شیب نزولی سرانه مصرف لبنیات در ایران طی ۵۰ سال!
صبحانه مهم ترین وعده غذایی در تأمین کلسیم/ بادام و بستنی جایگزین مناسب شیر برای کودکان
تحقیقات در مورد فرآورده‌های لبنی نشان داده‌است که میان مصرف این فرآورده‌ها و سلامت جامعه ارتباط مستقیمی وجود دارد، اما متاسفانه با وجود فواید بسیار محصولات لبنی، سرانه مصرف آن در طی ۵۰ سال گذشته در کشور ما کاهش زیادی داشته‌است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا،یکی از دغدغه های مادر خانه در بحث تغذیه، سخت پسند بودن یا بد غذا بودن کودکان است و این مسئله بیشتر در خصوص استفاده از لبنیات در خانواده دیده می شود. لبنیات یا فراوده های شیری متأسفانه در سبد تغذیه خانواده های ایرانی آنطور که باید و شاید جای خود را باز نکرده است.
در ایران فراورده های شیری بیشتر در سفره صبحانه دیده می شود و این در حالی است که بعد از ورود بچه ها به مدرسه سفره های خانوادگی صبح معمولا فقط جمعه ها یا روزهای تعطیل پهن می شود و دانش آموزان که در سن رشد هستند از خوردن مواد مغذی هنگام صبح محروم می شوند و این در حالی است که از قدیم گفته اند: « صبحانه مهم ترین وعده غذایی صبح است».
مسئله ی عدم تغذیه مناسب و مغذی هنگام صبح در خانواده هایی که مادران آن کارمند هستند پررنگ تر دیده می شود! مادران کارمند در اکثر مواقع برای اینکه فرزندشان هنگام رفتن به مدرسه با مهدکودک گرسنه نماند ، بسته های غذایی یا تنقلات کارخانه ای مثل کیک و انواع شیرینی ها را در کیف او می گنجانند و به کودک خود توصیه می کنند که فراموش نکند زنگ تفریح آن را بخورد!
با نگاهی به روند کاهش قد و افزایش وزن در بین دانش آموزان ایرانی می توان تا حدی به آسیب هایی که این نوع تغذیه بر کودکان وارد کرده است، پی برد همچنین نخوردن صبحانه باعث چاقی، کاهش سطح حافظه، بی نظمی در قاعدگی، کاهش سطح خلق و خوی شده و عوارض جانبی فیزیکی در پی دارد.
نخوردن صبحانه خطر ابتلا به هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون را افزایش می دهد. علائم جسمی دیگر شامل لرزش، ضعف، سرگیجه، سردرد، احساس سوزن سوزن شدن، سریع شدن ضربان قلب، از دیگر عوراض گرسنگی در روز است .
همچنین احساس گرسنگی مدام از دیگر آسیب های نخوردن صبحانه است که از مهم ترین دلایل چاقی نیز محسوب می شود . نکته ای که شاید کمتر به آن توجه شود این است که ضعف کردن و احساس گرسنگی مداوم، عدم مصرف صبحانه است. افرادی که روز خود را با مصرف صبحانه آغاز می کنند کمتر گرسنه می‌شوند؛ اما زمانیکه روز خود را بدون صبحانه آغاز می کنید معده‌تان سیگنال هایی به مغز فرستاده و اعلام خالی بودن می کند؛ در نتیجه از همان ابتدای روز حس گرسنگی در بدنتان شکل گرفته و باقی می‌ماند.
اما به راستی اهمیت شیر خوردن در دوران خردسالی در چیست و چه کنیم تا کودکان بعد از گرفته شدن از شیر مادر و نشستن بر سر سفره خانواده لبنیات را دوست داشته و آن را در سبد غذایی خود قرار دهند؟
چیزی که مادران باید به آن توجه داشته باشند این است که در روند نهادینه کردن لبنیات به ویژه شیر در سبد غذایی فرزندشان نباید افراط کنند و شیر را به عنوان یک مادره کامل غذایی که می تواند جای تمام مواد مغذی را بگیرد به کودک خود بخورانند! زیرا شیر – اعم از شیر مادر یا شیر پاستوریزه- در سال دوم زندگی فقط ۳۰ درصد نیاز کودک را تامین می‌کند، بنابراین اگر کودکی فقط شیر بخورد، مطمئنا دچار سوءتغذیه خواهد شد. ضمن اینکه غلظت پروتئین‌ها، انرژی، املاح و ویتامین‌ها در شیرمادر یا شیرپاستوریزه قطعا نمی‌توانند نیازهای کودک را برآورده کنند.
