سفر به مرکز گنجینه فرهنگ ها؛ از چشمه های آب گرم ایوب پیغمبر تا ماسوله خراسان شمالی

خراسان شمالی پانزدهمین استان ایران به لحاظ وسعت محسوب می شود و از سمت شمال با کشور ترکمنستان با 281 کیلومتر مرز مشترک، از شرق و جنوب با استان خراسان رضوی، از جنوب غربی با استان سمنان و از غرب با استان گلستان هم مرز است. مرکز استان خراسان شمالی، شهر زیبای بجنورد است.

در آستانه نوروز 1401 با هدف معرفی مناطق گردشگری خراسان شمالی روزانه یکی از شهرستان ها و مناطق دیدنی شان تقدیم نگاه تان می شود:

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی عصراترک، شهرستان بجنورد به مرکزیت شهر بجنورد، از شمال با کشور ترکمنستان، از شرق به شهرستان شیروان، از غرب به شهرستان مانه و سملقان و از جنوب به شهرستان های اسفراین و جاجرم محدود می شود.

جلگه بجنورد با چشمه‌ها، رودها، جنگلها و کوه های بلندی که گرداگرد آن را چون نگینی در برگرفته‌اند، از جمله زیستگاه‌های مناسب در بخش شمال غربی خراسان است.

 در جای دره‌های حاصل‌خیز رشته‌کوه آلاداغ، واقع در جنوب شهر بجنورد، از گریوان گرفته تا اسدلی و سر حصار کلاته نقی‌، نشانه‌هایی از سکونت اقوام بومی و آریایی در هزاره اول پیش از میلاد مسیح به‌دست آمده است.

وجود تپه‌های باستانی (سریوان) و (‌تاتار ) و ( بدرانلو ) و تپه‌های ( بلبل ) و (حصارگرمخان‌) در حاشیه‌ رود اترک متعلق به هزاره اول قبل از میلاد پیشینه تاریخی تمدن بجنورد را به سه هزار سال پیش می‌رساند و پژوهشهای مقدماتی انجام شده بر روی سنگ‌نگاره ( تکه ) بیانگر حیات و تمدن در حداقل پنج هزار سال پیش در این نواحی است.

آیینه خانه مفخم (موزه اسناد و نسخ خطی) به شماره ثبت ملی: 1167

عمارت معروف به آیینه خانه مفخم یکی از یادمانهای برجسته ی دوره قاجار در منتهی الیه شمالی خیابان شریعتی شهر بجنورد قرار دارد. در دوره قاجاری بنای آیینه خانه همراه با آثار دیگری از جمله عمارت مفخم، کلاه فرنگی، حوضخانه و سردر، در باغ بزرگی قرار داشته و مجموعه دارالحکومه سردار مفخم را تشکیل می داده است. این بنا در حدود 1300 هجری، همزمان با دوره حکومت ناصرالدین شاه به دستور یار محمد خان شادلو، معروف به سردار مفخم بجنوردی ساخته شده و به عنوان فضای اداری و دیوانی، برای انجام دیدارهای رسمی سردار با رجال سیاسی عهد قاجار و نیز انجام مراسم تشزیفات نظامی و رایزنی در باب مسایل سیاسی و اجتماعی با سران ایل شادلو و ... مورد استفاده قرار می گرفته است.

عمارت مفخم (موزه باستان شناسی و مردم شناسی) به شماره ثبت ملی : 952

عمارت مفخم بزرگترین و شاخص ترین اثر تاریخی قاجاری در استان خراسان شمالی است که همزمان با آیینه خانه در اوایل قرن چهاردهم هجری بدستور سردار مفخم، به عنوان محل سکونت وی و خانواده اش ساخته شده است. این بنای مجلل در دو طبقه ساخته شده و دارای دو تالار بزرگ و 34 اتاق می باشد. نمای اصلی ساختمان در سمت جنوب است. بنای عمارت مفخم پس از مرمت و احیا به موزه بزرگ باستان شناسی و مردم شناسی استان تبدیل شده است.

