علت ترساندن مردم از «حجامت» توسط وزارت بهداشت چیست؟

اخیراً محمود خدادوست به‌عنوان سرپرست دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت طی اظهاراتی ضمن "سودجو" خواندن افرادی که در فصل بهار توصیه عمومی برای انجام حجامت می‌کنند، گفته: "متأسفانه امروزه به‌دلیل اقبال مردم به حوزه طب ایرانی و مکمل، شاهد ورود افراد غیرمتخصص به این حوزه و افراطی‌گری‌ها و بزرگنمایی‌هایی از خدمات این حوزه از جمله حجامت هستیم که همگان را به انجام این‌گونه اقدامات در فصل بهار تشویق می‌کنند در حالی‌که در این مکتب غنی طبی، هر فرد بر مبنای مزاج منحصربه‌فرد خود تحت درمان قرار گرفته و چنین اعمالی باید با در نظر گرفتن شرایط بدنی هر فرد تجویز شود".

جالب این است که خدادوست برای پاکسازی بدن در فصل بهار صرفاً "دفع مواد زائد از طریق مدفوع و درمان یبوست" را پیشنهاد کرده است!

در پاسخ به این اظهاراتِ سرپرست دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت، "دکتر سید سعید اسماعیلی" به‌عنوان یکی از متخصصین پیشکسوت طب سنتی کشورمان، مطلبی را در اختیار تسنیم قرار داده که در ادامه آمده است:

جناب آقای دکتر خدادوست مشاور محترم وزیر بهداشت
سلام علیکم
پیرو مصاحبه منتشرشده از جنابعالی در تاریخ ۱۱ فروردین ماه ۹۸ در موضوع پاکسازی مناسب بهار نکاتی را به‌استحضار می‌رساند:

جنابعالی کسانی را که توصیه عمومی به فصد و حجامت می‌کنند، افرادی "سودجو" معرفی کرده‌اید.

آیا احتمال نمی‌دهید که عده‌ای نظر کارشناسی خود را بیان کرده باشند و به‌دنبال سود‌جویی از این راه نباشند؟ مستحضرید که در اکثر منابع طب سنتی ایران توصیه به فصد و حجامت و اخراج خون جزو تدابیر فصل بهار و به‌عنوان یک روش پیشگیری معرفی شده است.

با توجه شرایط روزگار ما که بسیاری از مردم در ایام ابتدای سال به‌مناسبت نوروز مقادیر زیادی گوشت و شیرینی و آجیل مصرف می‌کنند و این موجب غلبه بیشتر خون می‌شود، آیا توصیه به حجامت به‌عنوان یک تدبیر حفظ الصحه با مبانی طب سنتی تعارض دارد یا منطبق بر آن است؟

مستحضرید که مقالات و یافته‌های جدید نیز فواید فراوانی برای حجامت ذکر کرده‌اند؛ از سوی دیگر روایات متواتر از معصومین علیهم السلام نشان می‌دهد که حجامت سنت قطعی پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصوم (ع) بوده است و این روایات نیز بر جنبه پیشگیرانه حجامت تأکید کرده‌اند.

از سوی دیگر در فصل بهار بیماری‌هایی مانند حساسیت فصلی، جوش و دمل زیاد می‌شود که حجامت در درمان آن‌ها بسیار مؤثر و مورد تأکید متون طب سنتی، روایات طبی و مقالات جدید و تجربه مجربین است در حالی که درمان‌های دیگر پرعارضه و پرهزینه و به‌صلاح مردم و نظام سلامت کشور نیستند.

جنابعالی استفاده از روش‌های پاکسازی مانند حجامت را منوط به مراجعه به سلامتکده‌های طب سنتی کرده‌اید، لکن با توجه به محدود بودن این مراکز و عدم دسترسی همه مردم به آنها، با این توصیه عملاً مردم را از روش‌های پاکسازی ساده و کم‌عارضه و پرفایده‌ای، چون حجامت محروم می‌کنید.

در مورد بحث سودجویی هم بدیهی است که در هر امر درست و حقی، ممکن است افرادی سودجو پیدا شوند، به‌عنوان مثال امروزه شاهد هستیم داعش از امر مقدسی، چون جهاد و شهادت‌طلبی سوء‌استفاده می‌کند؛ این سوءاستفاده نبایستی منجر به انکار یک موضوع حق مانند جهاد و شهادت‌طلبی شود.

راه جلوگیری از سوء‌استفاده، تبیین و ترویج درست مسئله حجامت برای پزشکان و پیراپزشکان از یک سو و برخورد جدی با معدود سوء‌استفاده‌کنندگان است؛ در پایان اینجانب و جمعی از دوستان آماده‌ایم تا در جهت آموزش و بازآموزی گروه پزشکی در موضوع حجامت جنابعالی را یاری کنیم.