به برکت خون ۱۰۴ شهید؛
فردوی قم، خاستگاه یادواره‌های شهدا در کشور است
مستندات تاریخی نشان می‌دهد که در جای‌جای استان قم، چشمه‌های شهادت جوشیده است و در این میان روستایی به نام فردو به برکت خون ۱۰۴ شهید بر سایر روستاهای قم بلکه بر سایر روستاهای کشور فضیلت یافته است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا، مستندات تاریخی نشان می‌دهد که در جای‌جای استان قم، چشمه‌های شهادت جوشیده است و در این میان روستایی به نام فردو به برکت خون ۱۰۴ شهید بر سایر روستاهای قم بلکه بر سایر روستاهای کشور فضیلت یافته که برگزاری نخستین یادواره شهدا در سال ۶۷، این روستا را به‌عنوان بنیان‌گذار برگزاری یادواره شهدای کشور در تاریخ ایران به ثبت رساند.
روستای فردو که در سال اخیر به بخش تبدیل شده، از توابع شهرستان کهک است و ۱۰۴ شهید را تقدیم انقلاب اسلامی کرده است.
تاریخ شهادت برخی از شهدای فردو، آبان‌ماه بوده است که یادآوری زمان آسمانی شدن این شهدا در این ماه، بهانه‌ای شد برای تورق تاریخ و رسیدن به نخستین یادواره شهدای کشور که روستای فردو پرچم‌دار این یادواره است.
معرفی روستای فردو
در جنوب شهرک کهک در استان قم به منطقه‌ای می‌رسیم که از هر طرف توسط کوه‌های سر به فلک کشیده محصور شده است. خانه‌های مصفای این روستا نظر هر گردشگری را جلب می‌کند؛ چراکه این خانه‌ها در دره مابین دو کوه دوشاخ و عبدالوهاب ـ که شیب آن به سمت شهر قم است، واقع شده‌اند. خانه‌های روستا در سادگی تمام ساخته شده و همین صمیمیت خاصی به فضا بخشیده است. اکثر خانه‌های این روستا بر روی شیب طبیعی زمین بنا شده است.
این روستا که ظاهراً نامش فردوس بوده، گویی یک هزار و ۸۰۰ سکنه دارد و این وجه تسمیه به علت سرسبزی و خرمی انواع میوه‌جات و بهاران زیبا و نهرهای جاری آن بوده است که به‌اختصار فردو لقب گرفت.
اهالی این روستا معتقدند در هر فصل سال که میهمانشان شویم، زیبایی‌های خاصی را تجربه خواهیم کرد.
برگزاری نخستین یادواره شهدای کشور
ساعت حدود هشت صبح بود. به همراه یکی از همکاران مشغول سیروسیاحت در کوچه‌پس‌کوچه‌های روستا بودیم که زیبایی کوچه‌باغی ما را فراخواند. خودرو را سر کوچه‌باغ پارک کردیم و پیاده‌روی زیر آفتاب نه‌چندان داغ، آغاز کار گزارشمان شد. یک درب آهنی قهوه‌ای‌رنگ به نسبت بزرگی در میان راه وجود داشت. شاخه‌های درختانی که از دیوارهای کنار درب به سمت کوچه آویزان شده‌اند، حکایت از یک باغ سرسبز دارد. شاخه‌های آویزان شده از بالای دیوار، شکوه کوچه‌باغ را صدچندان کرده است.
مسیر را ادامه دادیم، مرد جوانی که در حال گذر از کوچه‌باغ بود، به نخستین سوژه برای مصاحبه ما به‌منظور دریافت اطلاعتی از روستا، بدل شد. بی‌درنگ جلو رفتیم و به‌رسم ادب سلام کردیم. نامش را پرسیدیم و از او خواستیم که درباره روستا برایمان کمی سخن بگوید.
