بررسی چند انصراف از فیلم فجر

مهدی بوستانی رئیس هیئت مدیره انجمن فیلم کوتاه ایران (ایسفا) که با  گفتگو می‌کرد، ادامه داد:، زیرا حضور فیلم‌ها در جشنواره فجر شرایطی دارد. فیلم‌ها باید از کاندیدا‌های دو جشن فیلم کوتاه تهران و خانه سینما باشند و شرط دوم این است که مدت زمان آن‌ها باید زیر ۱۵ دقیقه باشد. بر این اساس امسال فقط سه فیلم این شرایط را داشتند و احساس کردیم رقابت به این شکل معنای واقعی پیدا نمی‌کند. البته در این میان فیلم «بچه‌خور» دو نسخه داشت و یک نسخه ۱۵ دقیقه‌ای از فیلم هم تدوین شده بود.

او ادامه داد: ما به جشنواره پیشنهاد کردیم به جای ۱۵ دقیقه، فیلم‌هایی با مدت زمان زیر ۲۰ دقیقه را در بخش رقابتی بپذیرند و در این حالت ما می‌توانیم فیلم‌های بیشتر و بهتری را هم به جشنواره معرفی کنیم. گفتند اعلام کنید و ما هم چهار فیلم را معرفی کردیم. اما گفتند که ما به آیین نامه خود پایبندیم و بعد هم بدون اطلاع ما به عنوان صنف فیلم کوتاه تصمیم اشتباهی، اما با نیت خیر بین جشنواره و سینمای جوان گرفته شد و با همراهی دبیر جشنواره فجر و انجمن سینمای جوان به همه فیلمسازانی که فیلم‌هایشان بیش از ۱۵ دقیقه بود تماس گرفتند که مایلید فیلم‌تان را کوتاه کنید و فیلمسازان هم پذیرفته بودند تا برای حضور در جشنواره فجر دست به این کار بزنند و بعد لیست ۷تایی را اعلام کردند.

بوستانی در ادامه با ادعای اینکه "یک سایت که احساس می‌کند در زمینه فیلم کوتاه بسیار موثر است، جو روانی‌ای را بعد از اعلام کاندیدا‌های فیلم کوتاه راه انداخت"، بیان کرد: این سایت که پخش‌کننده یکی از فیلم‌های حاضر در بخش فیلم کوتاه فجر هم هست و در واقع اگر رقابت بین سه اثر بود، احتمال رسیدن سیمرغ به آن زیادتر می‌شد، اقدام کرد به انواع جوسازی. بعد از آنکه دید نمی‌تواند به ما فشار بیاورند، سعی کرد واقعیت را به گونه دیگری جلوه بدهد و بگوید ما (ایسفا) به فیلمسازان گفته بود که فیلم‌هایشان را ۱۵ دقیقه‌ای کنند و حتی جوری وانمود شد که فیلمسازان را مجبور کردند تا فیلمشان را سانسور کنند. در نهایت با وجود چنین حرف‌هایی سه تن از این فیلمسازان تصمیم گرفتند علی رغم موافقت اولیه شان از جشنواره انصراف دهند. با این حال تمام نامه‌های ما به آقای داروغه‌زاده موجود است که در صورت صلاحدید عینا منتشر خواهد شد و این قطعا تصمیم خود فیلمسازان بوده که انصراف بدهند.

وی همچنین اظهار کرد: برخی فیلمسازان از همان ابتدا که با آن‌ها تماس گرفته شد و گفتند که باید نسخه ۱۵ دقیقه‌ای از فیلمتان را به جشنواره بدهید تا بتوانید در جشنواره حضور داشته باشید، نپذیرفتند. مثل آقای آرین وزیر دفتری که علی رغم آن که به زعم من فیلم اش از همه فیلم‌ها بهتر بود، زیربار کم کردن زمان فیلمش نرفت.

رئیس هیئت مدیره انجمن فیلم کوتاه ایران، با بیان اینکه "جشنواره فجر تکلیفش با خودش مشخص نیست"، گفت: حتی الان در بخش فیلم‌های نگاه نو هم آثاری وجود دارند که کارگردان کار اولش نیست، اما با توجیهاتی آن را به عنوان کار اول آن کارگردان پذیرفتند. جشنواره فجر متخصص دور زدن قوانین خودش است.

وی افزود: جشنواره فجر می‌گوید ما فیلم‌های برگزیده سال را در جشنواره نمایش می‌دهیم، اما در حقیقت نمی‌خواهد هیئت انتخاب جداگانه‌ای برای بخش فیلم کوتاه داشته باشند، زیرا قطعا هزینه‌بردار است و درد سر دارد. به نظر فیلم کوتاه مانند فرزندخوانده‌ای می‌ماند که سر سفره فجر نشسته است.

