عشق به دیده شدن و معضلات

نیاز به توجه به طور طبیعی مشکل ساز نیست، اما در صورتی که این مساله بیش از حد باشد می‌توان از آن به عنوان نیاز بیمارگونه به شهرت یا مقام اجتماعی یاد کرد.

برخی از افراد از طریق تلاش برای اول و مهم بودن یا جلب توجه دیگران، با اضطراب بنیادی نادیده گرفته شدن مبارزه می‌کنند و از این رو برای جلب توجه دست به هر کاری می‌زنند، اما بسیاری دیگر به سبب حرفه و جایگاه خود، بیش از حد مورد توجه واقع می‌شوند و پس از مدتی کوتاه این میزان از توجه را آسیب زا می‌ببینند.

افرادی که مبتلا به بیماری اختلال شخصیت نمایشی هستند، خواهان جلب توجه دیگران نسبت به خود بوده و دارای شخصیت متفکر، سرزنده، نمایش‌گر و اغوا کننده هستند.

این افراد تمایل شدیدی به خودنمایی و جلب توجه دارند و برای تامین این هدف، به کارهای غیر عادی از جمله پوشیدن لباس‌های عجیب و جذاب، آرایش‌های تند و نامتعارف و ژست های نمایشی خاص دست می زنند و دارای عواطف بسیار نمایشی و اغراق‌آمیز هستند.

نیاز به دیده شدن، نیاز به برطرف کردن یک سری مشکلات از طریق مرکز توجه بودن و ... این‌ها شاید تعابیری از خودنمایی باشد که در برخی افراد وجود دارد، اما سوالی که در این بین به وجود می‌آید.

همه ما در روابط اجتماعی روزانه خود حتما کسی را می‌شناسیم که به خودنمایی کردن علاقه دارد. به طور سطحی کسانی که خودنمایی می‌کنند، افراد خونسرد قابل ستایش و برتری به نظر می‌رسند، اما واقعیت امر به طور کلی فرق می‌کند.

اینکه فردی بخواهد در مورد موفقیت‌های خود با دیگران صحبت کند یک رفتار اجتماعی و کاملا عادی است. همه‌ی ما دوست داریم ارزش خود را بالا ببریم و احساس مهم بودن کنیم، اما نکته‌ی اصلی این است که باید طرز بیان خوبی داشته باشیم.

اینکه بخواهیم اخبار را با یک فروتنی ساختگی برای دیگران بیان کنیم، تنها باعث می‌شود در ذهن آن‌ها تصویر بدی از خودمان بسازیم.

سید شهرام علیزاده روانشناس و مشاور خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اینکه توجه بیش از حد به آن‌ها گاه به حدی می‌رسد که برای حضور در جامعه به ایجاد چهره‌ای مبدل متوسل می‌شوند، اظهار کرد: این قبیل افراد به مرور زمان حریم شخصی خود را از دست رفته می‌بینند و مجبور می‌شوند تا بیش از حد معمول مراقب رفتار و پوشش خود باشند که این مسئله می‌تواند آن‌ها را به انواع اختلالات روانی همچون اضطراب و افسردگی نزدیک کند و عملکرد طبیعی آن‌ها را با مشکلات قابل توجهی مواجه کند.

علیزاده بیان کرد: در این میان رفتار افراد سلبریتی پرست نیز قابل توجه است؛ افرادی که گاه به زور متوسل شده اند تا یک عکس یادگاری با فرد مشهور بیندازند. این رفتار را در مسابقات فوتبال، جشنواره‌های فیلم و موسیقی و... بار‌ها بار شاهد بوده‌ایم. قصد بسیاری از این افراد کسب شهرت آنی با کمک یک فرد مشهور است و برخی دیگر می‌خواهند به این روش مورد توجه واقع شوند و به اصطلاح دیده شوند.

این روانشناس ادامه داد: این افراد نیاز بیمارگونه‌ای را به تأیید و توجه احساس می‌کنند و گاه به دلیل سلب حریم شخصی دیگران به مراجع قانونی معرفی می‌شوند.