نام مرد جوان، محمد سلمانی است. محمد فرزند چهارم کربلایی ابوالقاسم از قدیمی‌های روستاست که از سن ۱۸ سالگی به همراه یکی از خواهرانش برای ادامه تحصیل به شهر قم مهاجرت کرده و روزهای تعطیل را برای دیدار خانواده‌شان به روستا بازمی‌گردند.
سلمانی از بهارهای متفاوت در این روستا می‌گوید. به گفته او، ایام بهار هر ساله با برگزاری مراسم یادواره سرداران و یک‌صد و چهار شهید، روستا حال و هوای دیگری پیدا می‌کند.
سابقه برگزاری این یادواره طبق گفته‌های وی، برمی‌گردد به سال ۱۳۶۷، هم‌زمان با سالگرد شهادت پنج‌تن از جوانان این روستا در عملیات والفجر ۱۰ منطقه حلبچه عراق.
وی گفت که ۲ نفر از این شهدا، برادران شهید ابوالفضل و مجتبی اویسی بودند که با بمب‌های شیمیایی اهدایی استکبار غرب به صدام به شهادت رسیدند.
سلمانی بیان کرد: این یادواره شهدا که در سال ۶۷ در فردو برگزار شد، پایه‌گذار و الگوی تمامی یادواره‌های شهدای کشور شناخته و این روستا به بنیان‌گذار برگزاری یادواره شهدا در کشور تبدیل شد.
شیوه برگزاری یادواره شهدای فردو
در ادامه تهیه گزارش خود، سراغ ساختمان بخشداری روستا را گرفتیم و به ملاقات روح‌الله نیازی، بخشدار فردو رفتیم. از هدف سفر خود به فردو برایش گفتیم و از وی خواستیم که در این باره برایمان بگوید. شیوه برگزاری یادواره شهدای فردو فتح باب سخنان نیازی بود.
وی گفت: در اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت‌ماه هر سال این مراسم به‌صورت بسیار باشکوه و با مشارکت اهالی روستا انجام می‌شود.
به گفته وی، در شب جمعه موردنظر، شرکت‌کنندگان در یادواره از گلزار شهدای شیخان به‌طرف گلزار شهدای علی بن جعفر (ع) به‌صورت راهپیمایی با سردادن شعارهای انقلابی و ولایتی حرکت می‌کنند و در گلزار علی بن جعفر (ع) مراسم باشکوهی را با اجرای موزیک و تلاوت قرآن مجید و سخنرانی و مداحی و پذیرایی انجام می‌دهند.
وی افزود: صبح روز جمعه از میدان پلیس شهر قم به شکل یک اردوی فرهنگی، جمعیتی بالغ بر چهارهزار نفر را با اتوبوس و دیگر وسایل نقلیه به روستا انتقال می‌دهند. جمعیت در اول روستا پیاده می‌شوند، به‌صورت هیأتی با شعارهای انقلابی و ولایی به‌طرف گلزار شهدا و پس از خواندن فاتحه مزار شهدای روستا به‌طرف حسینیه شهدا حرکت می‌کنند.
وی ادامه داد: در حسینیه مراسم با تلاوت قرآن کریم آغاز می‌شود و با اجرای موزیک سخنرانی مداحی نماز جماعت و صرف نهار پایان می‌پذیرد.
به گفته نیازی، معمولاً سخنران و مداح جلسه از افراد مشهور کشوری و استانی بوده‌اند که سرلشکر شهید صیاد شیرازی، سرداران سپاه اسلام رحیم صفوی، اعلایی شکارچی و آیات رمضانی، خزعلی و فاکر، حجج‌اسلام دانشمند و رفیعی و مداحان آهنگران، مالکی، حیدرزاده، میرداماد، سلحشور، میرزایی و شاعران دفاع مقدس از جمله این افراد هستند.
بخشدار فردو ادامه داد: پس از استراحتی چندساعته میهمانان شهدا به شهر قم بازگردانده می‌شوند و این مراسم بهار زیبای روستا را به عطر شهیدان معطر می‌سازد و عطر معنوی این شهیدان و سه شهید گمنام میهمان لاله‌های فردوس برای همیشه در فضای این روستای آسمانی پراکنده خواهد بود و شعار در بهارآزادی جای شهدا خالی همیشه مصداق دارد.