بنابراین مادران باید به کودک خود غذاهای سفت‌تر هم بدهند. غذای سفت، آب کمتر و موادغذایی بیشتری دارد به همین دلیل است که خوراک کودک در سال دوم زندگی باید ۷۰ درصد غذا و ۳۰ درصد شیر باشد.
آنچه در شیر برای ما اهمیت دارد املاح، به خصوص کلسیم، برخی چربی‌های خاص شیرگاو و نوعی پروتئین است که به‌خصوص کودکانی که از شیرمادر محرومند، دچار کمبود این مواد هستند و به خانواده‌ها توصیه می شود تلاششان را برای شیر خوردن کودک به کار گیرند و روزی چند بار لیوان شیر را جلوی چشم کودک بیاورند و ببرند تا شیر را ببیند. حتی والدین و سایر افرادی که کودک به آنها علاقه‌مند است، می‌توانند در حضور کودک شیر بنوشند.
اما اگر کودک با هر ترفندی حاضر به شیر خوردن نشد بهترین راهکار برای بانوان خوش سلیقه و کدبانوی ایرانی آن است که شیر را با ترکیبات مغذی دیگر فراوری کنند مثلا در سوپ، فرنی و پوره کودک شیر ریخت و میزان مورد نیاز شیر کودک را در غذاهایش جبران کرد. حتی می‌توان فرآورده‌های دیگر شیر مانند ماست، پنیر، کشک، دوغ و... را به کودک بدهند. کودکان علاقه عجیبی به خوردن بستنی دارند و به مادران می توانند به راحتی در منزل بستنی خانگی که حاوی میزان بیشتری از شیر و فاقد مواد نگهدارنده هستند! درست کنند و کودک روزی چند عدد از آن را میل کند.
برخی از کودکان هستند که به هیچ وجه راضی به مصرف شیر و فراورده های شیری نمی شوند یا به دلایل خاص پزشکی رژیم عدم استفاده از لبنیات را دارند با این کودکان چه باید کرد؟
سویا و محصولات غذایی که از آن تهیه می‌شوند، پس از شیر و مشتقات آن، از بهترین منابع کلسیم برای ما به حساب می‌آیند از این رو می توان با مصرف بیشتر سویا این امکان را برای کودک فراهم کرد تا کلیسم مورد نیاز بدنش را تأمین کند. همچنین استفاده از مکمل‌های مخصوص نیز راهی دیگر برای رساندن کلسیم کافی به بچه‌های بهانه‌گیری است که از مصرف شیر طفره می‌روند. یک مکمل می‌تواند به یک فنجان آبمیوه تا ۵۰۰ میلی‌گرم کلسیم بیافزاید. البته قبل از استفاده، حتما به طور دقیق راهنمای روی بسته مکمل را بخوانید.
یک مشت بادام به اندازه یک سوم یک فنجان شیر، حاوی کلسیم است. این مقدار بادام به صورت خام یا بو داده، حاوی ۱۱۰ میلی‌گرم کلسیم است. استفاده از کره بادام به جای کره بادام‌زمینی، به دریافت کلسیم مورد نیاز بدن کمک می‌کند. اگر بچه‌ها به آجیل‌های زمستانی علاقه دارند، آنها را با مقداری آجیل با میزان زیادی بادام اغوا کنید. البته باید مراقب آکنه و دانه‌های جوش هم باشید.
لوبیا، نخود، عدس و سایر حبوبات حاوی مقدار مطلوبی از کلسیم هستند. حبوبات در حالت معمولی حدود ۱۳۰ میلی‌گرم کلسیم دارند که تقریبا برابر نصف لیوان شیر است.همچنین مصرف یک پیاله از یک کنسرو لوبیا، حدود ۱۹۰ میلی‌گرم کلسیم به بدن می‌رساند. مصرف غذاهایی مانند لوبیاگرم، عدسی و خوردنی‌های حاوی حبوبات، می‌تواند به تامین کلسیم بدن بچه‌ها کمک کند.
کلم بروکلی از منابع کلسیم به شمار می‌رود. دو پیاله کلم بروکلی پخته شده یا پنج ساقه خام از آن، به اندازه یک لیوان شیر در تامین کلسیم بدن کارساز است. هر پیاله نخودسبز حاوی ۴۵ میلی‌گرم کلسیم است. اما این ماده غذایی علاوه بر تامین کلسیم بدن به تامین ویتامین کا نیز کمک می‌کند.
