گزارش قم فردا از کودکان کار به مناسبت روز کودک؛
توانمندسازی خانواده کودکان کار مسیر حل معضل چندین ساله
چندسالی است که معظلی به نام کودکان کار و یا کودکان خیابانی در جامعه مخصوصا در کلان شهرهای کشور مطرح است که در برخی شهرها این موضوع به صورت باند و گروهی است که نیازمند برخورد قضایی و انتظامی است و در برخی شهرها نیازمند حمایت و توانمندسازی خانواده کودکان کار است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا، کودکان کار، کودکانی هستند که به دلیل وجود شرایط و اوضاع و احوال خانوادگی، اجتماعی، مشکلات عدیده‌ی اقتصادی، ساعاتی از عمر خود را در شبانه روز به کار کردن در کارخانه‌ها، کارگاه‌ها، ساختمان ها، خیابان‌ها و منازل مردم جهت کارگری می‌گذرانند که بسیاری از آنها کمک خرج خانواده و برخی دیگر خود به تنهایی عهده دار مخارج خانواده هستند.
همانطور که بیان شد، تعریف کودکان کار از تعریف اخلاقی و عاطفی آن جدا نیست. آنها کودکانی هستند که بخش زیادی از ساعات روزانه‌ی خود را به جای گذراندن در مدرسه، خانواده، بازی با همسالان خود و تفریح به کار کردن در موقعیت‌ها و مکان‌هایی که مناسب سن و روحیه‌ی آنها نبوده سپری می‌کنند. آمار نشان می‌دهد بیشتر این کودکان پسرانی هستند که از سنین ۵ سال تا ۱۸ سال مشغول به کارهای گوناگون‌اند و اکثرشان دارای خانواده‌های پرجمعیت هستند. برخی از آنها بعد از کار کردن به نزد خانواده باز می‌گردند اما برخی ارتباطشان با خانواده به کل قطع شده و برخی دیگر کم و بیش ارتباط دارند.
کار کودک ویژگی‌هایی دارد که از مهمترین آنها می‌توان به مزد ناچیز و ناعادلانه اشاره کرد. مزد اغلب کودکان کار آنچنان کم است که حتی برای رفع نیازهای اصلی زندگی کفاف خرج آنها را نمی‌دهد. اکثر مواقع حتی آن حقوق ناچیز را هم به خود کودک نمی‌دهند ؛ یا پدر و مادر کودک یا دیگر اعضای خانواده دریافت می‌کنند. همچنین فرمانبرداری و انعطاف پذیری کودک کار از دیگر اشخاص بیشتر است. از طرفی در اکثر موراد این کودکان در مکان هایی مشغول به فعالیت هستند که مجوز کار نداشته و غیر قانونی هستند. در نتیجه به علت عدم نظارت نهادی بر آن فعالیت، کار کودک نیز از شرایط نامطلوبی خواهد بود.
حمایت از خانواده های کودکان کار
از همین رو دکتر حبیب الله مسعودی فرید معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به این معظل اظهار داشت: کودکان کار و کودکان خیابانی به دلایل مختلفی در خیابان هستند، ممکن است کودکی مشکل خانوادگی یا مشکل معیشتی داشته باشد و یا سرپرست خانواده او زن و یا از کار افتاده و پیر و یا بیمار باشد. گروهی هم هستند که ممکن است نیازمند به آن معنای واقعی نباشند فقط برای کسب درآمد بیشتر و یا برای سوء استفاده از کودک آنها را در خیابان ها قرار می دهند.
وی ادامه داد: طبق قانونی که داریم کار برای کودکان زیرسن سال 15 ممنوع است و سن بالای 15سال کاری که شایسته کودک باشد به سلامت، عزت نفس کودک و شخصیت کودک آسیب نزند و با روحیه و روان کودک سازگاری داشته باشد می تواند انجام دهد. یکی از رویکرد های کلی ما در مواجه با این مسائل رویکرد مدیریت مورد است. کودکان به دلایل مختلف و متفاوت به کار روی می آورند و راه حل آن این است که با هر کودک کاری که برخورد می کنیم راه حل مناسب با آن را طراحی کنیم. در ابتدا باید گزارش مددکاری از خانواده و وضعیت کودک تهیه شود سپس بر اساس این گزارش راه حل را تنظیم و طراحی کنیم.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور اضافه کرد: ممکن است سرپرست خانواده کودک یک زن باشد که باید حمایت های لازم در این خصوص از خانواده او صورت بگیرد تا لازم نباشد این کودک کار کند. و یا ممکن است سرپرست این کودک دارای معلولیت، ازکار افتادگی و یا مسائل دیگری باشد که حمایت های مخصوصا خود را می طلبد؛ از طرفی هم ممکن است خانواده هیچ مشکلی نداشته باشند ولی از کودک برای کار کردن سوء استفاده می کنند که باید در این موارد اقدامات لازم صورت بگیرد، حتی در این موارد اگر خانواده صلاحیت نگهداری کودک را نداشته باشد از آنها سلب حضانت انجام می شود.