روستای فردو در دفاع مقدس
نیازی در بخش دیگری از سخنانش به تشریح شرایط فردو در دوران دفاع مقدس پرداخت و گفت: هنوز چند صباحی از خلاصی ملت زجرکشیده ایران اسلامی از یوغ ستم سلسله پادشاهان به‌خصوص سلسله منفور پهلوی و طلوع مجدد خورشید اسلام ناب محمدی (ص) در سرزمین ما نمی‌گذشت که استکبار جهانی به سرکردگی آمریکای جهان‌خوار انواع و اقسام توطئه‌ها را علیه نظام نوپای جمهوری اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی (ره) آغاز کرد.
به گفته وی، غائله کردستان و تفرقه‌افکنی‌های قومی در سراسر ایران موج اول فشار استکبار جهانی بود که ایران اسلامی را فراگرفت؛ اما جوانان هوشیار این مرزوبوم با تبعیت بی‌چون‌وچرا از ولایت‌فقیه، این توطئه را با نثار جان خویش در هم شکستند.
وی تأکید کرد: روستای فرد و از پیش‌گامان اعزام نیرو به کردستان با فرماندهی سردار شهید جعفر حیدریان و سرداران شهید غلامعلی محمدی، الیاس فضل‌اللهی و محمد اویسی بود که حماسه آزادسازی باشگاه افسران سنندج یکی از افتخارات ماندگار رزمندگان دلاور روستای فردو می‌باشد.
نیازی یادآور شد: پس از شهادت محمد حیدریان و پایان مأموریت این دلاورمردان خطه سرسبز فردو در کردستان، دیوانه‌ای، تنور جنگ تحمیلی را علیه ایران اسلامی روشن نمود و امام خمینی (ره) فرمان تشکیل بسیج را صادر نمودند و ملت مظلوم و مقاوم ایران برای دفاع از نظام مقدس جمهوری اسلامی آماده دفاع شدند.
وی افزود: اعزام اولین دوره رزمندگان روستا هم به فرماندهی سردار شهید جعفر حیدریان به جبهه‌های جنگ تحمیلی انجام گرفت. حضور حداقل دویست‌نفری رزمندگان فردویی در تپه چشمه دزفول یادآور این حماسه‌آفرینی است و رزمندگان فردویی در حماسه شکستن حصر آبادان و آزادسازی بستان و عملیات فتح‌المبین و آزادسازی خرمشهر نقش بسزایی داشتند که تقدیم ۲۲ شهید تا این مرحله از دفاع می‌باشد.
به گفته این مقام مسئول، در عملیات رمضان تعداد زیادی از رزمندگان فردویی شرکت داشتند. از میان آن‌ها هفت نفر از بهترین جوانانشان مفقود شدند که اجساد آن‌ها تا سال ۷۷ باقی ماند.
وی ادامه داد: در عملیات محرم تعداد سه شهید و پنج جاویدالاثر تقدیم اسلام و کشور اسلامی شد تا اینکه والفجرها شروع شدند.
وی اشاره کرد که والفجر مقدماتی یک، دو و غیره. تا پایان عملیات والفجر هشت و حماسه آزادسازی شهر فاو و عبور از اروندرود یادآور ایثارگری تعداد زیادی از رزمندگان روستای فردو است که در این عملیات نیز تعداد ۲۵۰ نفر از رزمندگان روستا شرکت داشتند و شهدای روستا در عملیات والفجر ۸، دوازده نفر بودند و تا این مرحله از دفاع مقدس شهدای فردو به هفتاد نفر رسید.
وی بیان کرد که پس از آن عملیات، کربلای یک شروع شد، در این عملیات هم مثل گذشته حضور رزمندگان فردویی چشمگیر بود و تعداد سه نفر از بهترین جوانان روستا به شهادت رسیدند. در عملیات کربلای ۴ و ۵ در منطقه شلمچه نیز ۱۸ نفر از بهترین جوانان خط‌شکن روستا به درجه رفیع شهادت نایل آمدند و تعداد شهدای روستا به ۹۹ نفر رسید.