علاوه بر موارد ذکر شده، خوردنی‌های دیگری نیز حاوی کلسیم هستند. توفو، استخوان ماهی‌های آزاد، سیب زمینی شیرین و موادغذایی غنی شده، از دیگر خوردنی‌های مورد علاقه کودکان هستند که می‌توانند جایگزین‌هایی کارساز برای تامین کلسیم کودکان باشند.
انتهای پیام/
در ایران فراورده های شیری بیشتر در سفره صبحانه دیده می شود و این در حالی است که بعد از ورود بچه ها به مدرسه سفره های خانوادگی صبح معمولا فقط جمعه ها یا روزهای تعطیل پهن می شود و دانش آموزان که در سن رشد هستند از خوردن مواد مغذی هنگام صبح محروم می شوند و این در حالی است که از قدیم گفته اند: « صبحانه مهم ترین وعده غذایی صبح است».
مسئله ی عدم تغذیه مناسب و مغذی هنگام صبح در خانواده هایی که مادران آن کارمند هستند پررنگ تر دیده می شود! مادران کارمند در اکثر مواقع برای اینکه فرزندشان هنگام رفتن به مدرسه با مهدکودک گرسنه نماند ، بسته های غذایی یا تنقلات کارخانه ای مثل کیک و انواع شیرینی ها را در کیف او می گنجانند و به کودک خود توصیه می کنند که فراموش نکند زنگ تفریح آن را بخورد!
با نگاهی به روند کاهش قد و افزایش وزن در بین دانش آموزان ایرانی می توان تا حدی به آسیب هایی که این نوع تغذیه بر کودکان وارد کرده است، پی برد همچنین نخوردن صبحانه باعث چاقی، کاهش سطح حافظه، بی نظمی در قاعدگی، کاهش سطح خلق و خوی شده و عوارض جانبی فیزیکی در پی دارد.
نخوردن صبحانه خطر ابتلا به هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون را افزایش می دهد. علائم جسمی دیگر شامل لرزش، ضعف، سرگیجه، سردرد، احساس سوزن سوزن شدن، سریع شدن ضربان قلب، از دیگر عوراض گرسنگی در روز است .
همچنین احساس گرسنگی مدام از دیگر آسیب های نخوردن صبحانه است که از مهم ترین دلایل چاقی نیز محسوب می شود . نکته ای که شاید کمتر به آن توجه شود این است که ضعف کردن و احساس گرسنگی مداوم، عدم مصرف صبحانه است. افرادی که روز خود را با مصرف صبحانه آغاز می کنند کمتر گرسنه می‌شوند؛ اما زمانیکه روز خود را بدون صبحانه آغاز می کنید معده‌تان سیگنال هایی به مغز فرستاده و اعلام خالی بودن می کند؛ در نتیجه از همان ابتدای روز حس گرسنگی در بدنتان شکل گرفته و باقی می‌ماند.
اما به راستی اهمیت شیر خوردن در دوران خردسالی در چیست و چه کنیم تا کودکان بعد از گرفته شدن از شیر مادر و نشستن بر سر سفره خانواده لبنیات را دوست داشته و آن را در سبد غذایی خود قرار دهند؟
چیزی که مادران باید به آن توجه داشته باشند این است که در روند نهادینه کردن لبنیات به ویژه شیر در سبد غذایی فرزندشان نباید افراط کنند و شیر را به عنوان یک مادره کامل غذایی که می تواند جای تمام مواد مغذی را بگیرد به کودک خود بخورانند! زیرا شیر – اعم از شیر مادر یا شیر پاستوریزه- در سال دوم زندگی فقط ۳۰ درصد نیاز کودک را تامین می‌کند، بنابراین اگر کودکی فقط شیر بخورد، مطمئنا دچار سوءتغذیه خواهد شد. ضمن اینکه غلظت پروتئین‌ها، انرژی، املاح و ویتامین‌ها در شیرمادر یا شیرپاستوریزه قطعا نمی‌توانند نیازهای کودک را برآورده کنند.
بنابراین مادران باید به کودک خود غذاهای سفت‌تر هم بدهند. غذای سفت، آب کمتر و موادغذایی بیشتری دارد به همین دلیل است که خوراک کودک در سال دوم زندگی باید ۷۰ درصد غذا و ۳۰ درصد شیر باشد.
