200 کانون در مدارس علمیه سراسر کشور فعالیت می‌کنند

در کنار این مجموعه علمی و دینی بزرگ ما شاهد فعالیت و نقش‌آفرینی حوزه خواهران با قدمتی حدود رب قرن هستیم که با وجود جوان بودن این نهاد، اما توانمندی بسیاری از خود نشان داده و امروز به یکی از نهادهای علمی فرهنگی تاثیرگذار در جامعه تبدیل شده است.

نهادی که امروز با علم، قلم و بیان خود در جهت اصلاح جامعه قدم برداشته و تلاش می‌کند پاسدار معارف اسلامی و عامل انتشار آن در جامعه باشد و این تلاش دانش‌آموختگان حوزه علمیه خواهران با احساس مسئولیتی بیش از گذشته بروز و ظهور پیدا کرده و آنها را گردهم جمع کرده است تا در بین مردم و با مردم دوباره انقلابی فرهنگی را رقم بزنند.

مرتضی برگستان، مدیرکل امور دانش‌آموختگان حوزه‌های علمیه خواهران کشور کانون دانش‌آموختگان سراسر کشور را تشکیل داده است. 

این گفت‌وگو با هدف روشنگری اهداف این کانون‌ها انجام شده و تلاش شده بخشی از کارهای انجام شده در این کانون‌ها معرفی شود.

سومین دوره هم اندیشی دبیران کانون دانش آموختگان سراسر کشور در قم برگزار شد، هدف از تشکیل کانون‌های دانش آموختگان در این سطح چه بوده است؟

مهمترین هدف تشکیل کانون دانش‌آموختگان بسترسازی برای ورود طلاب فارغ‌التحصیل به جامعه است، طلاب خواهری که می‌توانند نقش مهم و تاثیرگذاری در ترویج فرهنگ دینی و اسلامی در جامعه داشته باشند و تا امروز به عنوان ساختاری مستقل به این ظرفیت بزرگ توجه نشده بود.

ورودی که باید کاملا قانونی و مستقل اتفاق می‌افتاد تا در جریان‌های تغییر ساختار مدیریتی در حوزه‌های علمیه برنامه‌های آنها دستخوش سلیقهمداری نشود و امروز ما شاهد این اتفاق بزرگ و ایجاد ظرفیت و پتاسیلی بزرگ در سراسر کشور هستیم.

صحبت از تشکیل ساختاری قانونی و مستقل شد، آیا این ساختار مستقل از حوزه تشکیل شده است؟

کانون دانش‌آموختگان به صورت یک ngo با مجوز وزارت کشور تشکیل شده و به صورت مستقل از حوزه است و بیش از 80 کانون تا امروز پروانه فعالیت از وزارت کشور دریافت کرده‌اند.

کانون دانش‌آموختگان در سراسر کشور چه تعداد هستند و در این هم‌اندیشی چه تعداد از دبیران شرکت کرده‌اند؟

در مجموع و تا امروز 200 کانون در مدارس سراسر کشور تشکیل شده است که 80 کانون پروانه دریافت کرده‌اند و شناسه رسمی حقوقی دارند و به عنوان یک سازمان مردم‌نهاد در حوزه فرهنگی و اجتماعی کار می‌کنند.

نکته قابل توجه این است که با وجود شیوع کرونا ما به هدف خود که از سال 97 آغاز شده تقریبا دست پیدا کردیم و 140 کانون فعال و در مسیر ثبت نیز داریم که امروز 74 دبیر از کانون‌های فعال در سراسر کشور در قم حضور داشته و در سومین هم‌اندیشی شرکت کرده‌اند.

در حال حاضر شما عملکرد کانون دانش‌آموختگان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

با وجود مشکلاتی که در بعضی از استان‌ها پیش آمده، اما در بیشتر استان‌ها کانون‌ها در حال توسعه بوده و شاهد شکوفایی آنها در حوزه فرهنگی اجتماعی هستند، تعدادی کانون‌ها بسیار موفق بوده و خیلی‌ها به عنوان سمن‌ها و کانون‌های برجسته در استان در حال کار هستند.

و ما نیز از کانون‌هایی که عقب‌تر هستند حمایت کامل را داریم و این همایش‌ها و هم‌اندیشی‌ها در جهت توانمندسازی بیشتر کانون‌ها و رفع مشکلات آنها برگزار می‌شود. امیدواریم با این شبکه گسترده‌ای که در کشور ایجاد شده بتوانیم در بسیاری از مسائل اجتماعی تاثیرگذار باشیم.

باید بگویم سختی کار گذشته است و به جای خوبی از برنامه‌ها و اهداف رسیده‌ایم در حال حاضر با توجه به توانمندی کانون‌ها تمام کارهای کنشگری و بیرونی حوزه به ما سپرده شده است و به مرحله‌ای رسیده‌ایم که می‌توانیم به صورت رسمی گروه‌های تبلیغی تشکیل دهیم.

آیا سایر نهادها و موسسات فرهنگی نیز شما را در این مسیر همراهی می‌کنند؟

تا اینجای راه را تنها آمده‌ایم، اما با دفتر تبلیغات در حال تعامل هستیم و قرار است ساختار مبلغان را مانند کانون‌ها مستقل پیش ببریم و در گام نخست آموزش، شناسایی و رصد مبلغان را در دستور کار داریم.

