پارکینسون؛ از علل ابتلا تا راهکارهای درمانی

این بیماری علاوه بر تاثیر روی حافظه، عملکرد طبیعی افراد را نیز دچار مشکل می کند و لرزش دست، گرفتگی عضلات و کند شدن فعالیت های روزمره از شایع ترین علائم آن است. با توجه به درگذشت هنرمند باسابقه، محسن قاضی مرادی و ابتلای او به پارکینسون در نظر داریم در این گزارش به معرفی کامل بیماری پارکینسون از علل ابتلا و میزان شیوع تا روش های تشخیص و درمان، بپردازیم .

این بیماری به این دلیل که توان حرکتی فرد را از او می گیرد و گاه حتی روی توانایی صحبت کردن و بلع غذا و یادآوری اطرافیان تاثیر می گذارد، حائز اهمیت است و باید به تشخیص و روش های درمانی آن توجه شود.

محمدعلی اکبریان، فوق تخصص مغز و اعصاب و نورولوژی  گفت: بیماری پارکینسون مثل بیماری آلزایمر، که تقریبا مردم با آن آشنایی کافی را دارند، یکی از بیماری‌های سیستم عصبی است که در آن اختلال حرکتی وجود دارد، وقتی این اختلال حرکتی به صورت کند شدن حرکات، سفت شدن عضلات در انجام حرکات و لرزش اندام‌ها، نمایش پیدا می کند، تشخیص بیماری،  پارکینسون اعلام می‌شود. 

اکبریان افزود: هر یک از علائم ذکر شده می‌تواند در بیمار غالب باشد و بعضی از این علائم می‌توانند به شکل خفیف تری نمود بیرونی پیدا کنند. معمولا وقتی پزشک، بیمار را معاینه می‌کند، علائم خفیفی که برای بیمار کمتر اهمیت داشته را به راحتی تشخیص می‌دهد.

به گفته او تشخیص این بیماری بسیار ساده است؛ معمولا بیماران مبتلا به پارکینسون، از کندی حرکات و آهسته شدن سرعت راه رفتن و کند شدن فعالیت‌های روزمره و گرفتگی مداوم عضلات و لرزش دست هایشان به صورت ریتمیک و مداوم، شکایت می‌کنند و با بررسی این علائم، متخصص به راحتی پارکینسون را تشخیص می‌دهد.

علل ابتلا به پارکینسون 

این فوق تخصص مغز و اعصاب و نورولوژی گفت: با بررسی عوامل پاراکلینیک، می‌توان علت‌های ابتلا به پارکینسون را بررسی کرد. بعضی از انواع پارکینسون‌ها موقتی، بعضی در جریان بیماری ویروسی، برخی بر اثر مصرف برخی از دارو‌ها و گاه به دلیل  تخریب قسمت‌هایی از مغز که معمولا در سنین بالا شکل می‌گیرد، این عارضه در افراد بروز و ظهور دارد.

اکبریان بیان کرد: حالات موقتی که مبتلایان به پارکینسون با آن مواجه می‌شوند گا‌ه می‌تواند به دلیل مصرف بعضی از داروها، مثل دارو‌های اعصاب و روان باشد، ولی افرادی که به دلیل تخریب سلول‌های مغزی به این بیماری مبتلا شده اند، معمولا  علائم پارکینسون را به صورت دائمی به همراه خواهند داشت و درمانشان نیز متفاوت است.

او افزود: تشخیص این بیماری با معاینه دقیق کلینیکی، آزمایشات روتین خونی، MRI و سی تی اسکن (به ویژه روش  سی تی اسکن اختصاصی به نام اسپکت اسکن) انجام می‌شود.

اکبریان گفت: بعد از تشخیص قطعی پارکینسون ابتدا باید آموزش‌هایی به بیمار داده شود و سپس روند درمانی را آغاز کند. آموزشی که متخصصان مغز به بیماران مبتلا به پارکینسون، پیشنهاد می‌دهند این است که بیمار حتما تحرک خود را حفظ کند و دائما در حرکت باشد. این بیماران معمولا با علائم جزیی، نیازی به بستری ندارند، زیرا اگر بستری شوند؛ عضلاتشان سفت و انجام حرکات برایشان سخت‌تر می‌شود، در نتیجه در مراحل اولیه تاکید داریم  که روزانه چند نیم ساعت، حرکت، پیاده روی و ورزش داشته باشند.