در خصوص تعداد کودکان کار در ایران و میزان پراکندگی آنها در شهرهای مختلف و ایرانی یا اتباع بودن آنها آمار دقیقی در دسترس نیست. اما یافته‌های تحقیقات و مطالعات مختلف نشان می‌دهد همواره شهرها بخصوص کلان شهرها بیشتر مخاطب کودکان کار است.
55درصد کودکان کار از اتباع هستند
در این خصوص دکترمسعودی فرید بیان داشت: در کل کشور 50تا55درصد کودکانی که در بهزیستی های کشور پذیرش می شوند اتباع هستند و این آمار در تهران بیش از 85درصد است. در این زمینه سازمان بهزیستی چندین رویکرد مختلف دارد. در ابتدا باید گفت که سازمان بهزیستی اساسا با کار کودک مخالف است بخصوص کارهایی که کودکان در خیابان های سطح شهر انجام می دهند مخصوصا کودکان زباله گرد که از بدترین نوع کار کودک است.
همچنین در این خصوص باید گفت که عمده کودکان کار قم در مناطق حاشیه نشین و کودکان اتباع دیده می شود که متاسفانه به دلیل عدم پوشش گسترده خدماتی در شرایط نامناسبی قراردارند.
شناسایی و ساماندهی 504کودک کار در قم
در این خصوص معصومه علیشیری معاون امور اجتماعی بهزیستی قم گفت: ۵۰۴ کودک کار در سال گذشته از سوی بهزیستی شناسایی و ساماندهی شدند.
اما آن چیزی که در خصوص این کودکان کار در کلان شهر ها وجود دارد مسئله باند و گروه می باشد.در شهرهای کوچک شاید باندی وجود نداشته باشد اما در کلان شهر ها به گفته خود مسئولین صددرصد باند وجود دارد که باید مراجع قضایی و انتظامی در این زمینه وارد شوند و برخورد مناسب را داشته باشند.
حسین حیدری
انتهای پیام/
همانطور که بیان شد، تعریف کودکان کار از تعریف اخلاقی و عاطفی آن جدا نیست. آنها کودکانی هستند که بخش زیادی از ساعات روزانه‌ی خود را به جای گذراندن در مدرسه، خانواده، بازی با همسالان خود و تفریح به کار کردن در موقعیت‌ها و مکان‌هایی که مناسب سن و روحیه‌ی آنها نبوده سپری می‌کنند. آمار نشان می‌دهد بیشتر این کودکان پسرانی هستند که از سنین ۵ سال تا ۱۸ سال مشغول به کارهای گوناگون‌اند و اکثرشان دارای خانواده‌های پرجمعیت هستند. برخی از آنها بعد از کار کردن به نزد خانواده باز می‌گردند اما برخی ارتباطشان با خانواده به کل قطع شده و برخی دیگر کم و بیش ارتباط دارند.
کار کودک ویژگی‌هایی دارد که از مهمترین آنها می‌توان به مزد ناچیز و ناعادلانه اشاره کرد. مزد اغلب کودکان کار آنچنان کم است که حتی برای رفع نیازهای اصلی زندگی کفاف خرج آنها را نمی‌دهد. اکثر مواقع حتی آن حقوق ناچیز را هم به خود کودک نمی‌دهند ؛ یا پدر و مادر کودک یا دیگر اعضای خانواده دریافت می‌کنند. همچنین فرمانبرداری و انعطاف پذیری کودک کار از دیگر اشخاص بیشتر است. از طرفی در اکثر موراد این کودکان در مکان هایی مشغول به فعالیت هستند که مجوز کار نداشته و غیر قانونی هستند. در نتیجه به علت عدم نظارت نهادی بر آن فعالیت، کار کودک نیز از شرایط نامطلوبی خواهد بود.