یکی از چالش‌های کشور ما به خصوص در حوزه فرهنگ انجام کارهایی بدون برنامه و هماهنگ است، چقدر تلاش شده در تشکیل کانون‌ها این اتفاق نیفتد؟

یکی از دغدغه‌های مهمی که ما از روز اول داشتم این بود که تیم‌های همگن و هماهنگ تشکیل شود این مسئله بسیار مهم است، زیرا یکی از پاشنه آشیل در کارهای فرهنگی نبود شبکه و تیم منسجم است. معمولا تیم سازی بخش بسیار سخت تشکل‌ها است.

در همه دنیا تمام موفقیت آنها در همه حوزه‌ها به خاطر تیم‌سازی قوی است که انجام داده‌اند و آن هسته مرکزی قوی توانسته رویش و گروه‌های جدید را ایجاد کند.

ما نیز تلاش کرده‌ایم با ساختاری درست کانون‌ها را به این مسیر هدایت کنیم و در انتخاب رهبر گروه و توانمندسازی و آموزش آنها دقت داشته‌ایم، زیرا توانمندی رهبر در تشکیل تیم و شبکه‌سازی درست بسیار مهم است.

برنامه بعدی شما برای کانون‌های دانش‌ آموختگان چیست؟

دومین هدف ما توانمندسازی کانون‌ها از نظر مالی و کسب استقلال مالی است. این که طلاب بتوانند هزینه فعالیت‌های فرهنگی خود را تامین کنند و به هیچ نهاد و یا مرکز دولتی وابسته نباشند بسیار مهم بوده و برای آن تلاش می‌کنیم. نگاه ما به این موضوع بسیار دقیق و جامع است و امیدواریم ورود طلاب خواهر به حوزه کسب و کارهای فرهنگی و کسب درآمد در کمترین زمان اتفاق بیفتد.

بعضی از کانون‌ها بسیار قوی عمل کرده و امروز در حوزه کسب و کار نیز موفق هستند، مثلا یکی از کانون‌ها در همدان امروز به یکی از برندهای تولید چادر تبدیل شده و بسیار موفق است. البته تعداد این کانون‌ها کم نیست و تقریبا تمام شهرهایی که توانسته‌اند مجوز و پروانه بگیرند به مرحله درآمدزایی نیز رسیده‌اند و قرارداهای کوچک و بزرگی با موسسات و ارگان‌های دولتی و خصوصی امضا می‌کنند که همین امر نشان دهنده توانمندی طلاب خواهر بوده که تا امروز به آن توجه نشده و نادیده گرفته شده است.

آیا آموزش‌هایی نیز در حوزه کسب و کار در این دوره‌ها برای دبیران برگزار شده است؟

یکی از محورهای مهم در آموزش‌ها بخش توانمندسازی کانون‌ها در راه‌اندازی کسب کار بوده است، در همین دوره ما آموزش توسعه فعالیت‌ها بر پایه اقصاد فرهنگی، دوره زیست بوم صنایع خلاق و دوره الگوی تامین سرمایه را برای دبیران برگزار کردیم و در نشست‌ها صمیمی‌تر دبیران تجربه‌های اقتصادی خود را به اشتراک گذاشته و تلاش کردند راهکارهای نوآورانه را بررسی کنند.

نسبت به ادامه فعالیت کانون‌ها و برنامه‌ها خوشبین هستند؟

تجربه نشان داده پشتکار و توانمندی زنان در هر عرصه و میدانی که وارد شده اند شگفتی آفرین بوده است و امروز ما در همین کانون‌ها شاهد موفقیت و پشتکار خواهران طلبه در همه عرصه ها هستیم. کانون‌ها از سال 97 آغاز به‌کار کرده‌اند و بعضی از استان‌ها بعد از گذشت 4 سال هنوز نتوانسته‌اند مجوز دریافت کنند، اما دبیران هنوز با اراده خستگی ناپذیری که دارند تلاش کرده و پیگیر کارها هستند و همین پیگیری به ما این امید را می‌دهد که به‌زودی شاهد اتفاق‌های بزرگی در شبکه گسترده طلاب خواهر در سراسر کشور باشیم.

البته باید یادآوری کنم تشکیل کانون‌ها به صورت ngo نیز برای همین ابتر نماندن و اطمینان از ادامه پیدا کردن برنامه کانون‌ها مستقل از ساختار مدیریتی حوزه بوده است.

این یک واقعیت است که نگاه جامعه در همه دوران‌ها و در همه جهان به زن فرمایشی است و تا امروز به جایگاه زنان به درستی نگاه نشده، اما نمی‌توان به بانوان که نصف جمعیت جامعه را تشکیل داده و بر نصف دیگر جامعه تاثیر مستقیم دارند بی‌توجه بود و باید اعتراف کنیم اسلام در تمام 1400 سال گذشته تلاش کرده است این نگاه را تغییر دهد.

و امروز تشکیل کانون‌های دانش‌آموختگان با این ساختار قانونی در قالب تشکلی مردم نهاد توانسته چراغ امید را در دل دغدغه‌مندان فرهنگ روشن کند،‌ امید است به‌زودی شاهد تحولی بزرگ در حوزه فرهنگ در کشور باشیم.