نیازی گفت: این حماسه‌آفرینی‌ها ادامه داشت تا اینکه فرمانده کل قوا حضرت امام خمینی (ره) قطعنامه ۵۹۸ را پذیرفتند و با صدور اطلاعیه‌ای تاریخی موضوع را به اطلاع ملت ایران و جهانیان رساندند.
فردو ۲۵۰ جانباز دارد
وی با اشاره به اینکه تا پایان این دوره از دفاع مقدس تعداد شهدای روستا به ۱۰۴ تن رسید، گفت: نوار ویدئویی مصاحبه تعداد ۳۵۰ نفر از رزمندگان دلاور این خطه شهیدپرور که در لشکر ۱۷ علی ابن ابی‌طالب (ع) حضور داشتند در پایان جنگ موجود است که اکثر آن‌ها جانباز و مجروح هستند.
بخشدار فردو تعداد جانبازان این روستا را ۲۵۰ نفر معرفی و بیان کرد: از میان خانواده شهدا یک خانواده سه شهید و ۱۶ خانواده دو شهید تقدیم کرده‌اند. سه نفر از شهدا تک‌فرزند ذکور خانواده بودند و بعضی خانواده‌ها هر دو فرزند پسر خود را تقدیم انقلاب کردند.
بر اساس گفته‌های نیازی، ۴۲ نفر از شهدا فردو متأهل بودند و ۲۰ نفر از شهدا پاسدار هستند که ۶ نفر ایشان از سرداران رشید سپاه اسلام بودند و از کل شهدای روستا ۹ نفر سرباز و ۷۵ نفر بسیجی و ۳ نفر از شهدا از سادات هستند همچنین تعداد آزادگان روستا ۵ نفر می‌باشد.
وی ادامه داد: از سال ۱۳۶۷ که پایان دفاع مقدس بود، مراسم یادواره شهدای روستای فردو به‌صورت جمعی بنیان‌گذاری شد و می‌توان گفت روستای فرد مؤسس یادواره‌های شهدا در کشور می‌باشد و تاکنون نیز یادواره سرداران و ۱۰۴ شهید روستای فردو هر ساله در ایام بهار به‌صورت مفصل و بسیار معنوی ترتیب می‌یابد.
انتهای پیام/
روستای فردو که در سال اخیر به بخش تبدیل شده، از توابع شهرستان کهک است و ۱۰۴ شهید را تقدیم انقلاب اسلامی کرده است.
تاریخ شهادت برخی از شهدای فردو، آبان‌ماه بوده است که یادآوری زمان آسمانی شدن این شهدا در این ماه، بهانه‌ای شد برای تورق تاریخ و رسیدن به نخستین یادواره شهدای کشور که روستای فردو پرچم‌دار این یادواره است.
معرفی روستای فردو
در جنوب شهرک کهک در استان قم به منطقه‌ای می‌رسیم که از هر طرف توسط کوه‌های سر به فلک کشیده محصور شده است. خانه‌های مصفای این روستا نظر هر گردشگری را جلب می‌کند؛ چراکه این خانه‌ها در دره مابین دو کوه دوشاخ و عبدالوهاب ـ که شیب آن به سمت شهر قم است، واقع شده‌اند. خانه‌های روستا در سادگی تمام ساخته شده و همین صمیمیت خاصی به فضا بخشیده است. اکثر خانه‌های این روستا بر روی شیب طبیعی زمین بنا شده است.
این روستا که ظاهراً نامش فردوس بوده، گویی یک هزار و ۸۰۰ سکنه دارد و این وجه تسمیه به علت سرسبزی و خرمی انواع میوه‌جات و بهاران زیبا و نهرهای جاری آن بوده است که به‌اختصار فردو لقب گرفت.
اهالی این روستا معتقدند در هر فصل سال که میهمانشان شویم، زیبایی‌های خاصی را تجربه خواهیم کرد.