حمایت از خانواده های کودکان کار
از همین رو دکتر حبیب الله مسعودی فرید معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به این معظل اظهار داشت: کودکان کار و کودکان خیابانی به دلایل مختلفی در خیابان هستند، ممکن است کودکی مشکل خانوادگی یا مشکل معیشتی داشته باشد و یا سرپرست خانواده او زن و یا از کار افتاده و پیر و یا بیمار باشد. گروهی هم هستند که ممکن است نیازمند به آن معنای واقعی نباشند فقط برای کسب درآمد بیشتر و یا برای سوء استفاده از کودک آنها را در خیابان ها قرار می دهند.
وی ادامه داد: طبق قانونی که داریم کار برای کودکان زیرسن سال 15 ممنوع است و سن بالای 15سال کاری که شایسته کودک باشد به سلامت، عزت نفس کودک و شخصیت کودک آسیب نزند و با روحیه و روان کودک سازگاری داشته باشد می تواند انجام دهد. یکی از رویکرد های کلی ما در مواجه با این مسائل رویکرد مدیریت مورد است. کودکان به دلایل مختلف و متفاوت به کار روی می آورند و راه حل آن این است که با هر کودک کاری که برخورد می کنیم راه حل مناسب با آن را طراحی کنیم. در ابتدا باید گزارش مددکاری از خانواده و وضعیت کودک تهیه شود سپس بر اساس این گزارش راه حل را تنظیم و طراحی کنیم.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور اضافه کرد: ممکن است سرپرست خانواده کودک یک زن باشد که باید حمایت های لازم در این خصوص از خانواده او صورت بگیرد تا لازم نباشد این کودک کار کند. و یا ممکن است سرپرست این کودک دارای معلولیت، ازکار افتادگی و یا مسائل دیگری باشد که حمایت های مخصوصا خود را می طلبد؛ از طرفی هم ممکن است خانواده هیچ مشکلی نداشته باشند ولی از کودک برای کار کردن سوء استفاده می کنند که باید در این موارد اقدامات لازم صورت بگیرد، حتی در این موارد اگر خانواده صلاحیت نگهداری کودک را نداشته باشد از آنها سلب حضانت انجام می شود.
در خصوص تعداد کودکان کار در ایران و میزان پراکندگی آنها در شهرهای مختلف و ایرانی یا اتباع بودن آنها آمار دقیقی در دسترس نیست. اما یافته‌های تحقیقات و مطالعات مختلف نشان می‌دهد همواره شهرها بخصوص کلان شهرها بیشتر مخاطب کودکان کار است.
55درصد کودکان کار از اتباع هستند
در این خصوص دکترمسعودی فرید بیان داشت: در کل کشور 50تا55درصد کودکانی که در بهزیستی های کشور پذیرش می شوند اتباع هستند و این آمار در تهران بیش از 85درصد است. در این زمینه سازمان بهزیستی چندین رویکرد مختلف دارد. در ابتدا باید گفت که سازمان بهزیستی اساسا با کار کودک مخالف است بخصوص کارهایی که کودکان در خیابان های سطح شهر انجام می دهند مخصوصا کودکان زباله گرد که از بدترین نوع کار کودک است.
همچنین در این خصوص باید گفت که عمده کودکان کار قم در مناطق حاشیه نشین و کودکان اتباع دیده می شود که متاسفانه به دلیل عدم پوشش گسترده خدماتی در شرایط نامناسبی قراردارند.
شناسایی و ساماندهی 504کودک کار در قم
در این خصوص معصومه علیشیری معاون امور اجتماعی بهزیستی قم گفت: ۵۰۴ کودک کار در سال گذشته از سوی بهزیستی شناسایی و ساماندهی شدند.
اما آن چیزی که در خصوص این کودکان کار در کلان شهر ها وجود دارد مسئله باند و گروه می باشد.در شهرهای کوچک شاید باندی وجود نداشته باشد اما در کلان شهر ها به گفته خود مسئولین صددرصد باند وجود دارد که باید مراجع قضایی و انتظامی در این زمینه وارد شوند و برخورد مناسب را داشته باشند.
حسین حیدری
انتهای پیام/
نظرات شما