قرارگاه متروک

دولتها و حاکمیت ها نقش اساسی در ارتقاء یا تنزل سطح فرهنگ عمومیِ مطلوب دارند. در ایرانِ قبل از انقلاب، توجهی به فرهنگ عمومی وجود نداشت و در این حوزه هم نگاه‌ها به غرب بود و تلاش بر این بود که شاخص های فرهنگی غرب را در ایران رواج دهند.
پس از انقلاب شکوهمند اسلامی که شاخصهای اصلی فرهنگی کشور را تغییر داد و بدنبال فرمان حضرت امام خمینی (ره) برای تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۶۳ و بنا بر پیشنهاد حضرت آیت الله خامنه ای رئیس جمهور و رییس وقت شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۶۴ به منظور ایجاد هماهنگی بین دستگاه های اجرایی قرارگاهی بنام "شورای فرهنگ عمومی" شکل گرفت که تا کنون فرازها وفرودهای مختلفی را طی کرده است .
در دولتهای مختلف و بر اساس دیدگاه‌های حاکم بر آن در هردوره این شورا وضعیت خاص خود را داشته است.
از جمله مهمترین ماموریتهای شورای فرهنگ عمومی را می توان سیاستگذاری، رصد و هدایت فرهنگ عمومی کشور ، نظارت بر اجرای مصوبات و سیاست‌های فرهنگی کشور، ایجاد هماهنگی بین دستگاههای متعدد و متنوع فرهنگی کشور و نظارت و ارزیابی عملکرد دستگاه‌های فرهنگی نام برد. همانطور که گفته شد از جمله مهمترین وظایف این شورا ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌های فرهنگی است ولی متاسفانه این شورا به عنوان قرارگاه عالی فرماندهی فرهنگ عمومی کشور در این ماموریت موفق نبوده است و شاهدیم که ده‌ها دستگاه فرهنگی در کشور هرکدام ساز خود را می زنند و نه تنها هماهنگ نیستند بلکه بعضا خنثی کننده همدیگر هم هستند .
برای مثال در زمینه تولید محتوای مجازی در حال حاضر متولی خاصی وجود ندارد و در شرایطی که میلیونها ایرانی هرروز با فضای مجازی سر وکار دارند ولی متاسفانه هیچ دستگاهی مسوولیت تولید محتوا در این فضا را بر عهده نمی گیرد و به همین جهت هرروز شاهد بروز مفاسد فرهنگی ، اخلاقی، اعتقادی ، سیاسی و اجتماعی در این زمینه هستیم و شورای فرهنگ عمومی هیچ ورودی به این مساله نکرده و
کاملا بی تفاوت است. همچنین شاهدیم که شورای فرهنگ عمومی نتوانسته به وظیفه قرار گاهی خود برای سیاست‌گذاریهای فرهنگی و نظارت بر اجرای آنها عمل کند .
اصولا ضمانت اجرایی برای اجرای مصوبات آن وجود ندارد. دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی هم تنها به جمع آوری آمار تعداد تشکیل جلسات در استان‌ها و تشکیل جلسات شورا در تهران اهتمام دارد و ماموریت‌های اصلی شورا مغفول مانده است.
در یک نتیجه گیری کلی می توان دلایل ضعف و بی اثری شورای فرهنگ عمومی را به این شکل دسته بندی کرد:
۱-  وجود اشکالات اساسی در اساسنامه شورا و ضعف در ضمانت اجرای مصوبات
۲-  ضعف در تدوین دستورکارهای موضوعات مبتلابه جامعه
۳-  ضعف در استفاده از فرهیختگان دانشگاهی و حوزوی به عنوان بازوهای فکری شورا
۴-  نگاه دست چندمی مسوولان کشور به مقوله فرهنگ
امیدواریم با تاکیدات مکرر رهبری معظم که همیشه بر مقوله فرهنگ در کنار اقتصاد و امنیت به عنوان مهمترین مسائل کشور یاد می کنند این قرار گاه متروک با حمایت های مسئولین ارشد نظام به سمت آبادانی و اثر گذاری بیشتر گام بردارد.

سید مرتضی اسماعیلی طبا، دبیر انجمن سواد رسانه استان قم