برگزاری نخستین یادواره شهدای کشور
ساعت حدود هشت صبح بود. به همراه یکی از همکاران مشغول سیروسیاحت در کوچه‌پس‌کوچه‌های روستا بودیم که زیبایی کوچه‌باغی ما را فراخواند. خودرو را سر کوچه‌باغ پارک کردیم و پیاده‌روی زیر آفتاب نه‌چندان داغ، آغاز کار گزارشمان شد. یک درب آهنی قهوه‌ای‌رنگ به نسبت بزرگی در میان راه وجود داشت. شاخه‌های درختانی که از دیوارهای کنار درب به سمت کوچه آویزان شده‌اند، حکایت از یک باغ سرسبز دارد. شاخه‌های آویزان شده از بالای دیوار، شکوه کوچه‌باغ را صدچندان کرده است.
مسیر را ادامه دادیم، مرد جوانی که در حال گذر از کوچه‌باغ بود، به نخستین سوژه برای مصاحبه ما به‌منظور دریافت اطلاعتی از روستا، بدل شد. بی‌درنگ جلو رفتیم و به‌رسم ادب سلام کردیم. نامش را پرسیدیم و از او خواستیم که درباره روستا برایمان کمی سخن بگوید.
نام مرد جوان، محمد سلمانی است. محمد فرزند چهارم کربلایی ابوالقاسم از قدیمی‌های روستاست که از سن ۱۸ سالگی به همراه یکی از خواهرانش برای ادامه تحصیل به شهر قم مهاجرت کرده و روزهای تعطیل را برای دیدار خانواده‌شان به روستا بازمی‌گردند.
سلمانی از بهارهای متفاوت در این روستا می‌گوید. به گفته او، ایام بهار هر ساله با برگزاری مراسم یادواره سرداران و یک‌صد و چهار شهید، روستا حال و هوای دیگری پیدا می‌کند.
سابقه برگزاری این یادواره طبق گفته‌های وی، برمی‌گردد به سال ۱۳۶۷، هم‌زمان با سالگرد شهادت پنج‌تن از جوانان این روستا در عملیات والفجر ۱۰ منطقه حلبچه عراق.
وی گفت که ۲ نفر از این شهدا، برادران شهید ابوالفضل و مجتبی اویسی بودند که با بمب‌های شیمیایی اهدایی استکبار غرب به صدام به شهادت رسیدند.
سلمانی بیان کرد: این یادواره شهدا که در سال ۶۷ در فردو برگزار شد، پایه‌گذار و الگوی تمامی یادواره‌های شهدای کشور شناخته و این روستا به بنیان‌گذار برگزاری یادواره شهدا در کشور تبدیل شد.
شیوه برگزاری یادواره شهدای فردو
در ادامه تهیه گزارش خود، سراغ ساختمان بخشداری روستا را گرفتیم و به ملاقات روح‌الله نیازی، بخشدار فردو رفتیم. از هدف سفر خود به فردو برایش گفتیم و از وی خواستیم که در این باره برایمان بگوید. شیوه برگزاری یادواره شهدای فردو فتح باب سخنان نیازی بود.
وی گفت: در اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت‌ماه هر سال این مراسم به‌صورت بسیار باشکوه و با مشارکت اهالی روستا انجام می‌شود.
به گفته وی، در شب جمعه موردنظر، شرکت‌کنندگان در یادواره از گلزار شهدای شیخان به‌طرف گلزار شهدای علی بن جعفر (ع) به‌صورت راهپیمایی با سردادن شعارهای انقلابی و ولایتی حرکت می‌کنند و در گلزار علی بن جعفر (ع) مراسم باشکوهی را با اجرای موزیک و تلاوت قرآن مجید و سخنرانی و مداحی و پذیرایی انجام می‌دهند.