خانه تاریخی جاجرمی ها (خانه صنایع دستی استان) به شماره ثبت ملی: 1151

خانه جاجرمی ها واقع در خیابان طالقانی شرقی کوچه جاجرمی شهر بجنورد از بناهای اواخر دورۀ قاجاریه است که به استناد کتیبه موجود در سال 1325 هجری قمری به دست استاد غلامرضا بنا یزدی ساخته شده است.این بنای کوچک و زیبا با پلان مربع و حدود 600 متر مربع مساحت، نمونه ارزشمندی از معماری سنتی نوعِ حیاط مرکزی است .درهای چوبی و همه پنجره ها و نورگیرها رو به حیاط باز می شوند. ورودی حسینیه از طریق یک هشتی به حیاط مرکزی متصل شده که با دو رشته پلکان در گوشه های شمال شرقی جنوب غربی به مهتابی های طبقه بالا راه می یابد. قسمت فوقانی دیوار ایوان شرقی یک افریز تزیینی با کتیبه به خط نستعلیق دارد که در آن گزیده ای از ترکیب بند مشهور محتشم کاشانی در مرثیه شهدای کربلا (باز این چه شورش است) گچبری شده است. این مکان امروزه به خانه صنایع دستی استان تبدیل شده است و در آن انواع صنایع دستی استان تولید وعرضه می شوند.

مقبـره  شهدا  به شماره ثبت ملی: 9241

بنای یادبود «مقبره شهدا»  واقع در خیابان 32 متری شهدا از آثار ارزشمند  معماری اوایل دوره پهلوی اول درشهر بجنورد است که در گذشته در مرکز باغی ساخته شده بود. این بنا مدفن چند تن از افسران ارتش است که در واقعه ی سرکوب شورش لهاک خان (که در سال 1304 در منطقه، علم طغیان برافراشته بودند) به دستور رضا شاه کشته شده و پیکرشان در این مکان به خاک سپرده  شد.

منطقه نمونه گردشگری بش قارداش

"بش قارداش" واقع در 4 کیلومتری جنوب غربی بجنورد، در گذشته پارکی معروف و امروزه «منطقه نمونه ملی گردشگری» نام گرفته است و تفرجگاهی کم نظیر در 5 کیلومتری جنوب شهر بجنورد و در مجاورت جاده بجنورد به اسفراین می باشد.

یادمان سردار مفخم حاکم بجنورد و استر آباد  در اواخر دوره قاجاریه بنای آرامگاهی  با شکوهی به شماره ثبت ملی «4757» است  مشرف به چشمه معروف بش قارداش در این پارک زیبا که در اکثر مواقع و بویژه روزهای پایانی هفته تفریح گاه و تفرجگاه اهالی شهر و میهمانان و گردشگران است. 

منطقه نمونه گردشگری بابا امان

پارک ملی بابا امان بجنورد که امروزه «منطقه نمونه ملی گردشگری» نام گرفته، از گذشته های دور تفرجگاهی بسیار زیبا در مجاورت جاده سنتو(شاهراه آسیایی) در فاصله حدود 10 کیلومتری شرق بجنورد بوده و در سال های اخیر تحت مدیریت شهرداری بجنورد رونق و توسعه ای قابل توجه یافته است.

چشمه پر آب بابا امان و بقعه مذهبی امامزاده سید اسماعیل(ع)، یک متل و چندین رستوران و واحد خدماتی در دل طبیعت سر سبز و درختانی سر بفلک کشیده ، جذابیت  کم نظیری به این منطقه خوش آب و هوا داده است.

منطقه نمونه و روستای هدف گردشگری اسفیدان

روستای توریستی اسفیدان در 45 کیلومتری جنوب شرقی بجنورد واقع شده است. این روستا بافت مسکونی جالب توجهی دارد و خانه ها  به صورت پلکانی در دامنه کوه ساخته شده اند برهمین اساس اسفیدان به «ماسوله خراسان شمالی» نیز شهرت یافته است. از جاذبه های روستا به آبشار  هِنَه ور، آبشار بارگاه، غار خزانه هِنَه ور، مقبره شیخ محمد رضا ربانی معروف به حاج آخوند، بقعه امامزاده محمد بن باقر بن موسی بن جعفر (ع) به شماره ثبت ملی 5942 ،  می توان اشاره کرد.

صنایع دستی این روستا فرش های دستباف، صنایع چوبی، صنایع سفالی، قالی بافی و چادر شب بافی است. از ورزش های رایج محلی کشتی با چوخه، تسمه، درنا، ریسمان کشی و پشتک را می توان نام برد.

 غذاهای سنتی اسفیدان از جمله فتیر مسکه، آش پلو، قورمه، کاچی، آش قلیه، طرفداران زیادی دارد.

 موسیقی محلی شامل قشمه و دوتار؛ مراسم محلی از جمله مراسم روز اول عید نوروز که نزدیک امامزاده نذری می دهند و مراسم روز سیزده بدر که به آبشار  هِنَه ور می روند از ویژگی های برجستۀ اسفیدان قلمداد می شوند.

سوغات اسفیدان کشمش، بادام و گردو است.در سال های اخیر یک کمپ گردشگری به همت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در نزدیکی روستا احداث شده است.

