دپارتمان تفسیر تسنیم راه اندازی می شود

وی افزود: پژوهشگران و محققان براساس پژوهش های نوین، «مساله محور» حرکت می کنند اما چه آگاهی و شناختی از مجموعه های زیردست دارند تا بتوانند مبتنی بر آن، پژوهش شایسته ای را به جامعه ارائه کنند. به عبارت دیگر، ما قبل از اینکه بخواهیم فعالیت های پژوهشی داشته باشیم باید یک سلسله مطالعات گسترده و عمیق بسامان رسیده علمی را داشته باشیم تا مبتنی بر آن، پژوهشگران بتوانند کارهای تحقیقی خود را به انجام رسانند.

وی با بیان اینکه در این بنیاد، آنچه اتفاق می افتد، «فراپژوهش» است، گفت: براساس اندیشه های حضرت آیت الله جوادی آملی با وسعت و گستردگی از یکسو و عمق و ژرف نگری از سوی دیگر، این مطالعات بسامان می رسد.

رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء بیان کرد: اگر اعلام شده که تفسیر تسنیم ۸۰ جلد است برای این است که یک مطالعات عمیق و گسترده و همه جانبه در همه زمینه های تفسیری اتفاق افتاد تا مجموعه اطلاعاتی که در این زمینه است به عنوان زیرساخت پژوهش تفسیری به کار بیاید.

وی مدیریت علمی را از شئون حضرت آیت الله جوادی آملی دانست و گفت: «فراپژوهش» در اندیشه علامه جوادی آملی به خوبی دیده می شود و این ویژگی در تمام آثار استاد هویداست.

وی با اشاره به کتاب «ذات الهی» که بزودی منتشر خواهد شد، گفت: این کتاب عملا یک تحقیق و پژوهش است که برمبنای فراپژوهش شکل گرفته است یعنی نظرات مختلفی که در باب ذات الهی وجود دارد، کاملا کنارهم قرار گرفته، در اندیشه علامه جوادی آملی مدیریت شده، صحیح و سقیم آن شناخته شده، سپس نظر برجسته از بین نظرات صحیح انتخاب شده و به عنوان نظر نهایی سامان یافته و ارائه شده است و براساس این، محقق می تواند وارد شده و مساله را حل کند.

وی بیان داشت: در طول ۴۰ سالی که حضرت آیت الله جوادی آملی در زمینه های مختلف فقه،عرفان، اصول، تفسیر، کلام، فلسفه تدریس می کردند، محققان ما حضور داشتند و لذا آثار علمی که گزارش آن داده شد از یک نفر نیست بلکه توسط جمعی از محققان و در سالیان متمادی با اشراف حضرت آیت الله استادی انجام شده است.

مرتضی جوادی آملی با بیان اینکه درحال حاضر اطلاعات گسترده ای از آیت الله جوادی آملی در زمینه علوم اسلامی داریم، افزود: الان کار عمده علامه جوادی آملی، بررسی تحقیقات انجام شده و نظرات نهایی است که داده شده است.

وی درباره همایش بین المللی جشن تفسیر تسنیم گفت: این تفسیر هرآنچه در زمینه مباحث تفسیری از علمای شیعه و سنی و با رویکردهای مختلف وجود داشت را دارد. آیت الله جوادی آملی ۴۰ سال بر کرسی تدریس و تحقیق تفسیر بودند و همزمان با پایان یافتن تفسیر تسنیم، تحقیق آن هم تمام شد و این اتفاقی بی سابقه در عرصه پژوهش است.

وی از دست نوشته آیت الله جوادی آملی حاوی ۱۰ بند در زمینه اهداف و فلسفه تفسیر تسنیم خبر داد که در پایان جلد هشتادم منتشر خواهد شد و خاطرنشان کرد: همایش رونمایی از تفسیر ۸۰ جلدی تسنیم به ریاست آیت الله اعرافی، مدیر حوزه های علمیه روز دوم اسفندماه برگزار خواهد شد که عملا یک جشن علمی است. و بناست در کشورهای دیگر هم با زبان های مختلف، این همایش برگزار شود.

وی در پاسخ به شفقنا اظهار کرد: علامه جوادی آملی درس خارج فقه خود را که هرروز برگزار می شود، کماکان ادامه خواهند داد و ثانیا کار عمده ایشان، تحقیقی است که نسبت به این پژوهش ها انجام شده و تحقیق بر تحقیق.