تاثیر مصرف آنتی اکسیدان بر درمان پارکینسون

او با اشاره به اینکه مبتلایان به پارکینسون باید تابع رژیم غذایی باشند که در آن مواد غذایی حاوی ویتامین‌ای و ویتامین بی و آنتی اکسیدان فراوان باشد، بیان کرد: مواد غذایی مثل سبزیجات، میوه‌های رنگی،  زنجبیل، زیره سیاه و ترکیبات گیاهان دارویی حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان هستند که با مصرف این خوراکی‌ها می‌توان به بهبودی بیمار، کمک کرد.

اکبریان گفت: اگر پارکینسون در مراحل شدید قرار گرفت باید حتما از دارو استفاده شود، زیرا درمان این بیماری به مصرف دارو‌های خاصی نیازمند است. در بیماری پارکینسون، ماده شیمیایی دوپامین در مغز کاهش پیدا می‌کند و کاهش آن باعث حرکات غیرارادی می‌شود که دارو را جایگزین این ماده شیمیایی از دست رفته در مغز می‌کنیم.

او ادامه داد: بیمار مبتلا به پارکینسون معمولا در ابتدای مصرف دارو، واکنش خوبی به مصرف دارو‌ها نشان می دهد، اما در ادامه، ممکن است بیماری پیشرفت کند و نیاز به تغییر دوز دارو‌ها باشد.

اکبریان گفت: دوپامین با مواد شیمیایی دیگری مانند اپی نفرین و سروتونین در حالت تعادل در مغز هستند و اگر دوپامین کاهش پیدا کند، سایر مواد شیمیایی هم اثر می‌پذیرند و میزانشان کم یا زیاد می‌شود؛ به همین دلیل بیماران مبتلا به پارکینسون دچار اختلالات دیگری هم می‌شوند که این اختلالات ناشی از کاهش دوپامین در مغز و به هم خوردن تعادل سایر مواد شیمیایی مغز است.

این فوق تخصص مغز و اعصاب و نورولوژی بیان کرد: اختلالاتی مثل مختل شدن خواب (از دست دادن خواب راحت و از خواب پریدن ناگهانی)، اختلال در سیستم خودکار بدن (اختلال در ضربان قلب، فشار خون، کنترل دستگاه‌های گوارش و ادراری-تناسلی) و ... از جمله اختلالات مهمی است که بیمار پارکینسونی با آن مواجه می‌شود.

اکبریان گفت: مشکلاتی مانند اختلال دفع ادرار و مدفوع، اختلال و کند شدن حرکات روده و یبوست‌های طولانی و مزمن، اختلالات ضربان قلب و فشار خون و نوسانات فشار خون و حتی سنگ کوب، در این بیماران در طولانی مدت مشاهده خواهد شد و پزشک متخصص باید با توجه به این علائم روند درمان را تغییر دهد.

همراهی پارکینسون با آلزایمر،طبیعی است 

او افزود: بیماری پارکینسون به خودی خود می‌تواند با بیماری‌های دیگری همراه باشد. بیماری مثل آلزایمر به این معنی که بیمار علاوه بر پارکینسون، به فراموشی هم مبتلا می‌شود یا ممکن است بیمار پارکینسونی به اختلالات مخچه‌ای و حرکتی نیز مبتلا شود.

این فوق تخصص مغز و اعصاب و نورولوژی گفت: مبتلایان به پارکینسون، عمر طبیعی دارند و نباید نگران کاهش طول عمرشان باشند و حتی ممکن است بدتر و بهتر شوند در واقع  باید به طور مداوم زیر نظر پزشک باشند و داروهایشان را به طور مرتب مصرف کنند.

اکبریان ادامه داد: شیوع این بیماری در یک درصد افراد بالای ۵۰ سال است و به ندرت افراد کم سن و سال به پارکینسون مبتلا می‌شوند که اگر هم مبتلا شوند دلیلش، بیماری دیگری مثل بیماری‌های عفونی و ویروسی  یا مصرف بعضی از دارو‌های قوی اعصاب و روان است.

او بیان کرد: در شرایطی که بیمار به درمان‌های دارویی مقاوم شود، روش‌های دیگری مثل جراحی و پیوند‌هایی خاص برای پارکینسون وجود دارد. امروزه یکی از روش‌های بسیار متداولی که برای درمان مبتلایان به پارکینسون وجود دارد، گذاشتن یک الکترود متحرک در مغز است که باعث تحریک نقاط عمق مغزی می‌شود و به کمک الکترود‌هایی که به باطری وصل است و در مغز بیمار قرار می‌گیرد، علائم بیماری تنظیم خواهدشد.