انسان به طور ذاتی نیاز به تعلقات اجتماعی دارد، به این معنا که فرد احساس قدرت، ارزشمندی، پذیرفته شدن و مورد توجه قرار گرفتن در جامعه دارد. گرایش افراد به مشهور شدن دارای عوامل مختلفی است که بخش قابل توجهی از آن به احساس نیاز و برطرف کردن آن بر می‌گردد و باید پاسخ مناسبی دریافت کند. در بسیاری از موارد افراد میل به قدرت و شهرت دارند و برای ارضای این نیاز ابزار‌های لازم را دارند تا به طور رسمی معروف شوند و در صورت عدم وجود این ابزار‌ها رو به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌آورند.

زمانی که در جوامع انسانی ارزش‌ها به درستی تعریف نشوند یا در خانواده‌ها سلامت تربیتی و روابط سالم حاکم نباشد فردی که از پوسته اولیه خود (خانواده) خارج و وارد جامعه می‌شود ممکن است رفتار‌های نابهنجار و نادرستی بروز دهد مثلا با قرار دادن عکس‌ها و فیلم‌هایی متعدد از خود قصد جلب توجه داشته باشد؛ بنابراین عوامل مختلفی می‌تواند موجب بروز این مشکلات شود که عبارتند از ضعف سلامت تربیتی، فقدان وجود هیجانات مثبت در خانواده و در نهایت وجود اختلالات شخصیت نمایشی و اختلال خودشیفتگی.

همچنین امیر لطفی‌ حقیقت روان‌شناس و استاد دانشگاه در تشریح این معضل به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان در این باره، گفت: بسیاری از این افراد بیمار هستند به نحوی که از شخصیتی ضداجتماعی و دارای اختلالات روانی برخوردارند و میل به فریبکاری، بزرگنمایی و ایجاد نوعی هیجانات منفی در جامعه دارند.

لطفی‌حقیقت در تشریح راه حل‌های موجود برای مقابله با این معضل گفت: آگاه سازی خانواده‌ها و کودکان در مدارس و کارگاه‌های آموزشی می‌تواند بسیار مفید واقع شود. همچنین خانواده‌ها برای تأمین سلامت روانی حداقل سالی یک بار به روان‌شناس مراجعه و سلامت زندگی خود را تضمین کنند. ایجاد نوعی بی تفاوتی نسبت به افرادی که معروفیت کاذب دارند می‌تواند موثر باشد در واقع ما باید جذابیت‌ها را در جامعه جابجا کنیم به نحوی که مردم تمایلی برای پیگیری ادامه فعالیت این گونه افراد نداشته باشند.

وی افزود: در جامعه ما برخی عناصر فرهنگی، اجتماعی به یکباره حذف شد و جایگزین مناسبی برای آن مشخص نشد همین مسئله باعث نوعی شکاف فرهنگی و مدیریتی شد، چرا که طبعا افراد نیازمند برخی تفریحات و سرگرمی‌ها هستند زمانی که تفریحات در جامعه ما با محدودیت روبرو است و نظام اجتماعی ما مدیریت متمرکز شده‌ای ندارد و بیشتر در غالب شعار ظهور می‌کند طبعا نیاز افراد برطرف نمی‌شود و برای ارضای نیاز‌ها به گونه‌ای دیگر اقدام می‌کنند.

لطفی‌حقیقت خاطرنشان کرد: از آنجایی که باور‌های مردم آسیب خورده به طوری که تمایل زیادی به این افراد دارند در قبال این افراد باید واکنش رسانه‌ای و هم واکنش قضایی وجود داشته باشد. یعنی کسی که با انتشار فیلم و عکس‌هایی از خود باعث براگیختن هیجان در جامعه می‌شوند به عنوان یک شخصیت ضداجتماعی وی را معرفی و مورد مجازات قرار داد.