منطقه نمونه گردشگری ایوب

روستای ایوب واقع در 77 کیلومتری شمال غرب بجنورد از توابع  دهستان گیفان بخش گرمخان شهرستان بجنورد است. زبان اهالی این روستا تاتی است. در مجاورت غربی و جنوب غربی روستای ایوب بلندی هائی است که بر فراز آن  محوطه ای باز معروف به« تخته ایوب» واقع است .

از جاذبه های  این منطقه گردشگری می توان به بقعه امامزاده ایوب  و چشمه و استخرهای آبگرم آن ، همچنین چند آبگرم دیگر ( حاج رحیم رضوان ، آبگرم محمد کریم ( حاج ابراهیم توکلی ) و...)، اشاره کردو در کنار آن چشم انداز  باغات و  طبیعت زیبای روستای ایوب ، طبیعت زیبا و بقعه امامزاده عسگری روستای گیفان، دره آسیا زو و ...  قرار دارد.

 در افق دوردست شمالی «کوهستان معروف می سی نو » دیده می شود .روستای ایوب در 15 کیلومتری جنوب مرز کشور ترکمنستان واقع است .

چشمه آب گرم ایوب  در تاریخ 25/8/88 به شماره «45» و با قدمت دوره کرتاسه در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسیده است .دبی چشمه اصلی ایوب حدود 6  اینچ در ثانیه و دمای آن  حدود 40 درجه سانتی گراد  است.

همه این جاذبه ها بعلاوه برخی امکانات و خدمات رفاهی گردشگران و زوار بقعه مذهبی در این نقطه موجب  تصویب و شکل گیری « منطقه نمونه گردشگری ایوب» در سال 1385 گردید.

آبشار حمید (حمد)

روستای سر سبز و زیبای حمید در جنوب شرقی شهر بجنورد قرار دارد. اهالی این روستا کرمانج (کرد) هستند. در انتهای دره ای صخره ای و طولانی در جنوب روستا، آبشاری بلند در میان کوههای سر بفلک کشیده وجود دارد که زیبایی آن و نیز مسیر نسبتا طولانی این دره در حد فاصل روستا و آبشار به جاذبه گردشگری  مهمی در نزدیکی شهر بجنورد تبدیل شده است.

منطقه گردشگری بدرانلو

« گردنه بدرانلو » عنوان بلندی های سر سبز شرق بجنورد است که از قدیم  نشانه ای آشنا در مسیر و مجاورت جاده سنتو (شاهراه آسیایی)  برای مسافران جاده شمالی است.

به جهت توجه گردشگران به این منطقه به عنوان مکانی توریستی با چشم انداز و مواهب طبیعی، این خطه نقش بسزایی در جذب علاقمندان به مقوله گردشگری استان ایجاد نموده است. 

روستای بدرانلو در میان باغات سر سبز و بویژه در دل تاکستانهای معروفش واقع است و روستاهای زیبای دیگر چون نرگسلوی علیا و سفلی و دهگاه(و چشمه خور خوری) نیز در این محور قرار دارند.

منطقه نمونه گردشگری فیروزه

روستای فیروزه در جنوب شرق بجنورد واقع است. طبیعت زیبا و باغات سرسبز آن گسترده در جنوب دشت بجنورد جذابیت و پتانسیل قابل توجهی فراهم نموده که در سالیان گذشته به عنوان« منطقه نمونه گردشگری » برگزیده شده است.

 این منطقه همواره مورد توجه اهالی بجنورد گردشگران استان بویژه در فصول بهار و تابستان می باشد.

اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان در سال های اخیر اقدام ساخت تاسیسات گردشگری در این روستا نموده و انتظار می رود با توسعه این خدمات در آینده نه چندان دوری همچون طرقبه و شاندیز در مشهد به یکی از پر مخاطب ترین مناطق گردشگری استان تبدیل گردد.

روستای گردشگری مهنان

در فاصله 18 کیلومتری شهر بجنورد و در حاشیه جاده بجنورد - اسفراین دره و روستای زیبا مهنان قرار دارد. این دره  به دلیل سهولت دسترسی و بهره مندی از درختان انبوه، رودخانه و چشمه های آب قابل شرب همواره پذیرای مسافران و گردشگران بوده است. چشمه معروف مهنان که در قسمت انتهای دره داریان روستای مهنان قرار دارد یکی از پر آب ترین چشمه های منطقه است که باوجود درختان کهنسال چنار و بقایای آسیابی قدیمی در اطراف آن برای گردشگران جذابیت قابل توجهی یافته است.

انتهای پیام/ رحمانی