آنچه در شیر برای ما اهمیت دارد املاح، به خصوص کلسیم، برخی چربی‌های خاص شیرگاو و نوعی پروتئین است که به‌خصوص کودکانی که از شیرمادر محرومند، دچار کمبود این مواد هستند و به خانواده‌ها توصیه می شود تلاششان را برای شیر خوردن کودک به کار گیرند و روزی چند بار لیوان شیر را جلوی چشم کودک بیاورند و ببرند تا شیر را ببیند. حتی والدین و سایر افرادی که کودک به آنها علاقه‌مند است، می‌توانند در حضور کودک شیر بنوشند.
اما اگر کودک با هر ترفندی حاضر به شیر خوردن نشد بهترین راهکار برای بانوان خوش سلیقه و کدبانوی ایرانی آن است که شیر را با ترکیبات مغذی دیگر فراوری کنند مثلا در سوپ، فرنی و پوره کودک شیر ریخت و میزان مورد نیاز شیر کودک را در غذاهایش جبران کرد. حتی می‌توان فرآورده‌های دیگر شیر مانند ماست، پنیر، کشک، دوغ و... را به کودک بدهند. کودکان علاقه عجیبی به خوردن بستنی دارند و به مادران می توانند به راحتی در منزل بستنی خانگی که حاوی میزان بیشتری از شیر و فاقد مواد نگهدارنده هستند! درست کنند و کودک روزی چند عدد از آن را میل کند.
برخی از کودکان هستند که به هیچ وجه راضی به مصرف شیر و فراورده های شیری نمی شوند یا به دلایل خاص پزشکی رژیم عدم استفاده از لبنیات را دارند با این کودکان چه باید کرد؟
سویا و محصولات غذایی که از آن تهیه می‌شوند، پس از شیر و مشتقات آن، از بهترین منابع کلسیم برای ما به حساب می‌آیند از این رو می توان با مصرف بیشتر سویا این امکان را برای کودک فراهم کرد تا کلیسم مورد نیاز بدنش را تأمین کند. همچنین استفاده از مکمل‌های مخصوص نیز راهی دیگر برای رساندن کلسیم کافی به بچه‌های بهانه‌گیری است که از مصرف شیر طفره می‌روند. یک مکمل می‌تواند به یک فنجان آبمیوه تا ۵۰۰ میلی‌گرم کلسیم بیافزاید. البته قبل از استفاده، حتما به طور دقیق راهنمای روی بسته مکمل را بخوانید.
یک مشت بادام به اندازه یک سوم یک فنجان شیر، حاوی کلسیم است. این مقدار بادام به صورت خام یا بو داده، حاوی ۱۱۰ میلی‌گرم کلسیم است. استفاده از کره بادام به جای کره بادام‌زمینی، به دریافت کلسیم مورد نیاز بدن کمک می‌کند. اگر بچه‌ها به آجیل‌های زمستانی علاقه دارند، آنها را با مقداری آجیل با میزان زیادی بادام اغوا کنید. البته باید مراقب آکنه و دانه‌های جوش هم باشید.
لوبیا، نخود، عدس و سایر حبوبات حاوی مقدار مطلوبی از کلسیم هستند. حبوبات در حالت معمولی حدود ۱۳۰ میلی‌گرم کلسیم دارند که تقریبا برابر نصف لیوان شیر است.همچنین مصرف یک پیاله از یک کنسرو لوبیا، حدود ۱۹۰ میلی‌گرم کلسیم به بدن می‌رساند. مصرف غذاهایی مانند لوبیاگرم، عدسی و خوردنی‌های حاوی حبوبات، می‌تواند به تامین کلسیم بدن بچه‌ها کمک کند.
کلم بروکلی از منابع کلسیم به شمار می‌رود. دو پیاله کلم بروکلی پخته شده یا پنج ساقه خام از آن، به اندازه یک لیوان شیر در تامین کلسیم بدن کارساز است. هر پیاله نخودسبز حاوی ۴۵ میلی‌گرم کلسیم است. اما این ماده غذایی علاوه بر تامین کلسیم بدن به تامین ویتامین کا نیز کمک می‌کند.
علاوه بر موارد ذکر شده، خوردنی‌های دیگری نیز حاوی کلسیم هستند. توفو، استخوان ماهی‌های آزاد، سیب زمینی شیرین و موادغذایی غنی شده، از دیگر خوردنی‌های مورد علاقه کودکان هستند که می‌توانند جایگزین‌هایی کارساز برای تامین کلسیم کودکان باشند.
انتهای پیام/
نظرات شما