بوستانی در پایان گفت: قبل از اعلام فراخوان ما به شکل نامه رسمی با جشنواره فجر تماس داشتیم و تقاضا کردیم تا جلسه حضوری‌ای با آقای داروغه‌زاده داشته باشیم و این مسئله را به آن‌ها بیان کنیم که امسال فقط سه فیلم واجد شرایط حضور در جشنواره است و بهتر است تجدید نظری در قوانین انجام شود و حتی سازوکار انتخاب را به صنف بسپارید و ما حاضر بودیم روند انتخاب فیلم‌ها را خودمان با نظارت جشنواره بر عهده بگیریم. اما در نهایت این دیدار میسر نشد. روز گذشته هم دوباره تماس گرفتیم که این اتفاقات پیش آمده را بررسی کنیم و شفاف سازی انجام دهیم، اما مقدور نشد. زیرا خبری که از جانب دبیر جشنواره آمد با سوء نیت آن سایت خبری این تصور را ایجاد کرد که پیشنهاد کوتاه کردن فیلم‌ها از جانب ما داده شده است، درصورتی که ما از این قضیه خبر نداشتیم. بر حسب شنیده‌ها آقای داروغه زاده و آقای موسوی رییس سینمای جوان این هماهنگی‌ها را باهم انجام دادند و، چون هر دو دولتی هستند و از یک خانواده‌اند، انگار نمی‌خواستند کسی در تصمیمشان اِن‌قلت بیاورد به همین دلیل ما را دخیل نکردند.

بنا بر این گزارش، پیش از این دبیر سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر بیان کرده بود که انجمن فیلم کوتاه ایران در فهرستی ۷ فیلم را به ما معرفی کرد، ولی شرط ما و آن‌ها این شد که فیلمسازانی که فیلم شان بالای ۱۵ دقیقه است و در این فهرست حضور دارد، حتما نسخه ۱۵ دقیقه‌ای را به ما تحویل دهند تا امکان حضور در رقابت را داشته باشد و اگر این نسخه را به دبیرخانه نرسانند، فیلم‌شان از رقابت حذف خواهد شد.

در نهایت سه کاندیدا‌های بخش فیلم کوتاه جشنواره فجر که مدت زمان فیلمش بیشتر از ۱۵ دقیقه بود از حضور در این جشنواره انصراف داد.

کارگردانان دو فیلم "S" و "تو هنوز اینجایی" در نامه‌ای مشترک امروز ۱۸ دی ماه از فجر انصراف دادند و اعلام کردند که "علیرغم فرصتی که در اختیار ما گذاشته شد برای حضور در بخش مسابقه فیلم کوتاه فجر، صرفا به دلایل فنی و شرایط زمانی، امکان کوتاه کردن فیلم‌های خود را نداشتیم از این رو انصراف خود را برای حضور در این جشنواره اعلام می‌کنیم.»

همچنین سیاوش شهابی کارگردان فیلم کوتاه "تشریح" که او نیز از حضور در این جشنواره انصراف داد، به ایسنا گفت: سیاست و قوانین جشنواره فجر مشکل دارد، زیرا ورودی‌اش را از جشنواره‌های انتخاب می‌کند که آن‌ها فیلم‌هایی تا ۳۰ دقیقه را هم می‌پذیرند و محدودیت زمانی ندارند. این اشتباهی است که جشنواره فجر از ابتدا مرتکب شده و اگر امسال سه یا چهار فیلم این شرایط را داشتند، شاید تا یک سال دیگر هیچ فیلمی نباشد. همین قضیه باعث می‌شود فیلمسازان در ناخودآگاه‌شان تصمیم بگیرند فقط فیلم‌های ۱۵ دقیقه‌ای بسازند.

وی افزود: نسخه کوتاه شده فیلم برای من مطلوب نبود همچنین که داوران نسخه ۲۰ دقیقه‌ای فیلمم را دیده‌اند و شاید نسخه تغییر یافته مطلوب داوران نباشد. اولین باری که با ما تماس گرفته شد، گفتند که یک نسخه ۱۷ دقیقه‌ای تحویل دهید، اما بعد به ۱۵ دقیقه کاهش یافت. این تماس چهارشنبه با من انجام شد یعنی پیش از اعلام کاندیدا‌ها و من برای این که با تهیه کننده هماهنگ کنم و بتوانم تصمیم بگیرم به زمان نیاز داشتم و نمی‌توانستم بدون مشورت با آن‌ها جواب قطعی بدهم و، چون اشرافی بر روند کار جشنواره نداشتیم، تا بخواهیم به نتیجه برسیم کاندیدا‌ها اعلام شدند.

این کارگردان در پایان بیان کرد: در چنین شرایطی به هیچ عنوان فشاری بر ما نبود که بخواهیم فیلم‌هایمان را ۱۵ دقیقه کنیم و فقط به عنوان یک پیشنهاد به ما گفته شد و اصلاً اعمال نظری صورت نگرفته است. همه اتفاقات تصمیم شخصی خودم بوده با این حال اگر فرصت بیشتری به فیلمساز داده می‌شد و زمان بیشتری وجود داشت قطعا شرایط بهتری به وجود می‌آمد. با این وجود من از تصمیمم راضی هستم.