وی افزود: صبح روز جمعه از میدان پلیس شهر قم به شکل یک اردوی فرهنگی، جمعیتی بالغ بر چهارهزار نفر را با اتوبوس و دیگر وسایل نقلیه به روستا انتقال می‌دهند. جمعیت در اول روستا پیاده می‌شوند، به‌صورت هیأتی با شعارهای انقلابی و ولایی به‌طرف گلزار شهدا و پس از خواندن فاتحه مزار شهدای روستا به‌طرف حسینیه شهدا حرکت می‌کنند.
وی ادامه داد: در حسینیه مراسم با تلاوت قرآن کریم آغاز می‌شود و با اجرای موزیک سخنرانی مداحی نماز جماعت و صرف نهار پایان می‌پذیرد.
به گفته نیازی، معمولاً سخنران و مداح جلسه از افراد مشهور کشوری و استانی بوده‌اند که سرلشکر شهید صیاد شیرازی، سرداران سپاه اسلام رحیم صفوی، اعلایی شکارچی و آیات رمضانی، خزعلی و فاکر، حجج‌اسلام دانشمند و رفیعی و مداحان آهنگران، مالکی، حیدرزاده، میرداماد، سلحشور، میرزایی و شاعران دفاع مقدس از جمله این افراد هستند.
بخشدار فردو ادامه داد: پس از استراحتی چندساعته میهمانان شهدا به شهر قم بازگردانده می‌شوند و این مراسم بهار زیبای روستا را به عطر شهیدان معطر می‌سازد و عطر معنوی این شهیدان و سه شهید گمنام میهمان لاله‌های فردوس برای همیشه در فضای این روستای آسمانی پراکنده خواهد بود و شعار در بهارآزادی جای شهدا خالی همیشه مصداق دارد.
روستای فردو در دفاع مقدس
نیازی در بخش دیگری از سخنانش به تشریح شرایط فردو در دوران دفاع مقدس پرداخت و گفت: هنوز چند صباحی از خلاصی ملت زجرکشیده ایران اسلامی از یوغ ستم سلسله پادشاهان به‌خصوص سلسله منفور پهلوی و طلوع مجدد خورشید اسلام ناب محمدی (ص) در سرزمین ما نمی‌گذشت که استکبار جهانی به سرکردگی آمریکای جهان‌خوار انواع و اقسام توطئه‌ها را علیه نظام نوپای جمهوری اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی (ره) آغاز کرد.
به گفته وی، غائله کردستان و تفرقه‌افکنی‌های قومی در سراسر ایران موج اول فشار استکبار جهانی بود که ایران اسلامی را فراگرفت؛ اما جوانان هوشیار این مرزوبوم با تبعیت بی‌چون‌وچرا از ولایت‌فقیه، این توطئه را با نثار جان خویش در هم شکستند.
وی تأکید کرد: روستای فرد و از پیش‌گامان اعزام نیرو به کردستان با فرماندهی سردار شهید جعفر حیدریان و سرداران شهید غلامعلی محمدی، الیاس فضل‌اللهی و محمد اویسی بود که حماسه آزادسازی باشگاه افسران سنندج یکی از افتخارات ماندگار رزمندگان دلاور روستای فردو می‌باشد.
نیازی یادآور شد: پس از شهادت محمد حیدریان و پایان مأموریت این دلاورمردان خطه سرسبز فردو در کردستان، دیوانه‌ای، تنور جنگ تحمیلی را علیه ایران اسلامی روشن نمود و امام خمینی (ره) فرمان تشکیل بسیج را صادر نمودند و ملت مظلوم و مقاوم ایران برای دفاع از نظام مقدس جمهوری اسلامی آماده دفاع شدند.
وی افزود: اعزام اولین دوره رزمندگان روستا هم به فرماندهی سردار شهید جعفر حیدریان به جبهه‌های جنگ تحمیلی انجام گرفت. حضور حداقل دویست‌نفری رزمندگان فردویی در تپه چشمه دزفول یادآور این حماسه‌آفرینی است و رزمندگان فردویی در حماسه شکستن حصر آبادان و آزادسازی بستان و عملیات فتح‌المبین و آزادسازی خرمشهر نقش بسزایی داشتند که تقدیم ۲۲ شهید تا این مرحله از دفاع می‌باشد.