وی از راه اندازی دپارتمان تفسیر تسنیم خبر داد و گفت: محققان مرتبط با تفسیر تسنیم، سوالات و شبهات و مسائل و انظار مختلفی که در داخل و خارج درباب تفسیر تسنیم است را پاسخ دهند. بهرحال جامعه با اتفاق بسیار عظیم تفسیر ۸۰ جلدی تسنیم مواجه شده است و قطعا سوال و مساله و پرسش جدی برای جامعه مطرح خواهد بود که در این دپارتمان محققان پاسخگو خواهند بود.

وی ادامه داد: ما ۱۵ مجلد نهج البلاغه داریم. یکی از کتاب های کلاسیک و بسیار اصیل ما در حوزه عرفان نظری، «مصباح الانس بین المعقول والمشهور» است. الان آن بحث ها تحت عنوان «عقلانیت شهود» به روز شده است. این یکی از کارهای حضرت استاد است که حدود ۱۰ جلد آن مانده است. در حوزه فلسفه شاید ۳۰ الی ۴۰ جلد کتاب های تفسیری هنوز داشته باشیم. جلد ۷ و ۹ اسفار که هرکدام ۱۰ جلد شرح دارند، هنوز انجام نشده است. تجدید جلد اول و دوم رحیق مختوم هم مدنظر آیت الله جوادی آملی است که باید با تحقیقات جدید انجام شود.

وی درباره پاسخگویی فقه به مسائل روز گفت: در مباحث فقهی علامه جوادی این رویکرد وجود دارد که فقه مربوط به عرصه اجتماع است و لذا نباید یک سلسله احکام ذهنی و فتاوای اعتباری بیان شود. ایشان مسائل را با توجه به مسائل خارج و عینیت آن نگاه می کنند.

جوادی آملی به نسبت فقه با دیگر علوم اشاره کرد و افزود: بحث های فقهی کاملا متاثر از مباحث اخلاقی است و فقیه باید براساس اندیشه ای که در فضای اخلاقی، کلامی، فلسفی و حتی عرفانی دارد باید به فقه بنگرد. ولی همواره این مساله وجود دارد و استاد هم هشدارهایی به حوزه می دادند که باید خود را برای این مسائل جدید آماده کند. یعنی فقه خود را نزدیک به جهت گیری هایی که اتفاق افتاده و در جامعه رخ داده، کند.

وی ادامه داد: برخی مسائل فقهی در جامعه امروز «عملی» نیست مانند دیه عاقله که در دستگاه قضایی به ان عمل نمی شود چون برخی از این احکام را می توان مربوط به جامعه ای عشیره ای و قبیله ای تلقی کرد که در جامعه شهروندی امروز قابل اجرا نیست.

وی درباره انتقاد حضرت آیت الله جوادی آملی از توجه به فقه در حوزه علمیه به شفقنا گفت: این ۲۵ درصدی که آیت الله جوادی آملی عنوان کردند ناظر به مجموعه منابعی است که در فضای اسلامی داریم و این به جهت گسستی است که میان نظام اسلامی و جامعه علمی برقرار است.

وی افزود: دانشگاه است که موضوعات را به عرصه فقه ارائه می کند و فقه هم متناسب با آن حکم خاص خود را بیان می کند. هربخشی که این ارتباط بیشتر بود، پاسخ مناسبی داده شده است اما در بخش هایی که این ارتباط کمتر بوده، این خلا وجود دارد. برخی تلاش هایی که انجام شده از قبیل فقه و عقل، فقه و عرف، فقه و مقاصد و امثال ذلک، توسعی را در زمینه های علمی و فقهی دارد ایجاد می کند.

وی تاکید کرد: فقه موجود ما لازم است که به برخی بخش های نظام ما توجه کند و بیشتر این مساله نیازمند این است که از مجموعه نظام باخبر باشد. اگر شما انتظار  دارید که روابط بین الملل صحیح از جایگاه حوزوی داشته باشید، باید مساله آن به صورت کلی مطرح شود.

وی با اشاره به شورای فقهی بانک ها گفت: ما کاملا گسست داریم و تحلیل هایی که به لحاظ بین المللی باید انجام شود باید در حوزه و دانشگاه اتفاق بیفتد. اگر از حوزه نظر می خواهید باید رابطه مستقیم، صریح و شفاف باشد تا بتواند دررابطه با موضوعات اظهارنظر کند.