اضطراب جدایی در کودکان؛ اختلالی که باید جدی گرفته شود

امّا سوال اینجاست که چرا با وجود این که برخی از کودکان از این اختلال رنج می‌برند, کودکانی هم هستند که هیچ گونه وابستگی به والدین و اطرافیان نزدیک خود ندارند و هیچ نشانه‌ای از اضطراب جدایی در وجود آن‌ها مشاهده نمی‌شود تا جایی که براحتی می‌توانند برای مدتی، دور از والدین خود باشند.

اغلب کودکان، هنگام جدایی از پدر و مادر و یا مراقب خود دچار نگرانی و ترسی مداوم می‌شوند که این موضوع نه تنها برای آن‌ها بلکه برای والدینشان می‌تواند پیامد‌های منفی را به همراه داشته باشد که از آن جمله می‌توان به گم شدن کودک، مجزا شدن اتاق خوابش و تنها خوابیدن او و خواب‌های آشفته ناشی از جدایی از والدین خود اشاره کرد.

والدین باید برای کنترل، مدیریت و برطرف شدن این اختلال، مهارت‌هایی را یاد بگیرند. بدین معنی که آن‌ها حتما باید احساسات و افکار فرزند خود را به خوبی بشناسند، اضطراب خود و کودک را کنترل کرده، احساس آرامش و امنیت را به فرزند خود منتقل کنند و با درک کردن فرزند خود و شرایط موجود، به آرامی در خصوص موضوع جدا شدن در برخی از شرایط, با او صحبت کنند.

فربد مفیدی، روانشناس و فعال در حوزه توانبخشی کودک، در گفت وگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، در رابطه با اختلال اضطراب جدایی در کودکان اظهار کرد: اختلال اضطراب جدایی، یعنی نگرانی شدید درمورد دوری از والدین به ویژه مادر و یا مراقب؛ به طوری که روند فعالیت‌های روزمره کودک را مختل کند.

وی، در خصوص شکل گیری اضطراب جدایی بیان کرد: در این نوع اضطراب، محتوای نگرانی کودک، از دست دادن مادر یا والدین و منابع امنیت است که خود را به شکل‌های تجربه دوری از مادر، حضور اجباری و با ناراحتی در مهدکودک، جدا کردن کودک از مادر با اجبار، کم حوصلگی و پس زدن کودک توسط مادر، بیماری مادر، دعوا و مشاجره والدین، تهدید کودک به این که " دوستت ندارم و میذارم میرم یا آخر از دست تو می‌میرم ", افزایش آگاهی کودک و آشنا شدن با پدیده مرگ و بیماری، تجربه چندین پرستار یا مراقب و تعویض آن ها، نگرانی‌های مداوم و اجازه استقلال نداشتن کودک، نشان می‌دهد.

این روانشناس، با اشاره به برخی از نشانه‌های اختلال اضطراب جدایی در کودکان تصریح کرد: در این اختلال، کودک به طور مداوم به دنبال والدین است، به تنهایی داخل اتاق خود نمی‌رود و نمی‌خوابد، مهد یا مدرسه را به راحتی نمی‌پذیرد، نه تنها در پارک بلکه در هیچ محل دیگری از مادر خود دور نمی‌شود، شب‌ها به هر بهانه ای، مادر خود را صدا می‌کند و درمورد بیماری، مرگ، پیری، تصادف و... سوال می‌پرسد و به طور دائم از مادر خود می‌خواهد که حتما بعد از مهد، به سرعت به دنبال او برود.

مفیدی گفت: گاهی اختلال اضطراب جدایی، آنقدر شدید است که کودک اصلا رفتن به مهد یا مدرسه را نمی‌پذیرد و اگر این مشکل با اجبار حل شود اثرات آن تا بزرگسالی باقی می‌ماند.

وی در رابطه با شکل گیری و روند اختلال اضطراب جدایی ادامه داد: شروع این اختلال ممکن است از سن کودکی و پیش دبستانی شروع شود و با بالا رفتن سن او، تشدید و بهبود پیدا کند چرا که بسیاری از بزرگسالان مبتلا به اضطراب جدایی، شروع این اختلال در کودکی خود را به یاد نمی‌آورند، هرچند ممکن است نشانه‌های آن را به یاد بیاورند که جلوه‌های اختلال اضطراب جدایی با افزایش سن تفاوت دارد.

این روانشناس افزود: کودکان خردسال از رفتن به مهدکودک و با بزرگ‌تر شدن، از مدرسه رفتن اکراه بیشتری دارند تا جایی که ممکن است از رفتن به مدرسه خودداری کنند که در بزرگسالان، اختلال اضطراب جدایی ممکن است توانایی آن‌ها را در کنار آمدن با تغییرات شرایط، محدود کند و معمولا، بزرگسالان مبتلا به این اختلال هم نگرانی‌هایی در مورد همسر و فرزندان خود دارند؛ به طوری که به محض جدایی از آن‌ها دچار ناراحتی و اضطراب می‌شوند.