدی این مرد هدفمند بود علی رغم همه این مشکلات کاری کرد که یزید بگوید خدا لعنت کند عبیدالله را من کی گفتم این کار را کند؟ عبیدالله گفت خدا عذاب عمر سعد را زیاد کند من کی گفتم این کار را انجام دهد؟ یعنی اینها با این مقاومت سنگین و ایستادگی و هدفمند بودن جو را آن چنان کردند که یزید به خود امام سجاد (ع) پیشنهاد کند و بگوید که اگر می‌خواهی در شام بمانی بمان و من برائت امکانات آماده می‌کنم و حضرت فرمود می‌خواهم بروم و حرکت کرد. این مسیر برگشت تا مدینه را به روایتی ۱۲۲۳ کیلومتر تخمین زده اند و جالب است دیگر آن فشارهای رفت را بر حضرت و یارانش وارد نکردند.

وی در پایان عنوان کرد: شرایط و سختی‌ها اصلاً روی امام سجاد (ع) تأثیر نداشت که هیچ بلکه توانست دشمن را زیر و رو کند. دشمنی مثل یزید که سفاک و بی رحم و یک درنده به تمام معنا بود و نه عاطفه سرش می‌شد و نه انسانیت. نسبت به امام حسین (ع) و بچه‌های ایشان توانست یک ذره انسانیت داشته باشد چه برسد به دین. امام سجاد (ع) در مقابل او آن قدر ایستادگی کرد که واقعاً درس‌های بزرگی برای ما به یادگار گذاشته است.