تهدید آب‌های آلوده در مناطق سیل زده

یکی از خطرات و تهدیدهای جدی سیل به خصوص بعد از فروکش، بروز مشکلات بهداشتی است که متأسفانه با گرم شدن هوا، این قبیل معضلات نگران کننده تر خواهد شد. به طوری که در این روزها، یکی از مشکلات بهداشتی در مناطق سیل زده کشور، وجود آب‌های روان آلوده و بالا آمدن فاضلاب هاست. این وضعیت به خصوص در استان خوزستان که در منطقه‌ای گرمسیری قرار دارد، جدی تر است و می‌بایست به فکر رسیدن روزهای گرم باشیم. روزهایی که می‌تواند در سایه مشکلات بهداشتی، از جمله کمبود آب شرب سالم و عدم مدیریت آب‌های روان، به مراتب سخت‌تر از روزهای وقوع سیل باشد. در این بین، شایع شدن بیماری‌های روده‌ای، اسهال و…، تا حدودی قابل پیش بینی است که با برنامه ریزی دقیق و ارائه خدمات بهداشتی قابل قبول، می‌توان به سلامت از کنار این بیماری‌ها گذر کرد.

مسعود مردانی عضو هیأت مؤسس مرکز تحقیقات بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با عنوان این مطلب که سیل نسبت به سایر بلایای طبیعی موجب بیشترین خسارت می‌شود، اظهار داشت: استفاده از آب و غذای آلوده یکی از مشکلات عمده بهداشتی و درمانی پس از سیل به شمار می‌آید که پس از وقوع حادثه به علت از هم گسیختگی زیرساخت‌های بهداشتی محل، منجر به بیماری‌های عفونی منتقله توسط عوامل بیماری زایی مثل باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و…، می‌شود.

وی، از میان این بیماری‌ها بر اهمیت اسهال‌های حاد عفونی که توسط عوامل میکروبی از یک فرد به فرد دیگر از راه مدفوع دهانی منتقل می‌شود، تاکید کرد و افزود: بیماری «وبا»، عارضه دیگری است که بعد از وقوع سیل ممکن است در منطقه سیل زده شیوع پیدا کند که عمدتاً به دلیل استفاده از آب آلوده و عدم رعایت بهداشت فردی و گروهی بروز می‌کند.

مردانی، نقش بیماری‌هایی که به دنبال استفاده از مواد غذایی مشکوک، موجب مسمومیت‌های غذایی و اسهال حاد عفونی می‌شوند را نیز حائز اهمیت دانست و برای پیشگیری از بیماری‌های منتقله از راه آب آلوده در مناطق سیل زده، گفت: جوشاندن آب، مطمئن‌ترین راه رعایت نکات بهداشتی به شمار می‌رود. در این روش آب باید به مدت ۳ تا ۵ دقیقه جوشاند و برای ایجاد طعم بهتر آن را بین دو ظرف تمیز مرتباً جابه جا کرد تا از طریق اکسیژن دهی طعم بد آب جوشیده از بین برود.

استاد گروه عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، ادامه داد: روش دوم ضدعفونی کردن و تقطیر آب است که عملاً در مناطق سیل زده امکان آن فراهم نیست. بنابراین توصیه می‌شود اگر از بهداشتی بودن آب اطمینان ندارید، قبل از مصرف آن را پاکیزه و سترون کنید.

مردانی افزود: سومین روش برای استفاده از آب سالم در مناطق سیل زده، استفاده از آب‌های بسته بندی (آب معدنی) است که عمدتاً به صورت امدادی در اختیار سیل زدگان قرار می‌گیرد.

محسن فرهادی معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، نظارت بر سلامت آب شرب و کنترل آن، دفع فاضلاب و پسماندها، سلامت غذا، بهداشت سرویس‌های بهداشتی و حمام‌ها، آلودگی ناشی از باقی ماندن لاشه حیوانات، از بین بردن جوندگان و حشرات و ارتقای سطح بهداشت در محل اسکان موقت مردم سیل زده را از جمله اقدامات بهداشت محیط در مناطق سیل زده برشمرد و گفت: در حوزه پایش سلامت آب، میزان کلر آزاد باقی مانده در سیستم شبکه در مناطق سیل زده مورد سنجش قرار گرفت و به شرکت‌های آب و فاضلاب و وزارت نیرو اعلام کردیم که کلر آب آشامیدنی را به میزان یک میلی گرم در لیتر افزایش دهند.

وی با بیان اینکه در مجموع وضعیت تحت کنترل بوده و مشکلی وجود ندارد، افزود: در برخی قسمت‌ها که آب قطع است، تانکرهای آب رسانی تعبیه شده و همکاران بهداشت محیط بر سلامت آب تانکرها نیز نظارت مستمر دارند. در مناطقی که آب شرب کلرینه شده و تانکر آب نیز وجود ندارد و به منابع نامطمئن آب دسترسی دارند، در بین ساکنین کلر یک درصد مادر توزیع می‌شود، یعنی کلر در شیشه‌های مخصوصی آماده شده و به مردم آموزش داده شده که قبل از مصرف، آب آشامیدنی خود را کلرینه کنند.

فرهادی گفت: مشکل ازدیاد حشرات و جوندگان هنوز جدی نیست، اما برای پیشگیری از این معضل، مواد گندزدا، سموم و حشره کش‌ها نیز تأمین شده تا در مواقع لزوم استفاده شود.

معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت بیان کرد: وزارت بهداشت با ابلاغ بخشنامه‌ای به دانشگاه‌های استان‌های درگیر سیل، تاکید کرده، در مناطقی که سیلاب فروکش کرده، اقدامات لازم انجام فوراً انجام شده و از لحاظ جمع آوری پسماندها و لاشه‌های حیوانات نظارت کافی صورت گیرد.

وی در پایان تاکید کرد: مردم به نوبه خود باید نکات بهداشتی را رعایت کنند و از توصیه‌های کارشناسان بهداشت غافل نشوند. از آب سیلاب روان در شهرها به هیچ وجه استفاده نکنند، این آب‌ها دارای آلودگی‌های بسیاری است. بنابراین در درجه اول، هر فردی باید مراقب سلامت خود بوده و به بهداشت فردی اهمیت دهد.