به گفته این مقام مسئول، در عملیات رمضان تعداد زیادی از رزمندگان فردویی شرکت داشتند. از میان آن‌ها هفت نفر از بهترین جوانانشان مفقود شدند که اجساد آن‌ها تا سال ۷۷ باقی ماند.
وی ادامه داد: در عملیات محرم تعداد سه شهید و پنج جاویدالاثر تقدیم اسلام و کشور اسلامی شد تا اینکه والفجرها شروع شدند.
وی اشاره کرد که والفجر مقدماتی یک، دو و غیره. تا پایان عملیات والفجر هشت و حماسه آزادسازی شهر فاو و عبور از اروندرود یادآور ایثارگری تعداد زیادی از رزمندگان روستای فردو است که در این عملیات نیز تعداد ۲۵۰ نفر از رزمندگان روستا شرکت داشتند و شهدای روستا در عملیات والفجر ۸، دوازده نفر بودند و تا این مرحله از دفاع مقدس شهدای فردو به هفتاد نفر رسید.
وی بیان کرد که پس از آن عملیات، کربلای یک شروع شد، در این عملیات هم مثل گذشته حضور رزمندگان فردویی چشمگیر بود و تعداد سه نفر از بهترین جوانان روستا به شهادت رسیدند. در عملیات کربلای ۴ و ۵ در منطقه شلمچه نیز ۱۸ نفر از بهترین جوانان خط‌شکن روستا به درجه رفیع شهادت نایل آمدند و تعداد شهدای روستا به ۹۹ نفر رسید.
نیازی گفت: این حماسه‌آفرینی‌ها ادامه داشت تا اینکه فرمانده کل قوا حضرت امام خمینی (ره) قطعنامه ۵۹۸ را پذیرفتند و با صدور اطلاعیه‌ای تاریخی موضوع را به اطلاع ملت ایران و جهانیان رساندند.
فردو ۲۵۰ جانباز دارد
وی با اشاره به اینکه تا پایان این دوره از دفاع مقدس تعداد شهدای روستا به ۱۰۴ تن رسید، گفت: نوار ویدئویی مصاحبه تعداد ۳۵۰ نفر از رزمندگان دلاور این خطه شهیدپرور که در لشکر ۱۷ علی ابن ابی‌طالب (ع) حضور داشتند در پایان جنگ موجود است که اکثر آن‌ها جانباز و مجروح هستند.
بخشدار فردو تعداد جانبازان این روستا را ۲۵۰ نفر معرفی و بیان کرد: از میان خانواده شهدا یک خانواده سه شهید و ۱۶ خانواده دو شهید تقدیم کرده‌اند. سه نفر از شهدا تک‌فرزند ذکور خانواده بودند و بعضی خانواده‌ها هر دو فرزند پسر خود را تقدیم انقلاب کردند.
بر اساس گفته‌های نیازی، ۴۲ نفر از شهدا فردو متأهل بودند و ۲۰ نفر از شهدا پاسدار هستند که ۶ نفر ایشان از سرداران رشید سپاه اسلام بودند و از کل شهدای روستا ۹ نفر سرباز و ۷۵ نفر بسیجی و ۳ نفر از شهدا از سادات هستند همچنین تعداد آزادگان روستا ۵ نفر می‌باشد.
وی ادامه داد: از سال ۱۳۶۷ که پایان دفاع مقدس بود، مراسم یادواره شهدای روستای فردو به‌صورت جمعی بنیان‌گذاری شد و می‌توان گفت روستای فرد مؤسس یادواره‌های شهدا در کشور می‌باشد و تاکنون نیز یادواره سرداران و ۱۰۴ شهید روستای فردو هر ساله در ایام بهار به‌صورت مفصل و بسیار معنوی ترتیب می‌یابد.
انتهای پیام/
منبع:خبرگزاری ایرنا
نظرات شما